Έξι χρόνια μετά τα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν την Αραβική Άνοιξη το 2011, η Αίγυπτος προσπαθεί να ξαναπατήσει σταθερά στα πόδια της και να βαδίσει στο μέλλον με... ευρωπαϊκή πυξίδα. Κύριος αρωγός της προσπάθειας της Αιγύπτου για σταθερότητα, εκδημοκρατισμό, εδραίωση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και περαιτέρω κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη είναι η ΕΕ.

Πρόκειται για μία σχέση αμφίδρομη που ενδιαφέρει άμεσα και τις δύο πλευρές σε μία σχέση που εξελίσσεται όλο και περισσότερο τo τελευταίο διάστημα. Μια σχέση που για την ΕΕ φαίνεται να θεωρείται πλέον κομβικής σημασίας, καθώς, όπως έχει τονίσει επανειλημμένα και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, η Αίγυπτος συνιστά προπύργιο στην εύθραυστη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και της Αφρικής.

Τον βηματισμό της ΕΕ στον δρόμο της ενίσχυσης της Αιγύπτου, ως σημαντικού περιφερειακού της εταίρου, θέλησε να αναδείξει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με μία ευρεία δημοσιογραφική αποστολή στο Κάιρο από 15 κράτη- μέλη της και τη διοργάνωση ενός ενημερωτικού σεμιναρίου εκεί με θέμα τους κύριους τομείς εργασίας της ΕΕ στην Αίγυπτο, με έμφαση την ενέργεια, το νερό, το περιβάλλον και τις κοινωνικές δράσεις. Την Ελλάδα εκπροσώπησε δημοσιογραφικά το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Η ΕΕ, στο πλαίσιο της περιφερειακής συνεργασίας, έχει εμβαθύνει τις διμερείς σχέσεις με την Αίγυπτο μέσα από τη Συμφωνία Σύνδεσης και την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, με κύριο όχημα την Αντιπροσωπεία της στο Κάιρο. 

Ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στο Κάιρο, πρέσβης Ιβάν Σούρκος στην εισαγωγική ομιλία της ενημερωτικής εκδήλωσης, τόνισε πως η ΕΕ δίνει μεγάλη σημασία στο σημαντικό περιφερειακό ρόλο της Αιγύπτου και εξήγησε πως η στάση της επηρεάζει τόσο γειτονικές της χώρες, όσο και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής, αναφέροντας ενδεικτικά τη Λιβύη, τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης και τη Συρία. Από την άλλη πλευρά, όπως είπε, είναι εξίσου σημαντική η ανταλλαγή  απόψεων για το πώς βλέπουν οι Αιγύπτιοι το μέλλον της χώρας τους, τη Δημοκρατία, την κοινωνική-οικονομική κρίση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, εκτιμώντας ως πολύ σημαντική την εμπλοκή τμημάτων της κοινωνίας για την έκφραση διαφορετικών απόψεων, μολονότι, όπως είπε «αυτές οι συζητήσεις μερικές φορές δεν είναι εύκολες επειδή έχουμε διαφορετικές απόψεις».

Ο κ. Σούρκος στάθηκε ιδιαίτερα στον ρόλο που παίζει ο στρατός στη χώρα. Τον χαρακτήρισε σημαντικό και ανέφερε πως η εμπλοκή του στην οικονομική ζωή της χώρας ανέρχεται στο 40%, επηρεάζοντας τον ανταγωνισμό στον ιδιωτικό τομέα. Συνεχίζοντας στο πεδίο αυτό, υπογράμμισε πως η Αίγυπτος έδειξε την αποφασιστικότητά της και την πρόθεσή της να μεταρρυθμίσει την οικονομία και αποδέχτηκε το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του ΔΝΤ. Εξέφρασε δε, την υποστήριξη της ΕΕ στο πρόγραμμα του ΔΝΤ και δήλωσε την ετοιμότητά της να βοηθήσει τα πιο ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας και να λειάνει τις επιπτώσεις των μεταρρυθμίσεων.

