Χάρη στο χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και μέσω της συνεργασίας μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης, της ιδιωτικής εταιρείας δορυφόρων ICEYE και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), εκτοξεύτηκαν δύο νέοι δορυφόροι ραντάρ υψηλής ανάλυσης για την ενίσχυση της διαχείρισης καταστροφών, της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και της εθνικής ασφάλειας σε όλη την Ελλάδα.
Οι δύο δορυφόροι ραντάρ συνθετικού διαφράγματος ICEYE, που ενσωματώθηκαν μέσω του Exolaunch, τέθηκαν σε τροχιά στις 28 Νοεμβρίου 2025, με την αποστολή ridesharing SpaceX Transporter-15 από τη Βάση Διαστημικής Δύναμης Vandenberg, στην Καλιφόρνια, ΗΠΑ, η οποία περιελάμβανε επίσης δύο δορυφόρους HydroGNSS Scout της ESA και την επόμενη παρτίδα δορυφόρων IRIDE της Ιταλίας.
Αυτοί οι νέοι δορυφόροι ICEYE σηματοδοτούν την πρώτη εκτόξευση των λειτουργικών δορυφόρων παρατήρησης της Γης στο πλαίσιο του Ελληνικού Εθνικού Προγράμματος Μικρών Δορυφόρων, το οποίο προβλέπει έναν αστερισμό 13 δορυφόρων, ομαδοποιημένων σε τέσσερις κατηγορίες με βάση τα όργανα μέτρησης τους.
Χρηματοδοτούμενο από την Ελλάδα μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να προωθήσει την τεχνολογία και τις δυνατότητες εφαρμογών δορυφόρων της Ελλάδας, να προωθήσει τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική ανάπτυξη, και να ενισχύσει την ικανότητα της χώρας για διαχείριση καταστροφών, συνεχή περιβαλλοντική παρακολούθηση και εθνική ασφάλεια.
Ενώ το Ελληνικό Διαστημικό Κέντρο και το Ελληνικό Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ηγούνται του έργου, η ESA παρέχει το γενικό πλαίσιο και υποστηρίζει την ανάπτυξη και των δύο δορυφόρων από την ICEYE.
Μέσω αυτού του ρόλου, η ESA διασφαλίζει ότι τέτοιες εθνικές πρωτοβουλίες συμβάλλουν και επωφελούνται από ένα ενοποιημένο σύστημα ανταλλαγής δεδομένων παρατήρησης της Γης μεταξύ των κρατών μελών της.
Οι δύο νέοι δορυφόροι ICEYE, οι οποίοι ζυγίζουν περίπου 120 κιλά ο καθένας, χρησιμοποιούν τη ζώνη X σε διάφορες λειτουργίες παρατήρησης για να παρέχουν εικόνες υψηλής ανάλυσης ημέρας και νύχτας, ανάλυσης έως 25 cm.
Οι πληροφορίες από τους δύο δορυφόρους θα ενισχύσουν τις δυνατότητες της Ελλάδας στη διαχείριση καταστροφών και την εθνική ασφάλεια.
Θα επιτρέψουν ταχύτερους χρόνους απόκρισης και πιο αποτελεσματική διαχείριση φυσικών καταστροφών όπως πλημμύρες, πυρκαγιές και κατολισθήσεις.
Η Ελλάδα έχει συνάψει συμφωνία με την ICEYE, βάσει της οποίας οι δορυφόροι θα λειτουργούν σε τροχιά από την ICEYE. Μέσω αυτής της συνεργασίας, η Ελλάδα αποκτά επίσης πρόσβαση στον υπάρχοντα αστερισμό δορυφόρων συνθετικού ραντάρ διαφράγματος της ICEYE - τον μεγαλύτερο του είδους του στον κόσμο, επιτρέποντας στη χώρα να παρακολουθεί τις περιοχές ενδιαφέροντός της, αναπτύσσοντας παράλληλα τις δικές της διαστημικές δυνατότητες.
Η Διευθύντρια Προγραμμάτων Παρατήρησης της Γης της ESA, Simonetta Cheli, δήλωσε: «Η επιλογή της ICEYE για την ανάπτυξη των δορυφόρων συνθετικού ραντάρ διαφράγματος για την Ελλάδα υπογραμμίζει τη συνεχή δέσμευση της ESA να υποστηρίζει εθνικές διαστημικές πρωτοβουλίες από τα κράτη μέλη της: «Μιλώντας για εθνικές διαστημικές πρωτοβουλίες, η επόμενη παρτίδα δορυφόρων IRIDE για την Ιταλία εκτοξεύτηκε επίσης με τον ίδιο πύραυλο. Αυτή η προσέγγιση αναδεικνύει επίσης τον ξεχωριστό ρόλο της ESA στη μεγιστοποίηση των κοινών οφελών τέτοιων προγραμμάτων μέσω ενός ενοποιημένου πλαισίου για την ανταλλαγή δεδομένων παρατήρησης της Γης.
Η συμπερίληψη της δυνατότητας συνθετικού ραντάρ διαφράγματος ζώνης Χ της ICEYE στο Ελληνικό Εθνικό Πρόγραμμα Μικρών Δορυφόρων είναι ένα συναρπαστικό παράδειγμα του πώς οι διαστημικές τεχνολογίες μεταφράζονται σε απτά και ζωτικά οφέλη στη Γη».
Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης της Ελλάδας, Δημήτριος Παπαστεργίου, δήλωσε: «Η εκτόξευση των δύο δορυφόρων ICEYE σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την ικανότητα της Ελλάδας να παρακολουθεί και να προστατεύει βασικές περιοχές ενδιαφέροντος, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, μέρα και νύχτα και υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Δεν θα ενισχύσουν μόνο τις ικανότητές μας για αντιμετώπιση καταστροφών, αλλά θα προωθήσουν και την καινοτομία στον ελληνικό διαστημικό τομέα».
Τον επόμενο χρόνο, έντεκα επιπλέον λειτουργικοί δορυφόροι παρατήρησης της Γης θα ενταχθούν στον αστερισμό στο πλαίσιο του Ελληνικού Εθνικού Προγράμματος Μικρών Δορυφόρων, ενισχύοντας περαιτέρω τις δυνατότητες παρατήρησης της Γης και παρακολούθησης του διαστήματος της Ελλάδας.
Αυτή η επέκταση θα περιλαμβάνει τέσσερις δορυφόρους θερμικής-υπέρυθρης ακτινοβολίας που αναπτύχθηκαν από την OroraTech, σχεδιασμένους για την ανίχνευση θερμικών υπογραφών και την παρακολούθηση πυρκαγιών και θερμικής δραστηριότητας, μαζί με επτά οπτικούς δορυφόρους υψηλής ανάλυσης που αναπτύχθηκαν από την Open Cosmos, παρέχοντας λεπτομερείς εικόνες για την υποστήριξη της περιβαλλοντικής παρακολούθησης, της γεωργίας και του αστικού σχεδιασμού.
