Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται και να έχει πυροδοτήσει μία παγκόσμια ανασφάλεια αλλά και εξελίξει στον ενεργειακό τομέα, ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκές χώρες εξετάζουν "επαναστατικές" εναλλακτικές στη ρωσική ενέργεια που ανακατεύουν με τη σειρά τους τη γεωπολιτική τράπουλα.

Η συνεργασία μεταξύ της Ευρώπης και των χωρών της Βόρειας Αφρικής με στόχο την παροχή λύσης στις ενεργειακές ανάγκες ήταν το τελευταίο θέμα που συζητήθηκε στα συνέδρια που διοργάνωσε το Ίδρυμα Friedrich Naumann στη Μαδρίτη.

"Πυρηνικό όπλο" στον οικονομικό πόλεμο Δύσης-Ρωσίας! Πορεία προς παγκόσμιες ελλείψεις ενέργειας

Με μια ομάδα διάσημων εμπειρογνωμόνων, όπως συνηθίζει το γερμανικό φιλελεύθερο ίδρυμα, το πάνελ συντονίστηκε από τον Ίσκαντερ Μπεν Μουστάφα, διευθυντή έργου και ανώτερο σύμβουλο της International Development Renewable Energies, και επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στο πράσινο υδρογόνο.

Παρευρέθηκαν ο πρώην υπουργός Ενέργειας, ο οικονομολόγος και επιχειρηματίας με εμπειρία στη Repsol, Νεμέσιο Φερνάντεζ-Κουέστα και ο Ντέιβιντ Χένερμπεργκερ, διευθυντής του γραφείου του Ιδρύματος Friedrich Naumann στη Μαδρίτη.

Ο Νεμέσιο Φερνάντεζ-Κουέστα ήταν ο πρώτος που έδωσε τη γνώμη του για το περίφημο πράσινο υδρογόνο, το οποίο συχνά παρουσιάζεται ως «ο χρυσός» της ενέργειας του μέλλοντος από τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχετικά με αυτή την εικόνα, εκτίμησε ότι το πράσινο υδρογόνο είναι πράγματι μέρος της λύσης, αλλά όχι όλη. «Το κλειδί για τη λύση των ενεργειακών μας προβλημάτων είναι η ηλεκτροδότηση», είπε ο πρώην υπουργός Ενέργειας. «Η ηλεκτρική μας ενέργεια θα πρέπει να φτάσει περίπου το 50% αυτής που καταναλώνουμε, σχεδόν διπλάσιο από αυτό που είναι τώρα», πρόσθεσε στην υπόθεση του. Σε αυτό το 50% που ο Φερνάντεζ-Κουέστα εκτιμά ότι είναι σωστό, το υδρογόνο θα έπαιζε βασικό ρόλο.

Για αυτόν τον βασικό ρόλο του υδρογόνου, βλέπει μια σαφή ευκαιρία στις χώρες της Βόρειας Αφρικής, οι οποίες διαθέτουν επαρκείς πόρους για την παραγωγή καθαρού υδρογόνου πολύ φθηνότερα και πιο αποτελεσματικά από τις ευρωπαϊκές χώρες. Η ευκαιρία για την οποία μίλησε είναι η έρημος Σαχάρα και οι μεγάλες και δυνατές ώρες ηλιοφάνειας που λούζουν τη Βόρεια Αφρική σχεδόν όλο το χρόνο. «Είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της Αφρικής», διευκρίνισε ο ειδικός σε θέματα ενέργειας και κλιματικής αλλαγής.

Η μεταφορά αυτού του φθηνότερου πράσινου υδρογόνου θα συνεπαγόταν σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές. Ο μετασχηματισμός και η ενίσχυση των υποδομών φυσικού αερίου είναι το βήμα που πρέπει να γίνει σε συμφωνία για την υλοποίηση αυτού του ενεργειακού επιτεύγματος. «Με μεγάλες επενδύσεις είναι δυνατό να εκπαιδευτούν οι αγωγοί φυσικού αερίου που πηγαίνουν από την Αλγερία στο Μαρόκο, την Ισπανία και την Ιταλία σε μια υποδομή ικανή να μεταφέρει πράσινο υδρογόνο», ανακοίνωσε ο Φερνάντεζ-Κουέστα στις ερωτήσεις του Ίσκαντερ. «Τεχνικά, γνωρίζουμε ότι είναι δυνατό. Χρειάζονται όμως επενδύσεις», κατέληξε.

