Του Βασίλη Καπούλα

Η συμφωνία δισεκκατομυρίων που έκλεισε το Κατάρ με το Ιράν για το τεράστιο κοίτασμα πετρελαίου South Pars είναι η αιτία της κρίσης που μπορεί να εξελιχθεί ακόμη και σε στρατιωτική εμπλοκή.

Στην μεγάλη αυτή ενεργειακή συμφωνία εμπλέκεται το Ιράν, το Κατάρ, η ρωσική Gazprom και ο… East-Med.

Το Κατάρ έχει κοινά συμφέροντα με τους Ιρανούς λόγω της συνιδιοκτησίας του μεγαλύτερου σήμερα γνωστού κοιτάσματος φυσικού αερίου στον κόσμο – το επονομαζόμενο South Pars – ενώ λόγω γεωγραφικής θέσης και μεγέθους, δεν επιθυμεί να εμπλακεί ενεργά στη διαμάχη σουνιτών και σιιτών στην ευρύτερη περιοχή κρατώντας ουδέτερη στάση εναντίον του Ιράν.

Η ρωσική εταιρεία  «Gazprom» (30% ), μαζί με τη γαλλική Total (40%) και την Petronas της Μαλαισίας (30%) συμμετείχαν στην 2η και 3η φάση της ανάπτυξης του τομέα «South Pars» στον  ιρανικό  τομέα του Περσικού Κόλπου.

Το σχέδιο αφορά στην ουσία την κατασκευή αγωγού που θα διασχίζει το Ιράν -Ιράκ και  Συρία που θα είναι και η πιο σύντομη διαδρομή και θα καταλήγει, εμείς εκτιμάμε στην Ταρτούς που κατασκευάζεται η μόνιμη ρωσική βάση.

Πρόκειται για τον  αγωγό   φυσικού αερίου  που θα ξεκινά από το κοίτασμα South Pars – North Dome του Περσικού Κόλπου,  που αποτελεί «το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο», με στόχο να διασχίσει  τη Συρία προς την Ευρώπη.

Το Κατάρ βλέποντας να γκρεμίζονται οριστικά τα όνειρα για την δημιουργία του πρώτου αγωγού, αυτού του Κατάρ- Συρία, προχώρησε σε συμφωνία με Ιράν και Ρωσία για τον δεύτερο αγωγό, τον South Pars, τον οποίο κατέχουν με διαφορετικά μερίδια, Ιράν και Κατάρ.

Ο αγωγός αυτός προβλέπεται να χρησιμοποιήσει τον σιιτικό χερσαίο δρόμο και να φτάσει Μεσόγειο «πυρπολώντας» τον East-Med.

Γι αυτό γίνεται και το μεγάλο παιχνίδι στη Νότια Συρία και βγάζουν τελεσίγραφα οι ΗΠΑ διατυμπανίζοντας με κάθε τρόπο πως θα αποτρέψουν την δημιουργία σιιτικού χερσαίου διαδρόμου…

Στόχος δεν είναι μόνο η Χεζμπολάχ αλλά και το Ιράν.

Αυτός είναι και ο λόγος που η Τεχεράνη έσπευσε να υπερασπιστεί την Ντόχα ενώ και η Μόσχα ήταν πολύ επιφυλακτική και ζήτησε ηρεμία και αποκλιμάκωση.

Η στρατιωτική εμπλοκή είναι ένα ορατό ενδεχόμενο αν δεν ανατραπεί ο ηγέτης του Κατάρ εκ των έσω…

Στη Συρία, Σαουδική Αραβία και Κατάρ έέλέγχουν τζιχαντιστικές οργανώσεις.

Την μεγαλύτερη επιρροή την έχει όμως η Ντόχα η οποία έχει καταφέρει να τους ελέγξει και αυτό δεν άρεσε….

Όλα τα υπόλοιπα που βγαίνουν στη δημοσιότητα αποτελούν απλά αφορμή, όπως δηλαδή έκαναβ οι FT σήμερα με το δημοσίευμα τους.

Οι Financial Times  αποκάλυψαν σήμερα την αφορμή, για ποιο λόγο κατηγορείται το Κατάρ ως χρηματοδότης του ISIS.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα η βασιλική οικογένεια κατέβαλε τον Απρίλιο 1 δισ. δολάρια ως λύτρα προκειμένου να απελευθερώσει 26 μέλη της οικογένειας που απήχθησαν στο νότιο Ιράκ αλλά και 50 στρατιώτες που συνελήφθησαν από τζιχαντιστές στη Συρία.

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα με αυτή την κίνηση το Κατάρ έδωσε χρήματα σε δύο ομάδες που βρίσκονται στη «μαύρη λίστα»: μια ομάδα που σχετίζεται με την Αλ Κάιντα στη Συρία και Ιρανούς αξιωματούχους ασφαλείας.

«Η συναλλαγή αυτή ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» αναφέρει χαρακτηριστικά αναλυτής στους FT.

Χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία κατηγορούν το Κατάρ ότι «παίζει σε διπλό ταμπλό» στις κατά καιρούς παρεμβάσεις του προς εξτρεμιστικές ή τρομοκρατικές ομάδες και η συναλλαγή αυτή αποτελεί μια ακόμα απόδειξη των ισχυρισμών τους.

