Ο Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν (9 Μαρτίου1934 – 27 Μαρτίου 1968) ήταν Σοβιετικός κοσμοναύτης που, στις 12 Απριλίου του 1961, έγινε ο πρώτος άνθρωπος που ταξίδεψε στο διάστημακαι μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Έγινε διάσημος και εξαιρετικά δημοφιλής παγκοσμίως, και του απονεμήθηκε ένας μεγάλος αριθμός μεταλλείων και βραβεύσεων, ανάμεσα τους και αυτό του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης η οποία ήταν και η ανώτατη διάκριση της χώρας.

Η πτήση του με το Βοστόκ-1 ήταν η μοναδική, ωστόσο υπηρέτησε ως μέλος του αναπληρωματικού πληρώματος του Σογιούζ-1. Αργότερα απέκτησε την θέση του αναπληρωτή διευθυντή εκπαίδευσης στο κέντρο εκπαίδευσης κοσμοναυτών έξω από τη Μόσχα, το οποίο ονομάστηκε προς τιμή του.

Ο Γκαγκάριν πέθανε το 1968 όταν το αεροσκάφος MiG-15 που πετούσε κατά την διάρκεια εκπαίδευσης κατέπεσε από μηχανική βλάβη. Προς τιμή του έχει ιδρυθεί το βραβείο Γιούρι Γκαγκάριν.

Ο Γκαγκάριν στην Αθήνα

Στο πλαίσιο μίας θριαμβικής περιοδείας του ανά τον κόσμο, ο Γιούρι Γκαγκάριν έφτασε στις 12 Φεβρουαρίου του 1962 στο αεροδρόμιο του Ελληνικού. Η υποδοχή που του επιφυλάχθηκε από το πλήθος κατά τη διαδρομή του προς την Αθήνα ήταν ενθουσιώδης. Το σύνθημα "Γκαγκάριν-ειρήνη" δημιούργησε ένταση και δεν έλειψαν οι τραυματισμοί αριστερών διαδηλωτών και αστυνομικών. Ωστόσο, το επίσημο μέρος της διήμερης παραμονής του Σοβιετικού κοσμοναύτη στην Αθήνα ήταν ακόμη πιο ενδιαφέρον, καθώς συμπεριέλαβε συνάντηση και συνομιλία με τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, υποδοχή στην Ακαδημία Αθηνών, ανακήρυξή του ως επίτιμου δημότη της πόλης, εγγραφή στο βιβλίο των ανακτόρων, δεξιώσεις και γεύματα στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία και επίσκεψη στην Ακρόπολη Αθηνών.

Θάνατος

Ο Γιούρι Γκαγκάριν πέθανε στις 27 Μαρτίου 1968, λίγες μέρες πριν την έβδομη επέτειο της ιστορικής του πτήσης. Σκοτώθηκε μαζί με τον εκπαιδευτή του ενώ πετούσε με ένα MiG-15 κοντά στο Κιρζάτς. Ήταν 34 χρονών. Τα αίτια για το δυστύχημα ποτέ δεν ξεκαθαρίστηκαν, αν και αποκλείστηκε η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους. Διάφορες εκδοχές αναφέρουν την κακοκαιρία, την πρόκληση αναταράξεων από τις μηχανές ενός μαχητικού Su-11 ή την αποσυμπίεσητου θαλάμου οδήγησης.

Το τότε Σοβιετικό καθεστώς είχε αναφέρει ότι ο Γκαγκάριν έμεινε μέσα στο αεροπλάνο ως το τέλος προκειμένου να μην πέσει πάνω σε ένα σχολείο.Ο Γιούρι Γκαγκάριν είναι θαμμένος στο Κρεμλίνο.

Η γενέτειρα πόλη του μετονομάστηκε σε πόλη Γκαγκάριν προς τιμήν του, ενώ πολλά αγάλματά του στήθηκαν στην πατρίδα του και αλλού. Τον αποκάλεσαν Κολόμβο του Διαστήματος, Σύγχρονο Ίκαρο. Κέρδισε το θαυμασμό εκατομμυρίων ανθρώπων και ενέπνευσε χιλιάδες άλλους να συνεχίσουν στο δρόμο που άνοιξε στις 12 Απριλίου 1961.