Σε αυτό το θέμα της χρηματοδότησης, ο Ντέιβιντ Χένερμπεργκερ, διευθυντής του γραφείου Naumann στη Μαδρίτη, πρόσθεσε ότι δεν είναι τόσο πρόβλημα κεφαλαίου, αλλά πολιτικής βούλησης. «Οι πολιτικές κυβερνήσεις έχουν ανησυχίες με τη Βόρεια Αφρική για τη δική τους ενεργειακή ασφάλεια», πρόσθεσε ο Χένερμπεργκερ. Ο διευθυντής της Naumann συνόψισε όλες τις ανησυχίες των ευρωπαϊκών πολιτικών τομέων κατά τη σύναψη αυτού του τύπου συμφωνιών. Ανθρώπινα δικαιώματα, αξιοπιστία…

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη σειρά της, παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτει τις παραγωγικές ικανότητες της Αφρικής όσον αφορά το πράσινο υδρογόνο, θα μπορούσε να τοποθετηθεί ως ανταγωνιστής για το βόρειο τμήμα της γειτονικής ηπείρου. Το ζήτημα καταλήγει, σύμφωνα με την ομάδα εμπειρογνωμόνων, σε μια κατάσταση «ελεύθερης αγοράς», στην οποία η πιο βιώσιμη, πιο οικονομική και κερδοφόρα επιλογή για τους φορείς εκμετάλλευσης υπερισχύει των άλλων. Εάν η Ευρώπη καταφέρει να δημιουργήσει μια πράσινη βιομηχανία υδρογόνου, θα ανταγωνιστεί άμεσα τη βορειοαφρικανική.

Σε αυτό προστίθενται όλοι οι άλλοι τύποι υδρογόνου που μπορούν να παραχθούν και έχουν μηδενικό ή πολύ μικρό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, και είναι επιλογές που θα μπορούσαν να εξερευνήσουν οι ευρωπαϊκές χώρες στο μέλλον, χωρίς να χρειάζεται μια εταιρική σχέση με την Αφρική. «Πρέπει να φτάσετε σε μια κατάσταση win-win», κατέληξε ο συντονιστής του πάνελ, Ίσκαντερ Μπεν Μουστάφα.

Ο Μουστάφα, προχώρησε με μια ερώτηση στον αέρα σχετικά με τα προβλήματα των πολιτικών εντάσεων μεταξύ των μεσογειακών χωρών. Δεν θέλησε να αναφερθεί σε κάποια συγκεκριμένη χώρα, αλλά είναι αυτονόητο ότι το κλίμα των διεθνών σχέσεων στην ευρωμεσογειακή δεν είναι στο καλύτερο στάδιο του, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα των 25 χρόνων που έχουν περάσει από την αρχή των προσπαθειών της Ένωσης για τη Μεσόγειο . «Είναι ασφαλές να αλλάξει η εξάρτηση από τη Ρωσία για μια εξάρτηση από άλλες αφρικανικές χώρες;», είπε ο ειδικός στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στον διευθυντή της Naumann στη Μαδρίτη.

Σε αυτό ο Χένερμπεργκερ απάντησε ότι αν υπάρχει κάτι καλό που έφερε η κρίση στην Ουκρανία, είναι οι αλλαγές στη γεωπολιτική σκακιέρα από πολλές απόψεις. Και αυτές οι αλλαγές μπορούν να φέρουν πολλά θετικά πράγματα μακροπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα για τις ευρωπαϊκές χώρες. Η Αφρική δεν πρέπει να εξαρτάται από, αλλά μάλλον να επιδιώκει τη διαφοροποίηση στη διεθνή πολιτική, με τον ίδιο τρόπο που επιδιώκεται στην ενέργεια.

«Δεν μπορείς να βασιστείς μόνο σε έναν προμηθευτή. Η Ρωσία δεν μπορεί να εμπιστευτεί μόνη της, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα. Εκπροσωπώντας ένα γερμανικό ίδρυμα, μπορώ να πω ότι η χώρα μου κάνει μεγάλα βήματα. Από τις εισαγωγές ενέργειας 55% από τη Ρωσία φτάσαμε στο 35% μέσα σε λίγες εβδομάδες πολέμου και νομίζω ότι αυτό θα φέρει πολλά θετικά πράγματα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», εξήγησε ο Χένερμπεργκερ.

Συμπερασματικά, για τον Χένερμπεργκερ, αν και δεν είναι απαραίτητο να εξαρτώνται από έναν μόνο προμηθευτή, οι χώρες της Βόρειας Αφρικής έχουν δείξει ότι είναι υπεύθυνοι και αξιόπιστοι εταίροι σε αυτό το θέμα και η πολιτική εμπιστοσύνη μεταξύ των κυβερνήσεων έχει επιδειχθεί και επιβεβαιωθεί εκτενώς πρόσφατα, με την επέκταση συμβάσεων όπως η Ιταλία και η Αλγερία.