Το τουρκικό  "Kaan", ένα πρωτότυπο μαχητικού αεροσκάφους 5ης γενιάς, πραγματοποίησε χθές την παρθενική του πτήση, σηματοδοτώντας ένα ορόσημο για την τουρκική αμυντική βιομηχανία.

Το τουρκικό μαχητικό 5ης γενιάς "ΚΑΑΝ" βασίζεται και εξαρτάται από διεθνή συνεργασία 

Αν και η Τουρκία διαφημίζει το  "Kaan" ως προϊόν τουρκικής εφευρετικότητας και κατασκευής, ήδη αναθέτει σε εξωτερικούς συνεργάτες αλλού την προμήθεια  σημαντικών εξαρτημάτων και τεχνολογίας.

Για παράδειγμα, το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας έχει υποβάλει αίτημα στο Πεντάγωνο για την κοινή παραγωγή του κινητήρα General Electric F110 - τον ίδιο που χρησιμοποιείται από το F-16 Fighting Falcon - για χρήση στο νέο μαχητικό αεροσκάφος, επισημαίνει  , αναφέροντας:

"Επιπλέον, ο τουρκικός στρατός συνεργάζεται με τη βρετανική BAE Systems για την ανάπτυξη του  Kaan.

 Επίσης παρά αυτό το επίτευγμα, το πρόγραμμα "Kaan" αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις και η επιχειρησιακή αξιοποίησή του, είναι μακριά ακόμη. 

Το πρόγραμμα που ξεκίνησε το 2016, στοχεύει στην αντικατάσταση των F-16 Fighting Falcons, με προσδοκίες για ένα δεύτερο πρωτότυπο έως το 2025 και μια αρχική παρτίδα 20 αεροσκαφών μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Η εξέλιξη αυτή ακολουθεί τον αποκλεισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 Joint Strike Fighter λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος S-400.

Οι ΗΠΑ έδιωξαν την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35 Joint Strike Fighter το 2019 μετά από χρόνια αντιαμερικανικής και αντιδυτικής συμπεριφοράς της Άγκυρας και του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει το ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-400 Trumpf, παραβιάζοντας έτσι τον νόμο για την αντιμετώπιση των αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων (CAATSA).

Η ανάπτυξη του αεροσκάφους έρχεται ως απάντηση στην απώλεια του F-35 Lighting II.

«Ζήσαμε μια από τις περήφανες μέρες της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας. Το εγχώριο μαχητικό μας αεροσκάφος, KAAN, ολοκλήρωσε με επιτυχία την παρθενική του πτήση σήμερα. Η Τουρκία πέρασε ένα άλλο κρίσιμο όριο για την παραγωγή ενός μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν.

Εκτός από την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν και το Πακιστάν έχουν εκφράσει την επιθυμία να ενταχθούν στο πρόγραμμα TF Kaan.

Δυσβάσταχτο το οικονομικό κόστος του προγράμματος "KAAN"

Ένα άλλο ζήτημα για το πρόγραμμα TAI TF Kaan είναι το κόστος.

Τα τελευταία χρόνια, η τουρκική λίρα έχει υποστεί μια καταστροφική υποτίμηση σε σύγκριση με το δολάριο ΗΠΑ. Επί του παρόντος, το $1 ισοδυναμεί με 31 τουρκικές λίρες, που σημαίνει ότι 1 τουρκική λίρα ισούται με 0,032 $.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν πριν από 15 χρόνια, η συναλλαγματική ισοτιμία ήταν 1 τουρκική λίρα για 0,85 δολάρια, η τουρκική οικονομία τα πάει πολύ άσχημα.

Κατά συνέπεια όταν πρόκειται για αμυντικά έργα, αυτή η οικονομική αδυναμία μεταφράζεται σε τεράστιο κόστος.

Εάν το πρόγραμμα του "Kaan", για παράδειγμα, κόστιζε 1 δισεκατομμύριο δολάρια, η Τουρκία θα έπρεπε να πληρώσει 31 δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες. Ένα μαχητικό αεροσκάφος 5ης γενιάς με πολλή τεχνολογία από τη Δύση θα κοστίσει σημαντικά περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Ως αποτέλεσμα, το συνολικό κόστος για την Τουρκία θα μπορούσε εύκολα να εκτιναχθεί στα ύψη σε περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια τουρκικές λίρες.