Εξίσου καίρια σημασία αποδίδει η ΕΕ και στην καταπολέμηση της ρίζας των αιτιών της μετανάστευσης. Η Αίγυπτος είναι μέρος της κεντρικής μεσογειακής διαδρομής της μεταναστευτικής κρίσης, που είναι  πρωτόγνωρη για την Ευρώπη από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στόχος της ΕΕ είναι να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες στο έδαφος της Αιγύπτου ώστε να μην υπάρχει ανάγκη μετανάστευσης στην Ευρώπη. 

Το ιστορικό πλαίσιο των σχέσεων ΕΕ-Αιγύπτου  

Οι σχέσεις της ΕΕ με την Αίγυπτο διέπονται από τη Συμφωνία Σύνδεσης που υπεγράφη το 2001, τέθηκε σε ισχύ το 2004 και είχε κύριο στόχο να αποτρέψει την ανάδυση νέων διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα στην ΕΕ και τους νότιους γείτονές της. Η Συμφωνία αυτή παρέχει το πλαίσιο για τακτικό πολιτικό διάλογο μεταξύ των δύο εταίρων και ενισχυμένη συνεργασία σε μια σειρά από βασικούς τομείς, από το εμπόριο και τις επενδύσεις, την ενέργεια και την εκπαίδευση, μέχρι τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δικαιοσύνη, την υγεία, τη διαχείριση του νερού, το περιβάλλον και τον πολιτισμό, καθώς και για τη συνεχή και ουσιαστική βοήθεια της Ευρώπης στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Αιγύπτου. Επόμενος σταθμός των σχέσεων των δύο πλευρών ήταν η υιοθέτηση του Σχεδίου Δράσης για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, τον Μάρτιο του 2007, στην οποία κομβική θέση είχαν τα σχέδια δράσης με τα οποία καθορίζονταν οι βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προτεραιότητες στο πεδίο των πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων. 

Το 2011, με την έκρηξη της Αραβικής Άνοιξης και την Αίγυπτο να βρίσκεται στην καρδιά της, η ΕΕ αναθεώρησε την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, με βασική καινοτομία την έκδοση ετήσιων εκθέσεων προόδου, στις οποίες καταγράφεται και αξιολογείται η πορεία προσέγγισής της. Ωστόσο, το 2015 η ΕΕ προχώρησε σε εκ νέου αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, με έμφαση την εξατομικευμένη προσέγγιση και τη δημιουργία μίας διάστασης ασφάλειας και τομείς προτεραιότητας την οικονομική ανάπτυξη με στόχο τη σταθερότητα, τη στήριξη της νεολαίας, ιδίως μέσω της εκπαίδευσης και της απασχόλησης, την εταιρική σχέση με την κοινωνία των πολιτών, τη μετανάστευση - κινητικότητα και την ενέργεια.  

Εστιάζοντας στην Αίγυπτο, με βάση την τελευταία αναθεώρηση, τον Μάρτιο του 2017 υιοθετήθηκε το Σχέδιο Δράσης για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και ολοκληρώθηκε ο διάλογος της ΕΕ και της Αιγύπτου για τις μελλοντικές προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης τους. Κατά τα τρία προηγούμενα χρόνια εμπειρογνώμονες από τις Βρυξέλλες επισκέφτηκαν την Αίγυπτο, και ειδικότερα υπουργεία, οργανισμούς, ΜΚΟ και κατέληξαν σε προτάσεις για το πού πρέπει να κατευθυνθούν οι προτεραιότητες της συνεργασίας. Η επίσημη διαδικασία έγκρισης αναμένεται να ολοκληρωθεί φέτος με τη διεξαγωγή Συμβουλίου Σύνδεσης.

