Ο εκτελεστικός διευθυντής του πολιτικο-οικονομικού think tank, «The New Zealand Initiative», Ολιβερ Χάρτβιχ, υπογράφει μία ενδιαφέρουσα ανάλυση με τον τίτλο, «Γιατί ο επόμενος πόλεμος της Ευρώπης θα μπορούσε να είναι μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας», στο , της οποίας κυριότερα σημεία είναι τα ακόλουθα:
"Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι ένας πόλεμος. Ή, ακριβέστερα, ένας άλλος πόλεμος. Καθώς μπαίνουμε στον πέμπτο μήνα της επιθετικότητας της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο πληθωρισμός εκτινάσσεται στα ύψη και η κρίση του ευρώ έχει ξαναρχίσει.
Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, ένας ακόμη πόλεμος είναι στον ορίζοντα. Θα ήταν ακόμη και μια σύγκρουση μεταξύ δύο μελών του ΝΑΤΟ. Αναφέρομαι στην Ελλάδα και στην Τουρκία φυσικά. (Ή Türkiye, όπως θέλει τώρα να λέγεται η χώρα.)
Αν υπάρχει μια παραδοσιακή έχθρα στις διεθνείς υποθέσεις, αυτή είναι αυτή μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας. Η σύγκρουσή τους χρονολογείται περισσότερο από μισή χιλιετία, γεγονός που την καθιστά παλαιότερη από τα δύο σύγχρονα κράτη της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Η ιστορία είναι η εξής: Τον 15ο αιώνα, η Οθωμανική και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία αγωνίστηκαν για κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς το 1453, οι Έλληνες αναγκάστηκαν για αιώνες να αποτελούν μειονότητα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Ακόμη και μετά την ανεξαρτησία της Ελλάδας και την αναγνώριση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1830, η εχθρότητα συνεχίστηκε. Πριν από εκατό χρόνια, ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1919-1922 έληξε με ελληνική ήττα καθώς και εθνοκάθαρση και επανεγκατάσταση και από τις δύο πλευρές.
Μετά από αυτή την ταραχώδη ιστορία, ήταν ένα μικρό θαύμα που οι δύο χώρες σχημάτισαν φιλικές σχέσεις που τις οδήγησαν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ το 1952.
Ωστόσο, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 οι παλιές εχθρότητες επέστρεψαν. Πρώτον, για το ποιος ελέγχει την Κύπρο και στη συνέχεια όλο και περισσότερο για την πρόσβαση σε φυσικούς πόρους στην περιοχή. Όλα αυτά διαδραματίζονταν πάντα με φόντο μια μακροχρόνια πολιτιστική αντιπαλότητα.
Η ελληνοτουρκική σύγκρουση είναι τόσο παλιά που αποτελεί σχεδόν μέρος της ευρωπαϊκής λαογραφίας. Ωστόσο, η κλιμάκωση της ρητορικής τις τελευταίες εβδομάδες είναι ακραία, ακόμη και με τα συνηθισμένα της πρότυπα. Το timing ήταν επίσης έκπληξη.
Όταν ο Πούτιν ξεκίνησε την επιθετικότητά του κατά της Ουκρανίας, υπήρξε μια σύντομη στιγμή που φαινόταν ότι τόσο η Αθήνα όσο και η Άγκυρα είχαν θάψει το τσεκούρι. Αντί για τη συνηθισμένη τους διαμάχη, μπορεί για μια φορά να σταθούν μαζί και να αντιμετωπίσουν τη ρωσική εισβολή ως μέλη του ΝΑΤΟ.
Στη συνέχεια, όμως, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έδωσε μια ομιλία και στα δύο σώματα του Κογκρέσου των ΗΠΑ στις 17 Μαΐου. Ήταν μια ομιλία στην οποία κυριαρχούσαν θέματα εξωτερικής πολιτικής, κυρίως η σημασία των αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στην Ελλάδα για τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με όπλα.
Ο Μητσοτάκης όμως δεν σταμάτησε εκεί. Αντίθετα, τάχθηκε υπέρ της Ελλάδας για την απόκτηση του μαχητικού αεροσκάφους F-35 stealth από τις ΗΠΑ και κατά του να επιτρέψει στην Τουρκία να αναβαθμίσει τα αεροσκάφη F-16 με νέους πυραύλους, ραντάρ και ηλεκτρονικά.
