Ο Στρόφιλας είναι ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος οικισμός της Νεότερης Νεολιθικής Εποχής στην Άνδρο, σύμφωνα με το andros-guide.gr.
Με τις πρόσφατες ανασκαφές στις Κυκλάδες, η κυκλαδική προϊστορία τίθεται σε εντελώς νέες βάσεις και αποκτάται γνώση για τη μορφή και τις δομές σημαντικών οικισμών της Τελικής Νεολιθικής, της πρωτοκυκλαδικής και της μεσοκυκλαδικής εποχής.
Αποκάλυψη σε αρχαίο ψηφιδωτό: H πρώτη επιγραφή του Ιησού ως Θεού στα Ελληνικά!
Ο Στρόφιλας Άνδρου, φέρεται να είναι η «αρχαιοτέρα πόλη της Ευρώπης» και χρονολογείται στο 4.500 - 3.300 π.Χ. και ήρθε στο φως σχεδόν ανέπαφη. Τα ερείπια του μοναδικού σε μέγεθος και διατήρηση οχυρωμένου και πυκνοκτισμένου οικισμού, επεκτείνονται σε απόσταση 25-30 στρεμμάτων στο κέντρο του οροπεδίου, στη δυτική ακτή του νησιού.
Κατά τη διεξαγωγή των ανασκαφών, αποκαλύφθηκαν λείψανα μεγάλων οικοδομημάτων, αψιδωτών και τετράπλευρων, τα οποία σώζονται μέχρι και 1 μ. ύψος. Βρέθηκε ακόμη το μεγαλύτερο τμήμα του τείχους. Εκτείνεται σε μήκος περίπου 100 μ., σώζεται σε ύψος μέχρι και 2 μ. και έχει πάχος 1,60-2 μ.
Εξίσου εντυπωσιακά είναι και τα κινητά ευρήματα. Ανάμεσα τους αποκαλύφθηκαν πήλινα αγγεία, άλλα λεπτότεχνα, χονδροειδή χρηστικά όπως πίθοι και χύτρες, λίθινα εργαλεία, τέχνεργα οψιανού, αιχμές βελών και δοράτων από οψιανό, κοσμήματα, ειδώλια, χάλκινα αντικείμενα κ.ά.
Τα ευρήματα μαρτυρούν ότι η μεταλλουργία στις Κυκλάδες ήταν σε πιο εξελιγμένο στάδιο απ’ ό,τι έδειχναν τα μέχρι τώρα λιγοστά ευρήματα που είχαμε από ανασκαφές σε άλλα νησιά.
Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η ανασκαφή αποκάλυψε «το μεγαλύτερο και καλύτερα σωζόμενο οργανωμένο και εξαιρετικά πυκνοδομημένο οικισμό της Νεολιθικής Εποχής του νησιωτικού Αιγαίου, που ερευνάται μέχρι σήμερα».
Επίκρουστες και σκαλιστές βραχογραφίες
Ιδιαίτερο εύρημα του οικισμού αποτελούν οι εκτεταμένες επίκρουστες ή σκαλιστές βραχογραφίες που κοσμούν το τείχος. Επίσης, σημαντικές είναι και αυτές που βρίσκονται στο δάπεδο του ιερού και στον βράχο κατά μήκος του τείχους.
Οι παραστάσεις φυσιοκρατικές, (ζώα, ψάρια και πάνω από 60 πλοία) και συμβολικές (σπείρες, δακτυλιόσχημα θέματα στο σχήμα των νεολιθικών ειδωλίων). Οι βραχογραφίες του Στρόφιλα είναι ανάγλυφες ή επίκρουστες.
Τα πλοία είναι χαραγμένα σε ύψος 0,5-1 μ. από το έδαφος. Έχουν αποκαλυφθεί 7 απεικονίσεις πλοίων: Τα 4 είναι μαζί ως πομπή, τα υπόλοιπα μόνα τους.
Το μεγαλύτερο εξ αυτών (μήκους 20 εκατ. περίπου), ευρίσκεται εγχαραγμένο σε πέτρα της πύλης του ισχυρού τείχους (ίσως ύψους 4 μ. – σώζεται έως τα 2 μ.). Πρόκειται για το αρχαιότερο, έως τώρα, δείγμα αμυντικής αρχιτεκτονικής, με πύλη προστατευμένη από προμαχώνες.
Επιπλέον, έξω από το τείχος έχουν εντοπισθεί επί βράχου: 17 σχέδια, τα οποία αναπαριστούν ελάφια, αιλουροειδή και ένα χοιρίδιο. Εντός οικισμού, επί φυσικού βράχου, έχουν ανακαλυφθεί καραβάκια, ένα μεγάλο ψάρι και πολλά διακοσμητικά θέματα.
