Επιβεβαιώνει ο ΠΟΥ ότι συνεχίζεται η πραγματοποίηση επικίνδυνών πειραμάτων στην Ουχάν και έτσι ενισχύεται το σενάριο ότι ο κορονοϊός τους «ξέφυγε» από το εργαστήριο και δεν προέρχεται από τη φύση.

Στον κίνδυνο που ενέχουν τα αμφιλεγόμενα πειράματα «κέρδους – λειτουργίας» με επικίνδυνα παθογόνα που πραγματοποιούνται σε εργαστήρια επιπέδου BLS 4 ανά τον κόσμο αναφέρθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, λέγοντας ότι αυτά πρέπει να σταματήσουν.

Ο ΠΟΥ τονίζει, απαντώντας σε ερώτηση του ertnews, πως «λόγω των προφανών σοβαρών κινδύνων που ενδέχεται να ενέχουν τα πειράματα αυτά, συνιστάται ιδιαίτερα να μην πραγματοποιούνται, εκτός και εάν υπάρχουν σαφώς επιτακτικοί λόγοι, καθώς και αυστηρή εποπτεία ασφαλείας».

Τα αμφιλεγόμενα πειράματα κέρδους – λειτουργίας είναι γνωστά στην επιστημονική κοινότητα ως «Gain of Function» και με αυτά παγκοσμίως διαφοροποιούνται ή μετατρέπονται γενετικά μέσω πειραμάτων σε τουλάχιστον 13 εργαστήρια ανά τον κόσμο επιπέδου BLS 4, επικίνδυνα παθογόνα και μολυσματικοί ιοί, όπως σύμφωνα με κάποιες αναφορές φέρεται να γίνονταν και στο εργαστήριο της κινεζικής Ουχάν, με στόχο την εύρεση νέων θεραπειών ή εμβολίων ενάντια σε αναδυόμενους επικίνδυνους ιούς.

Τώρα ο ΠΟΥ επιβεβαιώνει ότι τέτοιου είδους πειράματα εξακολουθούν να γίνονται από επιστήμονες σε πολλές χώρες, σε επίπεδα ασφαλείας που ποικίλλουν μεταξύ τους.

Να σημειωθεί ότι το τελευταίο διάστημα έχει ανοίξει πάλι η συζήτηση και ερευνάται το ενδεχόμενο να συνέβη κάποιο ατύχημα στο εργαστήριο της Ουχάν και να διέρρευσε από εκεί ο κορωνοϊός, είτε μέσω μόλυνσης των συνεργατών του εργαστηρίου τον Νοέμβριο του 2019, όπως υποστηρίζουν οι ΗΠΑ, είτε μέσω διαφυγής του ιού στο περιβάλλον προκαλώντας την πανδημία.

Τα πειράματα κέρδους-λετουργίας

Γνωστά ως «πειράματα κέρδους-λειτουργίας», οι έρευνες τέτοιου τύπου περιλαμβάνουν συχνά, όπως σημειώνουν οι FT, το χειρισμό παθογόνων συχνά για να τα καταστήσουν πιο θανατηφόρα, με σκοπό να κατανοήσουν πώς συμπεριφέρονται οι ιοί και πώς μπορεί να γίνουν ανθεκτικοί στα εμβόλια.

Οι επικριτές των πειραμάτων αυτών λένε ότι ο κίνδυνος διαφυγής των παθογόνων και του ξεσπάσματος πανδημίας είναι πολύ μεγάλος – το 2014 η αμερικανική χρηματοδότηση για τις έρευνες κέρδους-λειτουργίας ορισμένων ιών σταμάτησε από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, ενώ αξιωματούχοι εκπόνησαν αυστηρότερες οδηγίες για τη διεξαγωγή τους.

Νέοι κανόνες τέθηκαν σε εφαρμογή το 2017, αλλά παρόμοια πειράματα, συχνά με αμερικανική χρηματοδότηση, συνεχίστηκαν και μετά την απαγόρευσή τους σε εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου και του εργαστηρίου που τώρα βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης για την προέλευση του κορωνοϊού: το Ινστιτούτο ιολογίας της Ουχάν, σημειώνουν οι FT.

Υπάρχει οδηγία του ΠΟΥ από το 2010

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ήδη από το 2010 είχε δημοσιεύσει σχετική οδηγία με τίτλο «Υπεύθυνη Έρευνα για τις Επιστήμες της Ζωής για την Παγκόσμια Ασφάλεια Υγείας» ως έγγραφο καθοδήγησης στο οποίο εξετάζονταν οι τύποι έρευνας στον τομέα των βιοεπιστημών που μπορούν να προκαλέσουν ανησυχία, αναφέροντας μάλιστα και παραδείγματα.

Το έγγραφο περιγράφει μια σειρά συμπληρωματικών επιλογών πολιτικής καθοδήγησης για τη διαχείριση τέτοιων πιθανών κινδύνων ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν προορίζονται να είναι αμοιβαία αποκλειστικοί όπως οι μηχανισμοί εποπτείας της έρευνας, τις πολιτικές για την χρηματοδότηση των οργανισμών και ερευνητών, τους νόμους και κανονισμούς, τους κώδικες δεοντολογίας καθώς και τα ζητήματα που αφορούν την ευαισθητοποίηση και τις εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες σε επιστημονικές κοινότητες, και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και το κοινό. Προτείνει επίσης ένα πλαίσιο διαχείρισης βιολογικών κινδύνων και ένα ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης για όσους πραγματοποιούν έρευνα για τις βιοεπιστήμες, που θα μπορούσαν δυνητικά να την καταχραστούν, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τεχνολογιών συνθετικής βιολογίας.

Το 2021, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σύμφωνα με όσα ανέφερε στο ertnews, επανήλθε στο θέμα και προχώρησε στην αναθεώρηση της ορολογίας γύρω από τους κανόνες που πρέπει να διέπουν την υπεύθυνη έρευνα στις βιοεπιστήμες και στις έρευνες διπλού σκοπού (έρευνες κέρδους – λειτουργίας) με στόχο την ενημέρωση της καθοδήγησης σε αυτόν τον τομέα εργασίας, ιδίως υπό το φως των βιοϊατρικών εξελίξεων από το 2010. Κυκλοφόρησε για αυτό τον λόγο τον Δεκέμβριο του 2020 την 4η έκδοση του εγχειριδίου βιοασφάλειας εργαστηρίων.

Αυτό το εγχειρίδιο χρησιμοποιείται ευρέως σήμερα σε όλα τα επίπεδα εργαστηρίων κλινικής και δημόσιας υγείας, καθώς και άλλων βιοϊατρικών τομέων παγκοσμίως, χρησιμεύοντας ως ένα de facto παγκόσμιο πρότυπο που παρουσιάζει τις βέλτιστες πρακτικές και θέτει κανόνες στη βιοασφάλεια.