Στην ομιλία του, ο Μητσοτάκης είπε: «Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται το ΝΑΤΟ σε μια στιγμή που η εστίασή μας είναι να βοηθήσουμε την Ουκρανία να νικήσει την επιθετικότητα της Ρωσίας είναι μια άλλη πηγή αστάθειας στη Νοτιοανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ. Και σας ζητώ να το λάβετε υπόψη σας όταν λαμβάνετε αποφάσεις αμυντικών προμηθειών σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο».
Δεν άργησε να απαντήσει η Άγκυρα. Ο Πρόεδρός της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έγραψε στο Twitter: «Προειδοποιούμε για άλλη μια φορά την Ελλάδα να αποφύγει όνειρα, δηλώσεις και ενέργειες που θα οδηγήσουν σε λύπη, όπως έκανε πριν από έναν αιώνα».
Η απειλή του πολέμου μπορεί να μην είναι προφανής εκτός εάν κάποιος είναι εξοικειωμένος με την ιστορία της σύγκρουσης. Το «πριν από έναν αιώνα» αναφέρεται στον τελευταίο ελληνοτουρκικό πόλεμο. Η γραμμή «οδήγησε στη λύπη» ήταν ένας υπαινιγμός ότι η Ελλάδα έχασε.
Με άλλα λόγια, αντί να έρθουν πιο κοντά ενόψει του πολέμου της Ουκρανίας, η Ελλάδα και η Τουρκία απομακρύνονται περισσότερο.
Αυτό είναι ένα εφιαλτικό σενάριο για το ΝΑΤΟ. Είναι το αντίθετο από αυτό που θα ήλπιζε. Η Τουρκία και η Ελλάδα που βρίσκονται στην ίδια σελίδα ότι θα συνέβαλαν στη συλλογική ασφάλεια της συμμαχίας στη Μεσόγειο.
Στα χρόνια πριν από τον πόλεμο της Ουκρανίας, η Ρωσία και η Κίνα έγιναν πιο ενεργές στην Ανατολική Μεσόγειο με οικονομικές πρωτοβουλίες. Για να αντιμετωπιστεί αυτό θα απαιτούσε Τουρκία και Ελλάδα να βρουν έναν τρόπο να ζήσουν μαζί, μια πιθανότητα που τώρα φαίνεται λιγότερο πιθανή.
Πώς θα τοποθετηθούν τα μέλη του ΝΑΤΟ σε αυτή τη σύγκρουση; Αυτή τη στιγμή, η πλειοψηφία των μελών του ΝΑΤΟ υποστηρίζει την Ελλάδα. Ή ίσως ακριβέστερα, είναι εναντίον της Τουρκίας.
Ο Ερντογάν έχει εκνευρίσει τη Δυτική Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια. Ο ρόλος που έπαιξε στις διάφορες προσφυγικές κρίσεις είναι αμφίβολος. Η εσωτερική του οικονομική πολιτική είναι καταστροφική. Η σχέση του με τη Ρωσία ήταν εδώ και καιρό ασαφής.
Δεν είναι περίεργο που περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ τάσσονται στο πλευρό της Ελλάδας σε αυτή τη σύγκρουση.
Οι ΗΠΑ ήταν παραδοσιακά στο πλευρό της Ελλάδας ούτως ή άλλως.
Ανεξάρτητα από το πώς θα τοποθετηθούν τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ, το πιο σημαντικό ερώτημα είναι πώς θα χειριστεί αυτή την κρίση ο Τούρκος Πρόεδρος.
