Οι εξωσωματικές εμπειρίες (OBEs – Out of Body Experiences) αναφέρονται σε ένα φαινόμενο ή κατάσταση όπου ο ανθρώπινος νους αισθάνεται ότι αποχωρίζεται το σώμα του και επιδίδεται σε μια εμπειρία εκτός του φυσικού του περιβάλλοντος. Κατά κανόνα, η εμπειρία περιλαμβάνει την αίσθηση ότι κάποιος βρίσκεται εκτός του σώματος, ότι επιπλέει ή ότι αιωρείται πάνω από αυτό.

Σε κάποιες περιπτώσεις το άτομο μπορεί να βγει έξω από το δωμάτιο που βρίσκεται το αληθινό σώμα του και να πετάξει σε εξωτερικούς χώρους, προς διάφορες κατευθύνσεις. Ορισμένες αναφορές επισημαίνουν ότι μία ασημένια κορδέλα ή χορδή συνδέει τα δύο σώματα.

Οι εξωσωματικές εμπειρίες έχουν κοινά χαρακτηριστικά, που ξεχωρίζουν από άλλες, και μελετώνται ευρέως για να κατανοηθεί η φύση τους και οι αιτίες που τις προκαλούν.

Οι εξωσωματικές εμπειρίες μπορεί να διαφέρουν σε διάφορους τύπους, ανάλογα με το περιεχόμενο και την αίσθηση που συνοδεύει την εμπειρία. Ορισμένοι αναφέρουν ότι έχουν την αίσθηση του να πετάνε ή να αισθάνονται έξω από το σώμα τους, ενώ άλλοι μπορούν να δουν τον εαυτό τους από μια διαφορετική οπτική γωνία.

Οι εξωσωματικές εμπειρίες μπορούν να συμβούν είτε κατά τη διάρκεια του ύπνου, είτε κατά τη διάρκεια μιας κατάστασης χαλάρωσης είτε διαλογισμού. Η ποικιλία των εμπειριών αυτών καθιστά τη μελέτη τους πολύ ενδιαφέρουσα και προκαλεί ερωτήματα σχετικά με τη φύση της συνείδησης και του ανθρώπινου νου.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν δυνητικά να πυροδοτήσουν μια OBE. Ένας παράγοντας που σχετίζεται με εξωσωματικές εμπειρίες είναι εκείνοι που σχετίζονται με τον ύπνο.

Κατά τη διάρκεια ορισμένων σταδίων του ύπνου, όπως κατά τη διάρκεια των ή της , τα άτομα μπορεί να αναφέρουν ότι έχουν βιώσει OBE.

Το διαυγές ή συνειδητό όνειρο είναι μια κατάσταση συνείδησης στην οποία ο ονειρευόμενος γνωρίζει ότι ονειρεύεται και μερικές φορές μπορεί να ελέγξει το περιεχόμενο των ονείρων. Κατά τη διάρκεια ενός διαυγούς ονείρου, τα άτομα μπορεί να αισθάνονται σαν να επιπλέουν ή να κινούνται έξω από το φυσικό τους σώμα, προκαλώντας μια εμπειρία που μοιάζει με OBE.

Η υπνική παράλυση, από την άλλη πλευρά, είναι μια προσωρινή αδυναμία κίνησης ή ομιλίας που εμφανίζεται κατά τη μετάβαση μεταξύ ύπνου και εγρήγορσης. Και οι δύο αυτές εμπειρίες που σχετίζονται με τον ύπνο μπορούν δυνητικά να οδηγήσουν σε εξωσωματικές εμπειρίες.

Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει εξωσωματικές εμπειρίες είναι οι εμπειρίες κοντά στο θάνατο.

Οι εμπειρίες αυτές ορίζονται ως ψυχολογικά γεγονότα που συμβαίνουν όταν ένα άτομο είναι κοντά στο θάνατο. Αυτές οι εμπειρίες συχνά περιλαμβάνουν την αίσθηση της εγκατάλειψης του φυσικού σώματος και της εισόδου σε μια διαφορετική σφαίρα ή διάσταση.

Οι αναφορές από περιπτώσεις που αφορούν εμπειρίες κοντά στο θάνατο, συχνά περιλαμβάνουν στοιχεία όπως αιώρηση πάνω από το σώμα ή παρατήρηση της σκηνής από διαφορετική οπτική γωνία.

Επιπλέον, πρακτικές όπως ο διαλογισμός και οι αλλοιωμένες καταστάσεις συνείδησης μπορούν επίσης να προκαλέσουν εξωσωματικές εμπειρίες.

Κατά τη διάρκεια ενός βαθύ διαλογισμού ή υπό την επίδραση ορισμένων ουσιών, τα άτομα μπορεί να αναφέρουν ότι αισθάνονται χωρισμό από το φυσικό τους σώμα και ότι βιώνουν μια αίσθηση διευρυμένης επίγνωσης.

Έχει προταθεί, επίσης, ότι οι εξωσωματικές εμπειρίες που δεν προκαλούνται μηχανικά (π.χ. τεχνική διέγερση του εγκεφάλου) ή διανοητικά (π.χ. βαθιά ύπνωση, διαλογισμός) ίσως είναι πιθανό να προκαλούνται από “προσωρινές, μικρές εγκεφαλικές δυσλειτουργίες”.

