Μία τεραστίων διαστάσεων αμμοθύελλα που εκδηλώθηκε στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη το 2018, είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή του Opportunity, του ρομποτικού εξερευνητή που είχε σταλεί στον «κόκκινο πλανήτη» για εξερεύνηση. Πολλές τέτοιες μεγάλες αμμοθύελλες, ευθύνονται, σύμφωνα με τους επιστήμονες, για την αποστράγγιση του Άρη, ο οποίος, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, καλυπτόταν από μεγάλες ποσότητες νερού σε υγρή μορφή.

Οι ασύλληπτων διαστάσεων αμμοθύελλες στον Άρη κάθε άλλο παρά σπάνιο φαινόμενο είναι. Η NASA είχε καταγράψει ανάλογα φαινόμενα το 1971, το 1977 (δύο φορές), το 1982, το 1994, το 2001 και το 2007.

Πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ο Άρης είχε μια παχιά ατμόσφαιρα και πολύ υγρό νερό. Τα ρομποτικά μηχανήματα που έχουν μελετήσει τον Άρη, έχουν βρει πολλά στοιχεία. Πράγματι, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ένας βαθύς ωκεανός κάλυπτε περίπου το 20% της επιφάνειας του πλανήτη στο παρελθόν.

Τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν όταν ο Άρης έχασε το παγκόσμιο μαγνητικό του πεδίο περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Χωρίς αυτό το προστατευτικό φράγμα, τα φορτισμένα ηλιακά σωματίδια απογύμνωσαν το μεγαλύτερο μέρος της ατμόσφαιρας του πλανήτη και με την πάροδο του χρόνου ο Άρης έχασε την ικανότητα να στηρίζει υγρό νερό στην επιφάνεια του.

Παγκόσμιες καταιγίδες σκόνης είναι πολύ πιθανό να βοήθησαν σε αυτή τη διαδικασία. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τον ευρωπαϊκό-ρωσικό ιχνηλάτη ίχνους αερίων ExoMars (TGO) για να παρακολουθήσουν την κίνηση υδρατμών στην ατμόσφαιρα του Άρη πριν και μετά τη θύελλα σκόνης του 2018.

Τα στοιχεία του TGO υποδεικνύουν ότι τα μόρια του νερού που σχηματίζονται πολύ υψηλότερα στην ατμόσφαιρα του Άρη. Εκεί, όπου ο αέρας είναι πολύ λεπτός, η ηλιακή ακτινοβολία διαχωρίζει τα μόρια νερού στα συστατικά του υδρογόνου και τα άτομα οξυγόνου πολύ πιο εύκολα.

«Όταν φέρετε νερό σε υψηλότερα σημεία της ατμόσφαιρας, γίνεται πολύ πιο εύκολη η εξαφάνιση», δήλωσε ο Geronimo Villanueva, ερευνητής στο Goddard Space Flight Center της NASA στο Greenbelt του Maryland.

Οι αστροβιολόγοι επιθυμούν να χαρτογραφήσουν τα επίπεδα μεθανίου του Άρη και να καταλάβουν τι παράγει, επειδή το αέριο μπορεί να αποτελεί ένδειξη βιολογικής δραστηριότητας στον Κόκκινο Πλανήτη.

Οι ερευνητές μελετούν εντατικά την καταιγίδα σκόνης του 2018, τόσο για να κατανοήσουν πώς αυτά τα γεγονότα επηρεάζουν το κλίμα του πλανήτη όσο και για να προετοιμαστούν καλύτερα για μελλοντικές επιφανειακές αποστολές. Οι θύελλες σκόνης απειλούν τους ηλιακούς κινητήρες και τους επιβαίνοντες.