Είναι μια δύσκολη κατάσταση για τον Ερντογάν. Το επόμενο έτος, θα αντιμετωπίσει προεδρικές εκλογές. Η οικονομία της χώρας του βρίσκεται σε αναταραχή, με ποσοστό πληθωρισμού άνω του 70%. Λόγω της ιδιότυπης κατανόησης των οικονομικών από τον Ερντογάν και της συνεχούς παρέμβασής του στην τουρκική κεντρική τράπεζα, οι τουρκικές αυξήσεις τιμών συνδέονται άμεσα με αυτόν
Υπό αυτές τις συνθήκες, μπορεί να είναι δελεαστικό για τον πρόεδρο να ξεκινήσει έναν πόλεμο εναντίον της Ελλάδας για να κερδίσει τον λαϊκό σεβασμό. Ένας πόλεμος θα αποσπούσε την προσοχή από την εσωτερική πολιτική και τον πληθωρισμό.
Αντίθετα, η Ελλάδα έχει λίγα να κερδίσει από τον πόλεμο.
Ναι, μπορεί και ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης να επιθυμεί περισπασμούς από την οικονομική πολιτική.
Ωστόσο, ο στρατός της Ελλάδας δεν "ταιριάζει" με τον στρατό της Τουρκίας, επομένως είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχανε σε μια σύγκρουση με την Τουρκία.
Συνολικά, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς έναν νικητή σε έναν νέο ελληνοτουρκικό πόλεμο.
Η Τουρκία μπορεί να επικρατήσει στρατιωτικά, αλλά θα αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την οικονομία της και θα απομονωθεί περισσότερο από άλλα μέλη του ΝΑΤΟ.
Προς το παρόν, ένας πόλεμος φαίνεται απίθανος γιατί θα ήταν μια συνολική καταστροφή.
Και πάλι, αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που πολλοί πίστευαν ότι ο Πούτιν δεν θα εισέβαλε ποτέ στην Ουκρανία."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι οι οποίοι θα μπορούσαν να ωθήσουν τον Τούρκο Πρόεδρο να ξεκινήσει το προσεχές χρονικό διάστημα και μέχρι τις εκλογές το 2023, έναν πόλεμο με την Ελλάδα
Σε αυτό κατατείνει το γεγονός ότι ο Τούρκος Πρόεδρος μπορεί να δεί έναν Ελληνοτουρκικό πόλεμο ως διέξοδο, αφού ηττάται δημοσκοπικά από όλους τους πιθανούς αντιπάλους του κυρίως λόγω της κάκιστης οικονομικής κατάστασης της χώρας και του υψηλού πληθωρισμού, ευελπιστώντας έτσι να κερδίσει τον λαϊκό σεβασμό, εφόσον φυσικά κερδίσει τον πόλεμο
Επίσης τα τουρκικά ΜΜΕ τα οποία πρόσκεινται στον Ερντογάν, καλλιεργούν ανθελληνικό κίμα για το σκοπό αυτό προετοιμάζοντας την εσωτερική αλλά και Διεθνή κοινή γνώμη για έναν επιεκίμενο Ελληνοτουρκικό πόλεμο
Τα σχέδια του Ερντογάν για "αναθεώρηση" της Συνθήκης της Λωζάνης, μας έχουν γνωστοποιηθεί από τον ίδιο, όπως επίσης και ότι σχεδιάζουν την κατάληψη των νησιών μας στο Αιγαίο, με την επίφαση της υποτιθέμενης παράνομης στρατικοποίησής τους
Ας μην γελιόμαστε, ο μόνος λόγος που ο Ερντογάν δεν ξεκινάει άμεσα έναν πόλεμο με τη χώρα μας δεν είναι άλλος από το ότι θέλει να σιγουρευτεί για το νικηφόρο αποτέλεσμα του, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά αβέβαιο
Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή ηττηθεί, ο Ερντογάν ξέρει ότι θα έχει την τύχη του Μεντερές. Κρέμασμα από τους ίδιους τους Τούρκους.
Συνεπώς όσο η χώρα μας εξοπλίζεται, ενισχύοντας την αποτρεπτική της ισχύ, επενδύοντας παράλληλα σε ισχυρές Συμμαχίες, τόσο θα καθίσταται δυσκολότερο για τον Ερντογάν να αποτολμήσει έναν πόλεμο με την Ελλάδα
Κλείνοντας εκτιμούμε ότι παρόλα τα παραπάνω ο Τούρκος Πρόεδρος ρέπει στο να κάνει το απονενοημένο τελικά, το οποίο και απευχόμαστε.
