Το ιδιωτικό έργο των γιατρών του ΕΣΥ είναι πια νομοθετική πραγματικότητα, ενώ σύντομα πρόκειται να ψηφιστεί και το ιατρικό έργο ιδιωτών μέσα στο δημόσιο σύστημα υγείας.

Ο νόμος που ψηφίστηκε την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή επιφέρει τη μεγαλύτερη αλλαγή για το ΕΣΥ από συστάσεως του. Ωστόσο, γιατροί και πολίτες θα δουν τη μεταρρύθμιση αυτή από το καλοκαίρι και μετά, καθώς απαιτούνται υπουργικές αποφάσεις και, παράλληλα θα έχουν αναλάβει τις θέσεις τους οι νέοι διοικητές στο ΕΣΥ, με αρμοδιότητα μεταξύ άλλων την παρακολούθηση του έργου των γιατρών και τη συμμόρφωσή τους με τον νόμο.

Ένα ανοιχτό ΕΣΥ που θα δημιουργεί νέες και, κυρίως νόμιμες, οικονομικές δυνατότητες στους γιατρούς, αλλά και περισσότερες και στοχευμένες επιλογές στους πολίτες, είναι το ζητούμενο για την ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Η κινητικότητα των γιατρών από και προς το ΕΣΥ, καθώς και η ανταπόκριση των πολιτών στις νέες συνθήκες υπό τις οποίες θα λαμβάνουν υπηρεσίες υγείας, θα είναι στην πραγματικότητα οι δύο βασικοί δείκτες αξιολόγησης αυτής της μεταρρύθμισης.

«Από τις 27 χώρες της ΕΕ οι 26 επιτρέπουν το ιδιωτικό έργο στους γιατρούς με όρους και προϋποθέσεις. Μία χώρα δεν το επιτρέπει, η Ελλάδα. Από δω και μπρος δεν τους το απαγορεύουμε. Ήταν λάθος δεκαετιών» είπε μιλώντας στη Βουλή ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, περιγράφοντας την αναγκαιότητα αυτής της μεταρρύθμισης για την ενίσχυση του εισοδήματος των γιατρών του ΕΣΥ, εφόσον δεν είναι εφικτή περαιτέρω αύξηση στις αμοιβές τους.

Οι γιατροί, ο βασικός πυλώνας του ανθρώπινου δυναμικού στο ΕΣΥ, μπορούν εφεξής να έχουν κομβικό ρόλο κι εκτός νοσοκομείων, σε όλο το εύρος του ιδιωτικού τομέα υγείας, αλλά με ασφαλιστικές δικλείδες για το έργο τους στο ΕΣΥ.

Παράλληλα, οι ιδιώτες γιατροί θα μπορούν να κάνουν την αντίθετη διαδρομή, να εισέρχονται δηλαδή στα δημόσια νοσοκομεία. Με εξουσιοδοτική διάταξη που κατέθεσε ο υπουργός Υγείας την περασμένη Πέμπτη, οι ιδιώτες γιατροί μπορούν να συμμετέχουν στη λειτουργία των εξωτερικών ιατρείων καθώς και στη διενέργεια διαγνωστικών και θεραπευτικών πράξεων, εκτός της λειτουργίας του τακτικού ωραρίου των νοσοκομείων. Οι ενστάσεις της αντιπολίτευσης οδήγησαν σε αντιπαράθεση με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας ο οποίος τελικά την απέσυρε και επιφυλάχθηκε να την καταθέσει με τη μορφή τροπολογίας τις προσεχείς ημέρες. Όπως έχει περιγράψει ο υπουργός Υγείας θα γίνεται «ενοικίαση χειρουργείων» στα νοσοκομεία από ιδιώτες χειρουργούς και τις ομάδες τους, για να διενεργούν επεμβάσεις προκειμένου να δοθεί λύση στις κλειστές λόγω έλλειψης προσωπικού χειρουργικές αίθουσες.

Η ευρεία ιατρική κοινότητα βρίσκεται σε στάση αναμονής σταθμίζοντας τα νέα δεδομένα. Το ίδιο και οι πολίτες τους οποίους αφορούν άμεσα οι δρομολογηθείσες αλλαγές, καθώς ανοίγουν και άλλο τη βεντάλια των ιδιωτικών δαπανών υγείας, που στην Ελλάδα κυμαίνονται ήδη στο 40%, από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη.

Πλέον, και σύμφωνα με τον νόμο, «δεν συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για τους ιατρούς του ΕΣΥ  που υπηρετούν σε νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, σε χρόνο εκτός του τακτικού ωραρίου τους και των εφημεριών, να ασκούν ιδιωτικό έργο, υπό την προϋπόθεση ότι αναλαμβάνουν τις ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις για το συγκεκριμένο διάστημα απασχόλησης». Διευκρινίζεται ότι οι ιατρικές υπηρεσίες δεν μπορούν να παρέχονται με σχέση μισθωτής εργασίας.