«Αν θέλετε να δείτε πώς το Κατάρ χρηματοδοτεί τους τζιχαντιστές, δείτε αυτή τη συμφωνία. Και αυτή δεν είναι η πρώτη αλλά ανήκει σε μια σειρά από την έναρξη του πολέμου» δηλωνει μέλος της αντιπολίτευσης στη Συρία.

Από το 1 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το δημοσίευμα, τα 700 εκατ. δολάρια δόθηκαν σε Ιρανούς αξιωματούχους με τα υπόλοιπα χρήματα να δίνονται σε ομάδες Ισλαμιστών στη Συρία που σχετίζονται με την Αλ Κάιντα.

Παράγοντας Υεμένη
Δεν είναι τυχαίος ο ρόλος του αραβικού στρατιωτικού συνασπισμού υπό σαουδαραβική διοίκηση στην Υεμένη.Η κυβέρνηση της Σανάα κινείται στο ίδιο μήκος με τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και την Αίγυπτο, χώρες που ανήκουν όλες στον διεθνή συνασπισμό και μάχονται κατά των φιλοιρανών ανταρτών Χούτι στην Υεμένη.
Τι ήταν που ερέθισε τα έξι αραβικά κράτη και τι θα συμβεί από εδώ και πέρα
Αυτό που ενόχλησε τα έξι αραβικά κράτη και κυρίως την κυβέρνηση του Ριάντ (την οποία πρόσφατα είχε επισκεφθεί ο Αμερικανός πρόεδρος) ήταν η εμπορική προσέγγιση Ντόχα-Τεχεράνης.

Το γεγονός ότι τα κράτη του αραβικού κόσμου ένωσαν τις δυνάμεις τους κατά της Ντόχα σχετίζεται με το γεγονός ότι η Ντόχα συντάσσεται με την ατζέντα του περιφερειακού του αντιπάλου, του Ιράν.

Για την γερμανική εφημερίδα «Bild», τέλη Μαίου η κυβέρνηση του Κατάρ έσπευσε να συγχαρεί δημοσίως τον Ιρανό ηγέτη Ροχανί για την επανεκλογή του ερεθίζοντας για μία ακόμη αφορά την κυβέρνηση του Ριάντ.

Όπως αναφέρει η γαλλική εφημερίδα «Le Figaro», ο διπλωματικός πόλεμος στον Κόλπο είναι η σοβαρότερη κρίση από τη δημιουργία, το 1981, του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ, Ομάν και Κατάρ).

Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, του Ιράν και του Κατάρ, κάλεσαν τους γείτονές τους στον Κόλπο να διεξάγουν έναν ειλικρινή διάλογο για να επιλύσουν τις διαφορές τους.

Δεν είναι τυχαίο ότι η ένταση μεταξύ Ριάντ και Ντόχα κλιμακώθηκε στην παρούσα φάση την ώρα που το Ιράν επικρίνει την ενισχυμένη συμμαχία μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Ριάντ σε βάρος του.

Οι πρωταγωνιστές της κρίσης του Κόλπου

Κατάρ: Ο εμίρης του Κατάρ Ταμίμ Μπιν Χαμάντ αλ Θανί, τέταρτος γιος του Χαμάντ μπιν Χαλίφα Αλ Θανί, βασιλεύει στο Κατάρ από τον Ιούνιο του 2013. Ο ίδιος ανησυχεί ότι ο πατέρας του συνωμοτεί με τον ετεροθαλή αδερφό του και διάδοχό του Αμπντουλάχ, να τον ανατρέψουν με πραξικόπημα. Την εξουσία στο πάμπλουτο αραβικό κρατίδιο του Κατάρ καρπώνονται τρεις: ο εμίρης Ταμίμ, οι θείοι του και ο εκθρονισμένος πατέρας του που ζει στο Λονδίνο, ο οποίος είναι μόλις 65 ετών και δεν έχει «χωνέψει» ότι αναγκάστηκε να αφήσει τον θρόνο πριν από τέσσερα χρόνια. Ο πρώην εμίρης φέρεται να προσπαθεί να πείσει τις δυτικούς να πάψουν να υποστηρίζουν τον γιό του Ταμίν και να αναγνωρίσουν τον άλλο του γιο, Αμπντουλάχ, ως εμίρη.

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα: Ο σεΐχης Μοχάμεντ Μπιν Ζαγέντ Αλ Ναγιάν διαθέτει ισχυρή επιρροή ως πρόεδρος του εκτελεστικού συμβουλίου του εμιράτου και υπαρχηγός των ενόπλων δυνάμεων.

Μπαχρέιν: Ο σείχης Χαμάντ μπιν Ισά αλ Χαλίφα είναι βασιλιάς του Μπαχρέιν από το 2002. Από το 1999 έως το 2002 ήταν εμίρης της χώρας. Προέβη σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όπως τη χορήγηση αμνηστίας σε όλους τους πολιτικούς κρατουμένους, τη χορήγηση του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες και τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών.

Σαουδική Αραβία: Ο βασιλιάς Σαλμάν κυβερνά τη χώρα από το 2015. Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ συνήψε συμφωνία – μαμούθ με τις ΗΠΑ, ύψους 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αίγυπτος: Ο στρατάρχης Αλ Σίσι, ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα στην αραβική χώρα ήταν αυτός που ανέτρεψε τον Μοχάμεντ Μόρσι, μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Ο Αλ Σίσι είναι αμερικανοσπουδαγμένος. Έκανε πολυετείς μεταπτυχιακές σπουδές σε στρατιωτικά θέματα στην Ουάσιγκτον.