Η παρατήρηση αυτή χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, αλλά σίγουρα αμφισβητεί όλες τις εηεταζόμενες καταστάσεις καθώς και τις υπερβατικές εκδοχές, όπως για παράδειγμα την αστρική προβολή, ή ότι ο νους, η συνείδηση ή το πνεύμα όντως εγκαταλείπει το σώμα οπότε ο ασθενής νιώθει ότι πετάει ή αιωρείται.

Υπάρχουν πολλές εξηγήσεις για αυτό το ενδιαφέρον φαινόμενο εμπειρίας, που κυμαίνονται από ψυχολογικές, νευρολογικές έως πνευματικές και μεταφυσικές ερμηνείες. Στη συνέχεια, θα εξερευνήσουμε συνοπτικά τις διαφορετικές εξηγήσεις για τις εξωσωματικές εμπειρίες.

Οι ψυχολογικές εξηγήσεις υποδηλώνουν ότι οι εξωσωματικές εμπειρίες μπορεί να είναι αποτέλεσμα ορισμένων ψυχολογικών διεργασιών και καταστάσεων συνείδησης.

Μια θεωρία προτείνει ότι οι OBEs είναι μια αποσυνδετική εμπειρία, όπου η αίσθηση του εαυτού και η ταυτότητα ενός ατόμου αποσπώνται από το φυσικό του σώμα. Αυτή η διάσπαση μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως ακραίο στρες, έντονη τραυματική εμπειρία ή έντονες πρακτικές διαλογισμού.

Οι νευρολογικές εξηγήσεις επικεντρώνονται στον ρόλο της εγκεφαλικής δραστηριότητας για τη δημιουργία ΟΒΕ. Ορισμένοι ερευνητές προτείνουν ότι οι εξωσωματικές εμπειρίες μπορεί να είναι αποτέλεσμα διαταραχών στις διαδικασίες πολυαισθητηριακής ολοκλήρωσης του εγκεφάλου.

Αυτές οι διαταραχές μπορεί να προκύψουν λόγω ορισμένων νευρολογικών καταστάσεων, όπως η επιληψία ή οι ημικρανίες, ή ως παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων.

Επιπλέον, μελέτες που χρησιμοποιούν τεχνικές νευροαπεικόνισης έχουν εντοπίσει συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, όπως η κροταφοβρεγματική ένωση, που μπορεί να εμπλέκονται στη δημιουργία της αίσθησης ότι είναι έξω από το σώμα κατά τη διάρκεια των OBEs.

Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι εξωσωματικές εμπειρίες μπορεί να έχουν μια νευρολογική βάση, με αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα που οδηγούν στην αντίληψη ότι είναι αποκομμένοι από το φυσικό σώμα.

Η αστρική προβολή είναι μια παραφυσική ερμηνεία και για άλλους μια μεταφυσική και εσωτερική εμπειρία που συνδέεται άμεσα με το φαινόμενα της εξωσωματικής εμπειρίας. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες προσπάθειες εξήγησης, η αστρική προβολή αν και είναι δημοφιλέστερη και ιδιαίτερα αγαπητή στο ευρύ κοινό, στην διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία αξιολογείται ως ψευδοεπιστημονική.

Λέγεται πως ο κόσμος μας αποτελείται από πολλούς κόσμους-επίπεδα που δεν μπορούν να αντιληφθούν οι βασικές αισθήσεις μας – ένας εκ των οποίων είναι ο αστρικός. Καθώς και το ανθρώπινο σώμα έχει πολλά σώματα-πεδία, ένα από αυτά, το αστρικό σώμα, μπορεί να βρεθεί στο αστρικό πεδίο όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες.

Σε άλλα συστήματα πεποιθήσεων, το αστρικό πεδίο, ονομάζεται και πνευματικός κόσμος. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το πνεύμα που αφήνει για λίγο το σώμα προκειμένου να ρίξει μια ματιά στην πνευματική χαραμάδα που ανοίγεται μπροστά του.

Βλέπουμε πως υπάρχουν αρκετές έρευνες του φαινομένου σχετικά με τις εξωσωματικές εμπειρίες.

Ένα παράδειγμα είναι η έρευνα, που συντόνιζε ο Δρ Sam Parnia, (τότε γιατρός στη Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών του Ιατρικού Κέντρου Cornell της Νέας Υόρκης) και το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, γνωστή ως μελέτη (AWARE-AWAreness during REsuscitation, δηλαδή: συνείδηση κατά τη διάρκεια της ανάνηψης). το 2008.

Αν και δεν έχει πιστοποιηθεί επιστημονικά τι ακριβώς συμβαίνει και πως, καθώς υπάρχουν διάφορες εκδοχές και ερμηνείες, θα πρέπει να επισημάνουμε πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι αρκετοί επιστήμονες έχουν ασχοληθεί με τις εξωσωματικές εμπειρίες, οπότε ενδεχομένως ανοίγονται ορίζοντες που θα μπορούσαν να ρίξουν πλήρες φως.