Η Αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Αίγυπτο

Η Αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Αίγυπτο, είναι υπεύθυνη όχι μόνο για τη διαχείριση των διμερών σχέσεων και των αναπτυξιακών προγραμμάτων, μεταξύ Βρυξελλών και Καιρού, αλλά και για τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των κρατών-μελών, εξήγησε ο επικεφαλής της, πρέσβης Ιβάν Σούρκος. «Όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν πρεσβείες στο Κάϊρο» τόνισε ο κ. Σούρκος και προσέθεσε: «έχουμε 9 ομάδες εργασίες, πρέσβεις, πολιτικούς συμβούλους, συμβούλους της ΕΕ, της Σέγκεν, ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ανταλλάσσουμε απόψεις για τις διμερείς δραστηριότητες των κρατών -μελών, τους ενημερώνουμε και προσπαθούμε να συντονίσουμε ό,τι κάνουμε σε σχέση με την Αίγυπτο. Αυτός είναι ο ρόλος μας ως Αντιπροσωπεία πέρα από την εταιρική σχέση και τις διμερείς σχέσεις με την Αίγυπτο».

Η ΕΕ μέσω της Αντιπροσωπείας της στο Κάιρο και των δράσεων που αναλαμβάνει έχει ισχυρή παρουσία στην Αίγυπτο. Η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αίγυπτο άνοιξε επίσημα το 1978 και επικεντρώνεται σε θέματα που άπτονται των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων της ΕΕ με την Αίγυπτο. Επιπλέον, από το 2015 με την εφαρμογή της νέας Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, που επικεντρώνεται στη σταθεροποίηση των χωρών-εταίρων, η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία στο Κάιρο παίζει σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση και στην παρακολούθηση των προτεραιοτήτων της εταιρικής σχέσης ΕΕ-Αιγύπτου. Στο πλαίσιο της νέας Ευρωπαϊκής Πολιτικής  Γειτονίας, η ΕΕ και η Αίγυπτος έχουν συμφωνήσει σε κοινές προτεραιότητες για τη συνεργασία τους για τα επόμενα χρόνια, με βάση τα κοινά τους συμφέροντα.

Ειδικότερα, η Αντιπροσωπεία της ΕΕ συνεργάζεται με τα υπουργεία της αιγυπτιακής κυβέρνησης, αλλά και με την κοινωνία των πολιτών και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και ενημερώνει τις Βρυξέλλες για τις εξελίξεις στην Αίγυπτο. Στο πλαίσιο αυτό, βασική αρμοδιότητά της είναι η διαχείριση των έργων που υλοποιούνται μέσω των διαφορετικών προγραμμάτων αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ στην Αίγυπτο. Ο προϋπολογισμός που διαχειρίζεται η Αντιπροσωπεία για τις δράσεις της ΕΕ στην Αίγυπτο ξεπερνάει το 1 δισ.  

Η αιγυπτιακή οικονομία  

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που δημοσίευσε η Κεντρική Τράπεζα Αιγύπτου (CBE), το συνολικό ακαθάριστο εσωτερικό δημόσιο χρέος παρουσίασε στη διάρκεια του 2016 αύξηση κατά 28,9% και έφθασε στα τέλη Δεκεμβρίου το επίπεδο των 3,052 τρισ. αιγυπτιακών λιρών, έναντι 2,368 τρισ. τον Δεκέμβριο του 2015. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το εσωτερικό δημόσιο χρέος τον Δεκέμβριο του 2016 αντιπροσώπευε το 94,1% του αιγυπτιακού ΑΕΠ, έναντι ποσοστού 87,4% ένα χρόνο νωρίτερα.

Ο δείκτης πληθωρισμού σημείωσε τον Μάρτιο 2017 μικρή άνοδο κατά 30,91% σε ετήσια βάση, έναντι ανόδων της τάξεως του 30,25% τον Φεβρουάριο και 28,14% τον Ιανουάριο τρέχοντος έτους, παραμένοντας πάντως σε επίπεδο άνω του 30%. Όπως αναφέρεται στην επισκόπηση του ελληνικού γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στο Κάιρο, ο δομικός πληθωρισμός ανήλθε τον Μάρτιο σε 32,25% σε ετήσια βάση, έναντι 33,1% τον Φεβρουάριο.