Σίγουρα, η Άγκυρα έχει εκφράσει την πρόθεσή της να δαπανήσει 40 δισεκατομμύρια δολάρια για την άμυνά της το 2024 και το TAI TF Kaan θα αποτελούσε μόνο ένα μικρό μέρος αυτού, με το κόστος να κατανεμηθεί σε αρκετά χρόνια.

Αλλά ο τουρκικός στρατός θα πρέπει να ξοδέψει πολύ περισσότερα από ότι θα έκανε διαφορετικά για μια ικανότητα που θα μπορούσε να είναι ξεπερασμένη όταν κυκλοφορήσει σε αριθμούς σε περίπου 15 χρόνια.

Η Άγκυρα στοχεύει σε επιχειρησιακή ικανότητα έως το 2040 και στόλο 300 αεροσκαφών."

Οι έξι (6) σημαντικοί λόγοι που η ανάπτυξη του μαχητικού 5ης γενιάς ΚΑΑΝ  είναι προβληματική

Από τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε ότι η περαιτέρω ανάπτυξη του προγράμματος  ΚΑΑΝ εξαρτάται από σημαντικούς παράγοντες, όπως λόγου χάρη η οικονομική δυνατότητα περαιτέρω συνέχισής του,πράγμα όχι εύκολο για την κακή τουρκική οικονομία.

Ο Ερντογάν για να το αντιμετωπίσει αυτό αναζητάει χώρες συμπαραγωγούς -χρηματοδότες, με πρώτο και καλύτερο το Αζερμπαϊτζάν.

Ωστόσο σημαντικά απάρτια και τεχνολογία του έργου "ΚΑΑΝ"  δεν είναι αμιγώς τουρκικά αλλά προέρχονται από Διεθνή συνεργασία, όπερ σημαίνει εξάρτηση από αυτήν.

Επίσης μια πολύ σημαντική παράμετρος για την επιτυχία του KAAN είναι οι πωλήσεις του σε τρίτες χώρες.

Εδώ θα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα κατά την άποψή μας, αφού θα έχει να αντιμετωπίσει τα εξής:

1. Αρχικές παθογένειες που θα πρέπει να επιλύσει.

2. Μηδενική αποδεδειγμένα στα πεδία των μαχών επιχειρησιακή αξιολόγηση το 2030, που θα είναι διαθέσιμο προς εξαγωγή σε τρίτες χώρες, σε αντίθεση πχ με τα F-35 των ΗΠΑ που θα έχουν κλείσει δεκαετία χρήσης και θα έχουν εξαλείψει τις τυχόν παθογένειές τους.

3. Μέχρι το 2030 η τεχνολογία του ΚΑΑΝ θα έχει ξεπεραστεί από μαχητικά 6ης γενιάς που επιχειρούν να κατασκευάσουν Δυτικοί αμυντικοί κολοσσοί. 

4. Οι αμυντικές βιομηχανίες ΗΠΑ-ΕΕ είναι πολύ περισσότερο προηγμένες , και χωρίς καμία  εξάρτηση όπως η Τουρκική, γεγονός που ερμηνεύεται ότι θα είναι πρώτες στην προτίμηση τρίτων χωρών αναφορικά με την αγορά μαχητικών αεροσκαφών.

5. Η ΕΕ μέσω της  PESCO , καθώς  επίσης και κοινοπραξίες  Ευρωπαϊκών κρατών, επιχειρούν να κατασκευάσουν  μαχητικά σαφώς υπέρτερα του ΚΑΑΝ, αποστερώντας έτσι την Ευρωπαϊκή αγορά από το τουρκικό μαχητικό.

6. Τέλος είναι γνωστό ότι οι συμμαχίες-πολιτικές σκοπιμότητες, είναι εκείνες που πολλές επιτάσσουν την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών από  συγκεκριμένες χώρες, γεγονός που σημαίνει ότι μια τρίτη χώρα θα προτιμήσει να αγοράσει ένα μαχητικό από ΗΠΑ-ΕΕ-Γαλλία-Μ. Βρετανία-Κίνα-Ρωσία, που έχουν σαφώς υπέρτερο  γεωπολιτικό βάρος από την Τουρκία.