Ειδικότερα, «οι ιατροί του ΕΣΥ δύνανται να διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο, να παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες συμπεριλαμβανόμενης και αυτής του συμβούλου ή εμπειρογνώμονος/τεχνικού συμβούλου και για θέματα εκπαίδευσης /επιμόρφωσης / εποπτείας των επαγγελματιών υγείας, οργάνωσης διαλέξεων και επιστημονικών εκδηλώσεων, συγγραφής επιστημονικών άρθρων, ιατρικών ενημερώσεων υγείας για νοσολογικές οντότητες, σε ιδιωτική κλινική ή ιδιωτικό διαγνωστικό ή θεραπευτικό εργαστήριο ή φαρμακευτικές επιχειρήσεις, ή εταιρείες ιατροτεχνολογικών προϊόντων και γενικότερα σε κάθε είδους ιδιωτικές επιχειρήσεις που παρέχουν ή καλύπτουν υπηρεσίες υγείας υπό την προϋπόθεση χορήγησης σε αυτούς σχετικής άδειας».

Οι προϋποθέσεις

Αναλυτικά η διαδικασία άσκησης του ιδιωτικού έργου θα ρυθμιστεί με υπουργική απόφαση. Ωστόσο, αδρά περιγράφεται πως η άδεια για την άσκηση ιδιωτικού έργου χορηγείται με αιτιολογημένη απόφαση του Διοικητή κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου ιατρού. Οι αιτήσεις θα γίνονται δύο φορές τον χρόνο, Δεκέμβριο και Μάιο, και θα αφορούν τον προγραμματισμό στα αντίστοιχα εξάμηνα, δηλαδή στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους και στο δεύτερο εξάμηνο.

Η άδεια για παράλληλη απασχόληση συνοδεύεται από δικλείδες ασφαλείας. Προβλέπεται ότι δεν πρέπει να ασκείται κλινικό έργο σε ασθενείς που εξετάστηκαν στα τακτικά ιατρεία του νοσοκομείου, Κέντρου Υγείας και κάθε διασυνδεόμενης Μονάδας Υγείας από τον ίδιο ιατρό ή σε όσους ασθενείς βρίσκονται στην ενιαία λίστα χειρουργείου. Επιπλέον, προϋπόθεση είναι να μη διαταράσσεται, διαφοροποιείται ή παραβιάζεται η εύρυθμη ολοήμερη, πέραν του τακτικού ωραρίου, λειτουργία του νοσοκομείου ή της αντίστοιχης λειτουργίας του Κέντρου Υγείας (συμπεριλαμβανομένων των εφημεριών).

Την υποχρέωση για την παρακολούθηση των δεικτών παραγωγικότητας των γιατρών αλλά και την τήρηση αρχείου των αιτήσεων για την παροχή άδειας την έχουν οι διοικητές των νοσοκομείων. Ενδεικτικά, λαμβάνονται υπόψη για τους παθολόγους τα τακτικά ιατρεία που έχουν διενεργηθεί, για τους χειρουργούς οι επεμβάσεις και για τους εργαστηριακούς γιατρούς οι σχετικές πράξεις του τμήματος.

Η παράβαση των όρων που θέτει το Υπουργείο συνεπάγεται την επιβολή ποινών για όποιους γιατρούς δεν τους ακολουθούν. Συγκεκριμένα, για τους παραβάτες προβλέπεται άμεση ανάκληση της άδειας απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και απαγόρευση υποβολής νέας αίτησης για χρονικό διάστημα έξι μηνών. Σε περίπτωση πρώτης υποτροπής, η χρονική διάρκεια της απαγόρευσης εκτείνεται σε δύο έτη και σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής, επέρχεται οριστική απώλεια του δικαιώματος.

Η στάση των γιατρών

Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, τα αιτήματα γιατρών που εργάζονται σε δημόσια νοσοκομεία και θέλουν παράλληλα να λειτουργούν ιδιωτικό ιατρείο για επιστημονικούς λόγους αλλά και για αυξήσουν το εισόδημά τους, είναι πολλά. Οι εκπρόσωποι των νοσοκομειακών γιατρών υποστηρίζουν το αντίθετο και μιλούν για «απαξιωτικές ρυθμίσεις που δεν ενισχύουν το ΕΣΥ αλλά την επιχειρηματική δράση» και ζητούν την αύξηση των μισθών εντός του ΕΣΥ. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που θεωρούν ότι καλώς εξισώνονται στην άσκηση ιδιωτικού έργου με τους πανεπιστημιακούς και τους στρατιωτικούς γιατρούς και αναμένουν να ακολουθήσουν την πεπατημένη στην οποία ήδη βρίσκονται οι συνάδελφοί τους.

Ισχυρές ενστάσεις διατυπώνονται και από τους ελευθεροεπαγγελματίες γιατρούς, που εκτιμούν ότι το ιδιωτικό έργο των γιατρών του ΕΣΥ θα οδηγήσει σε αθέμιτο ανταγωνισμό αφού κουβαλούν «προίκα» τους ασθενείς των νοσοκομείων ή των Κέντρων Υγείας.