Σημειώνεται πως η αιγυπτιακή οικονομία είναι υπό την παρακολούθηση του ΔΝΤ, καθώς οι δύο πλευρές συμφώνησαν τον Αύγουστο του 2016 σε ένα τριετές πρόγραμμα οικονομικής στήριξης, ύψους 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων, προκειμένου να προωθήσει το κυβερνητικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που στόχο έχει τη μείωση του χρηματοδοτικού κενού και τη βελτίωση της αγοράς συναλλάγματος. Σύμφωνα με το Ταμείο, το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Αιγύπτου έχει στόχο να βελτιώσει τις αγορές ξένου συναλλάγματος, να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα και να επιταχύνει την ανάπτυξη.

Οικονομικές σχέσεις ΕΕ- Αιγύπτου

Η ΕΕ είναι μακράν η πρώτη σε άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα. Τα τελευταία χρόνια περίπου τα τρία τέταρτα των εισροών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων προέρχεται από την ΕΕ.   

Επίσης, η ΕΕ παρέχει οικονομική υποστήριξη στην Αίγυπτο μέσω του νέου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας (European Neighbourhood Instrument), που αποτελεί για την περίοδο 2014-2020 το κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο για τη συνεργασία της ΕΕ με την Αίγυπτο. Οι τρεις βασικές προτεραιότητες του είναι: η στήριξη για τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις και τη χρηστή διακυβέρνηση, η ανταγωνιστικότητα και η παραγωγικότητα της οικονομίας και η κοινωνικο-οικονομική βιωσιμότητα της αναπτυξιακής διαδικασίας.   

Το συνολικό κονδύλιο του προϋπολογισμού για διμερή βοήθεια της ΕΕ προς την Αίγυπτο, στο πλαίσιο του μηχανισμού αυτού για την περίοδο 2011-2013, ανέρχεται σε 449.290.000 ευρώ, και η συνολική κατανομή στην Αίγυπτο για 2007- 2013 είναι πάνω από 1 δισ. ευρώ.   

Επιπροσθέτως, στα διμερή και περιφερειακά προγράμματα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας, υπάρχουν χρηματοδοτήσεις από ευρωπαϊκά θεματικά προγράμματα και εργαλεία, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (EIDHR), το κέντρο για την κοινωνία των πολιτών (the civil society facility), οι οργανισμοί για την κοινωνία των πολιτών και των τοπικών αρχών ή ο Μηχανισμός Αναπτυξιακής Συνεργασίας, συνολικού ύψους άνω των 7,5 εκατ. ευρώ.   

Ακόμα στο πλαίσιο του ταμείου επενδύσεων γειτονίας της ΕΕ, η Αίγυπτος επωφελείται από τις ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις (πάνω από 352 εκατ. ευρώ την περίοδο 2008-2015).  

Εμπορικές σχέσεις  

Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αίγυπτου. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΕΕ είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Αιγύπτου (29,4% των αιγυπτιακών εξαγωγών), με τις αιγυπτιακές εξαγωγές προς την ΕΕ να ανέρχονται σε 7,3 δισ. ευρώ το 2015, ενώ οι εισαγωγές από την ΕΕ αγγίζουν τα 20 δισ. ευρώ. Μάλιστα, από το 2004, το διμερές εμπόριο αγαθών έχει υπερδιπλασιαστεί, φθάνοντας τα 27.700 εκατομμύρια ευρώ το 2015.  

Επιστήμη και Τεχνολογία

Ένα βασικό στοιχείο της συνεργασίας είναι η ανάπτυξη στενότερων επιστημονικών δεσμών μεταξύ της Αιγύπτου και του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας μέσω της αύξησης της  αιγυπτιακής συμμετοχής στο πρόγραμμα «Horizon 2020», το εν εξελίξει πρόγραμμα-πλαίσιο της ΕΕ για την Έρευνα και την Τεχνολογική Ανάπτυξη.  

