Εξοντωμένοι και εξαντλημένοι οι δανειολήπτες δεν μπορούν πια να εξυπηρετούν ούτε καν να ρυθμίζουν τα δάνειά τους, φέρνοντας σε κατάσταση συναγερμού το τραπεζικό σύστημα, που παρά τις δεσμεύσεις για μειώσεις του όγκου τους δεν πιάνει τους στόχους. Τα 110 δισ. προβληματικών δανείων το 2017 πρέπει να έχουν γίνει 70 δισ. στο τέλος του 2019. Και επειδή ο χρόνος εκπνέει οι τράπεζες με καρότο τις γενναίες ρυθμίσεις και μαστίγιο τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς έχουν εντολή να κάνουν τα πάντα για να φέρουν αποτέλεσμα.
Τα κόκκινα δάνεια κυριάρχησαν και στη χθεσινή συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τους τραπεζίτες και το προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, όπου ο Πρωθυπουργός τους ζήτησε να μειωθούν σημαντικά προκειμένου να απελευθερωθούν πόροι για την ενίσχυση της ανάπτυξης και τη μείωση της ανεργίας και να στηριχθούν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Μεγάλη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι από την αρχή του χρόνου προστέθηκαν περίπου 1,5 με 1,7 δισ. ευρώ νέα «κόκκινα» στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια στο σύστημα, από τα οποία το 80% ήταν σε ρύθμιση. Επίσης 2,7 εκατομμύρια δάνεια, συνολικού ποσού 98,5 δισ. ευρώ, βρίσκονται σε καθυστέρηση πάνω από 3 μήνες. Στις 500.000 υπολογίζονται τα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών.
Οι δανειολήπτες είναι πια κουρασμένοι και απρόθυμοι να ρυθμίσουν και να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, και παράλληλα πληθαίνουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές «αφού η εσκεμμένη αθέτηση των δανειακών υποχρεώσεων δεν επιφέρει τις προβλεπόμενες κυρώσεις», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η τελευταία Έκθεση της ΤτΕ.
Η καθυστέρηση της αξιολόγησης και η ασάφεια γύρω από τί θα ισχύσει, έφεραν κούραση και αδράνεια και από τους δανειολήπτες. Έτσι, ενώ οι ρυθμίσεις και αναδιαρθρώσεις έδειχναν να αποδίδουν καρπούς, η χρονοτριβή σε ό,τι αφορά τη νομοθέτηση του εξωδικαστικού μηχανισμού και της νομικής προστασίας των τραπεζικών στελεχών δημιούργησε νέο «κύμα» καθυστερήσεων.
Οι τράπεζες πλέον δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου και πραγματοποιούν γενναίες κινήσεις για να αντιμετωπιστούν τη μεγάλη αυτή απειλή για το τραπεζικό σύστημα, προχωρώντας σε μαζικές και μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις «κόκκινων δανείων» για τους συνεργάσιμους δανειολήπτες. Από την άλλη επιταχύνουν τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Κίνδυνος για τις τράπεζες
Ο αμείωτος όγκος των κόκκινων δανείων αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο κίνδυνο για την ευστάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς το 50% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών βρίσκεται σε επικίνδυνη περιοχή.
Να σημειωθεί ότι πέρυσι ρυθμίστηκαν δάνεια ύψους 14 με 15 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζικών στελεχών το ίδιο σκηνικό θα επαναλαμβανόταν και φέτος, περίμεναν δηλαδή να πάνε σε ρύθμιση άλλα 15 δισ. ευρώ «κόκκινων» οφειλών. Προς το παρόν όμως στο «βουνό» των 108 δισ. ευρώ των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων προστέθηκαν και άλλα 1,7 δισ. ευρώ. Δηλαδή οι τράπεζες είναι «φορτωμένες» με 110 δισ. ευρώ προβληματικά δάνεια. Οι τραπεζίτες υπολογίζουν σε 60.000 τους στρατηγικά κακοπληρωτές, οι οποίοι αποτελούν το 20% των δανειοληπτών και έχουν δάνεια σε καθυστέρηση συνήθως άνω των 300.000 ευρώ, ενώ στη συντριπτική πλειονότητά τους έχουν σημαντική οικονομική επιφάνεια, εντός και εκτός Ελλάδος, και, βάσει του Ε9, εμφανίζονται κάτοχοι περισσότερων του ενός ακινήτων.
Αναφορικά με τους πλειστηριασμούς, τα τραπεζικά στελέχη υπογραμμίζουν ότι κατά κύριο λόγο έχουν στόχο τον εντοπισμό και περιορισμό των συνειδητά ασυνεπών και στρατηγικών κακοπληρωτών. Οι ασυνεπείς 60.000 με 70.000 δανειολήπτες ανήκουν στην κατηγορία των στρατηγικά κακοπληρωτών. Από αυτούς οι μισοί έχουν στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια και το υπόλοιπο 50% έχουν λάβει επιχειρηματικά δάνεια.
Συνάντηση Τσίπρα-τραπεζιτών
Τα κόκκινα δάνεια κυριάρχησαν και στη χθεσινή συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τους τραπεζίτες και το προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. Ο πρωθυπουργός ζήτησε να μειωθούν σημαντικά τα κόκκινα δάνεια προκειμένου να απελευθερωθούν πόροι για την ενίσχυση της ανάπτυξης και τη μείωση της ανεργίας και να στηριχθούν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Κατά τη χθεσινή ενημέρωση ο Πρωθυπουργός ενημέρωσε τους τραπεζίτες ότι η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί σε δύο φάσεις, αρχικά σε τεχνικό επίπεδο, χωρίς να προσδιορίσει χρονικά το πότε, και σε επόμενη φάση η συνολική συμφωνία (ΔΝΤ, χρέος).
Οι τραπεζίτες παρουσίασαν τις απόψεις τους για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων και την ανάγκη να διευθετηθεί το ταχύτερο δυνατό το συγκεκριμένο ζήτημα.
Επιπλέον, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, παρουσία του Γιάννη Δραγασάκη, έθεσε ζητήματα ρευστότητας, επιμένοντας στη γρήγορη ένταξη της χώρας στο QE της ΕΚΤ, αλλά και το θέμα των ηλεκτρονικών δημοπρασιών.
Τέλος οι τραπεζίτες συζήτησαν με τον πρωθυπουργό και το ζήτημα της τραπεζικής πίστης, καθώς σημειώθηκαν εκροές καταθέσεων το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου.