Οι κύριες δράσεις της ΕΕ στην Αίγυπτο

Οι κύριοι τομείς εργασίας της ΕΕ στην Αίγυπτο αφορούν την ενέργεια, τη διαχείριση των υδάτων, το περιβάλλον και τις κοινωνικές δράσεις. Ο προϋπολογισμός της χρηματοδοτικής στήριξης της ΕΕ για την Αίγυπτο ανέρχεται πάνω από 1,3 δισ. ευρώ, ενώ με τη μόχλευση από ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς το ποσό ανεβαίνει στα 2,3 δισ. ευρώ.  Περίπου το 45% από το 1,3 δισ. ευρώ είναι αφιερωμένο στη βελτίωση και στη λειτουργία βασικών υποδομών της Αιγύπτου, ενώ το 40% διοχετεύεται σε δράσεις που στοχεύουν να υποστηρίξουν τον κοινωνικό τομέα στη χώρα και ιδιαίτερα τους πιο ευάλωτους. Σημειώνεται πως το επίσημο ποσοστό φτώχειας στην Αίγυπτο άγγιξε το 2015 στο 27,8%.

Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευθέντα στοιχεία της αιγυπτιακής στατιστικής υπηρεσίας (CAPMAS), το ποσοστό του πληθυσμού που ζει σε συνθήκες ένδειας ανερχόταν το 2015 στο 27,8%, έναντι 25,2% κατά την διετία 2010-2011. Κατά την CAPMAS, όπως αναφέρεται σε ενημερωτικό δελτίο του ελληνικού γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Καΐρου (ΟΕΥ), το ποσοστό του πληθυσμού που ζει σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας ανερχόταν το 2015 στο 5,3%. Το υψηλότερο επίπεδο φτώχειας παρατηρείται στις αγροτικές περιοχές της Άνω Αιγύπτου. Τα στοιχεία της CAPMAS έδειξαν επίσης ότι οι πληθυσμοί της Άνω Αιγύπτου και των αγροτικών περιοχών του Δέλτα του Νείλου υπέστησαν περαιτέρω υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου κατά την περίοδο 2012-2015 -κυρίως εξαιτίας της ανόδου των επιπέδων τιμών των βασικών αγαθών- ενώ αντιθέτως στις αστικές περιοχές της Αιγύπτου τα επίπεδα της φτώχειας μειώθηκαν κατά την ίδια περίοδο.

Το πρόβλημα της ανεργίας θεωρείται ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα και στόχος των δράσεων της ΕΕ είναι να σταθεροποιηθεί η αιγυπτιακή οικονομία και να δημιουργηθούν προοπτικές στον πληθυσμό και ειδικά στους νέους, με δημιουργία θέσεων εργασίας. Στις 11 Οκτωβρίου στο Κάιρο, ο επίτροπος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας Γιοχάνες Χαν και η Αιγύπτια υπουργός Διεθνούς Συνεργασίας, Σαχάρ Νασρ (Sahar Nasr) υπέγραψαν συμφωνία για πακέτο χρηματοδοτικής στήριξης της Αιγύπτου από την ΕΕ, ύψους 129 εκατ. ευρώ. Το χρηματοδοτικό πακέτο στήριξης της ΕΕ θα κατευθυνθεί προς τους τομείς της κοινωνικο- οικονομικής ανάπτυξης, της δημιουργίας θέσεων εργασίας, της μετανάστευσης, των περιφερειακών/τοπικών πολιτικών, με έμφαση στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις φτωχές συνοικίες του Καΐρου καθώς και στην υλοποίηση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ανάπτυξης γεωργικών αποχετευτικών συστημάτων και στις θεσμικές μεταρρυθμίσεις στους κλάδους ενέργειας και διαχείρισης υδάτων.

Σε ό,τι αφορά τον τομέα της ενέργειας, η ΕΕ έχει βοηθήσει να κατασκευαστεί στην Αίγυπτο το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στην Αφρική. Παράγει 200 MW κάθε χρόνο εξυπηρετώντας 370.000 καταναλωτές. Επίσης, η ΕΕ έχει χρηματοδοτήσει τον σχεδιασμό μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για βιώσιμη ενέργεια έως το 2035 στην Αίγυπτο. Εξάλλου, στις 26 Μαρτίου ο μεγάλος ενεργειακός όμιλος British Petroleum (BP) ανακοίνωσε την ανακάλυψη νέου, παράκτιου κοιτάσματος φυσικού αερίου, βορείως της Δαμιέττης, και εντός του οικοπέδου «North Damietta Offshore Concession», στην περιοχή του Δέλτα Νείλου. Σύμφωνα με την BP, η ανακάλυψη του νέου κοιτάσματος, του τρίτου σε διάστημα 2 ετών εντός του συγκεκριμένου οικοπέδου, ενισχύει την πεποίθηση του ομίλου ότι η περιοχή του Δέλτα Νείλου είναι εξαιρετικά πλούσια σε φυσικό αέριο, και εκ των σημαντικότερων λεκανών αερίου σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στον τομέα της ενέργειας εντάσσεται ακόμα και η υπογραφή μνημονίου κατανόησης για τη διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Σύμφωνα με το ΟΕΥ Καΐρου, στις 6 Φεβρουαρίου στο αιγυπτιακό υπουργείο Ηλεκτρισμού και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας πραγματοποιήθηκε η υπογραφή μνημονίου κατανόησης για την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας σχετικά με τη διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου, έργο το οποίο σχεδιάζεται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΔΕΗ, και εμπίπτει στο πλαίσιο της τριμερούς συνεργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά την υπογραφή, στη σχεδιαζόμενη μορφή του το έργο EuroAfrica Interconnector θα περιλαμβάνει υποθαλάσσια καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας συνολικού μήκους 890 ναυτικών μιλίων και ισχύος 2.000 MW, που θα συνδέουν -μέσω Κύπρου και Ελλάδας- τα ηλεκτρικά δίκτυα της Ευρώπης και της Αφρικής.

Εξίσου σημαντική είναι η συνεισφορά της ΕΕ στην εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων νερού και στη βελτίωση του τομέα της υγιεινής, συμβάλλοντας στην αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου ζωής περίπου 10,4 εκατ. Αιγυπτίων. Οι περιορισμένες ποσότητες πηγών νερού στην Αίγυπτο προκαλούν μεγάλη ανησυχία, καθώς κυρίως το 90-97% της χρήσης του νερού εξαρτάται από τον Νείλο. Μέσω των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ πάνω από 3 εκατ. άνθρωποι εκτιμάται ότι θα αποκτήσουν συστηματική πρόσβαση σε νερό και σε 4 εκατ. θα βελτιωθούν οι συνθήκες υγιεινής τους. Συνολικά 110 εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων και 38 εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού έχουν κατασκευαστεί ή αναβαθμιστεί και σχεδιάζεται να κατασκευαστεί ένα δίκτυο σχεδόν 4.000 χλμ μεταφοράς νερού. Παράλληλα, αυτά τα χρηματοδοτούμενα έργα της ΕΕ έχουν δημιουργήσει 400.000 περισσότερες δουλειές κατά την κατασκευαστική φάση και σχεδόν 12.000 μόνιμες θέσεις απασχόλησης. 

Σημαντικές θεωρούνται και οι δράσεις της ΕΕ στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, με έμφαση στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στη βελτίωση των υποδομών διαχείρισης στερεών αποβλήτων και στη μείωση της ρύπανσης. Οι επιχορηγήσεις σε αυτόν τον τομέα ανέρχονται σε πάνω από 770 εκατ. 

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης & Ανάπτυξης (EBRD) στις 21 Μαρτίου, η τράπεζα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), τη Γαλλική Υπηρεσία για την Ανάπτυξη (Agence Fran?aise de D?veloppement), αλλά και την ΕΕ, κήρυξε την εκκίνηση προγράμματος προώθησης πράσινων επενδύσεων στην Αίγυπτο, συνολικού προϋπολογισμού 140 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα, υπό τον τίτλο «Green Economy Financing Facility» (Χρηματοδότηση Πράσινης Οικονομίας), στοχεύει στη χρηματοδοτική στήριξη ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ενεργειακής επάρκειας και στην ανάπτυξη μικρής κλίμακας ενεργειακών μονάδων βασισμένων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Αίγυπτο. Η χρηματοδοτική στήριξη που θα παρέχει το πρόγραμμα, μέσω δανείων, θα συνοδεύεται από τεχνική υποστήριξη και ειδικά κίνητρα για την επιτυχή ολοκλήρωση των υλοποιούμενων επενδυτικών σχεδίων, αναφέρεται στην οικονομική επισκόπηση της ΟΕΥ Καΐρου.  

Τέλος, καίρια πρόσφατη δράση της ΕΕ στην Αίγυπτο είναι και αυτή που αφορά την ενίσχυση της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και την προώθηση της για να γίνει μια κινητήρια δύναμη της κοινωνικο-οικονομικής  ανάπτυξης της χώρας.

Η επίσκεψη στην πόλη Φαγιούμ  

Στο περιθώριο της αποστολής πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην πόλη Φαγιούμ, μία από τις πιο φτωχές περιοχές της Αιγύπτου, στην οποία η ΕΕ έχει αναπτύξει δράσεις για να ενδυναμώσει τον κοινωνικό ιστό της περιοχής και να παρέχει στήριξη στον πιο φτωχό πληθυσμό της.

Πρώτος σταθμός της δημοσιογραφικής αποστολής στο Φαγιούμ ήταν ένα νηπιαγωγείο, στο οποίο υλοποιούνται δράσεις από την ΕΕ και την Παγκόσμια Τράπεζα, μέσω ΜΚΟ. Κατά την παραμονή στο νηπιαγωγείο έγινε ενημέρωση για τη συμβολή της ΕΕ στο εκπαιδευτικό σύστημα της Αιγύπτου, με έμφαση στην υποστήριξη της σχολικής σίτισης και στην αύξηση της συμμετοχής των κοριτσιών στο σύστημα εκπαίδευσης. 

Επίσης, παρουσιάστηκαν και άλλες δράσεις που αναπτύσσει η ΕΕ στην περιοχή και αφορούν το σύστημα υγείας και την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων ανέργων. Μάλιστα, αναλύθηκε το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την απασχόληση, με βάση το οποίο καταρτίζονται και απασχολούνται 350 άνδρες και γυναίκες ηλικίας 18-29 ετών, με το 75% από αυτούς να έχει βρει ήδη μόνιμη απασχόληση. Κεντρικός στόχος του πρότζεκτ αυτού είναι να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των αποφοίτων και των απαιτήσεων της αγοράς.

Στη συνέχεια τα μέλη της Αντιπροσωπείας της ΕΕ συνόδευσαν τη δημοσιογραφική αποστολή σε πανεπιστήμιο της πόλης, όπου έγινε ενημέρωση για το ερευνητικό πρόγραμμα που αφορά την εκπαίδευση φοιτητών στην υφαντουργία. Ακολούθως, οι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι επισκέφτηκαν ένα κέντρο υγειονομικής φροντίδας για τη μητέρα και το παιδί. Όπως αναφέρθηκε, η υποστήριξη της ΕΕ στο σύστημα υγείας της Αιγύπτου βοηθάει την ποιότητα ζωής των κατοίκων της και ειδικότερα των ασθενέστερων, βελτιώνει το παρεχόμενο επίπεδο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και παρέχει μεγαλύτερη πληθυσμιακή πρόσβαση στις δομές υγείας. Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, μέσα από το πρόγραμμα για την υγειονομική φροντίδα των μητέρων και των παιδιών, ύψους 240 εκατ. ευρώ, δημιουργήθηκαν 77.000 βραχυχρόνιες θέσεις εργασίας για γυναίκες μεταξύ 18 και 29 ετών στις φτωχότερες περιοχές και βελτιώθηκε η πρόσβαση στις κατάλληλες ιατρικές υπηρεσίες σε 125 περιφέρειες της Αιγύπτου. 

Τελευταίος σταθμός της επίσκεψης ήταν ένα κέντρο πληροφόρησης γυναικών για τα δικαιώματά τους, τόσο στην κοινωνία όσο και μέσα στην οικογένεια. Επισημάνθηκε πως μια σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Αίγυπτος είναι η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού της: Κάθε χρόνο στο συνολικό πληθυσμό της Αιγύπτου προστίθενται δύο εκατ. νέοι κάτοικοι. Στο κέντρο αυτό, βασική υπηρεσία είναι η ενημέρωση των νέων γυναικών για τη μητρότητα και τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FMG).  

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