Μετά τις κόκκινες γραμμές που έμειναν κενό γράμμα, με… κόκκινο στυλό, διά χειρός Γιώργου Κατρούγκαλου, ο ΣΥΡΙΖΑ διαγράφει το άρθρο 3 που ρύθμιζε τη σχέση κράτους- εκκλησίας.
Στο κείμενο των προτάσεων της κυβερνητικής επιτροπής, που εξέτασε το ζήτημα της αναθεώρησης του Συντάγματος και συνεδρίαζε υπό την προεδρία του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, η παλαιά διάταξη των 15 γραμμών και των τριών παραγράφων αντικαθίσταται με τη φράση: «Η Ελληνική Πολιτεία είναι θρησκευτικά ουδέτερη». Ακόμη και η αναφορά στην επικρατούσα θρησκεία πλαισιώνεται από ερμηνευτική δήλωση πως αυτό δε σημαίνει καμία δυσμενή συνέπεια σε βάρος άλλων θρησκειών.
Παρά το έντονο χρώμα που επιλέχθηκε για να επισημανθούν οι νέες διατάξεις που προτείνονται οι «γκρίζες ζώνες» είναι πολλές:
Πρώτον, προωθείται συνταγματικά η απλή αναλογική. Αν και όταν διαβάζει κανείς την ακριβή διάταξη του μένουν απορίες: Το εκλογικό σύστημα οφείλει να εξασφαλίζει την όσο το δυνατόν πιστότερη τήρηση της αναλογικότητας ψήφων και εδρών στη Βουλή.
Δεύτερον, μένει να διευκρινιστεί η λεγόμενη εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας κατά την οποία η πρόταση καταψήφισης θα πρέπει να συνοδεύεται με πρόταση νέας κυβέρνησης λη πρωθυπουργού.
Τρίτον, ερώτημα είναι και η νέα θεσμική ισορροπία που επιδιώκεται από την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας. Για την εκλογή του προβλέπονται δύο ψηφοφορίες στη Βουλή με πλειοψηφία δύο τρίτων και μετά εκλογή από τον λαό, μεταξύ των δύο πρώτων στην τελευταία σχετική ψηφοφορία.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μπορεί να απευθύνεται στη Βουλή, να συγκαλεί το υπουργικό, το συμβούλιο αρχηγών, να παραπέμπει νόμο σε ειδικό όργανο που θα κρίνει τη συνταγματικότητά του, να διορίζει μέρος της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, να παραπέμπει στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο ψηφισμένο νόμο και να εκδίδει διαγγέλματα.
Προβλέπεται και η δυνατότητα ανάκλησης του Προέδρου της Δημοκρατίας με ένα εκατομμύριο υπογραφές και δημοψήφισμα.
Τέταρτον, προωθείται η ιδέα των κυβερνήσεων μειοψηφίας με πλειοψηφία 120 βουλευτών, εφόσον στη ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης επιλέξουν να απέχουν περισσότεροι από 61 συνάδελφοί τους.
Πέμπτον, αν γίνουν πρόωρες εκλογές η θητεία της επόμενης Βουλής θα είναι ίση με της Βουλής που έληξε πρόωρα. Το ερώτημα είναι αν η διάταξη εννοεί το υπόλοιπο ή τον χρόνο που έχει λειτουργήσει η απερχόμενη Βουλή. Και το κυριότερο ότι δεν ορίζει την έννοια πρόωρες. Σε ακραίες περιπτώσεις αν ισχύει το ένα θα γίνονται εκλογές για πέντε μήνες αν τόσο έχει λειτουργήσει μια πλειοψηφία ή αν ισχύει το άλλο η κυβέρνηση θα έχει ορίζοντα εντός έτους αν οι πρόωρες γίνουν στα τρία χρόνια;
Εκτον, μεγάλη συζήτηση θα γίνει και για την αναθεώρηση των άρθρων 14 και 15 για την ελευθερία του Τύπου. Δηλώνεται ως στόχος ο ριζικός επανασχεδιασμός του τοπίου της επικοινωνίας και των ΜΜΕ με κατοχύρωση της πρόσβασης όλων σε όλες τις διαθέσιμες πηγές πληροφόρησης.
Το νέο άρθρο θυμίζει έντονα… βασικό μέτοχο, καθώς έχει πρόνοιες για το ιδιοκτησιακό καθεστώς, τη χρηματοδότηση, την οικονομική κατάσταση, τη συγκέντρωση, τα παρένθετα πρόσωπα και το ασυμβίβαστο με πρόσωπα που έχουν δουλειές με το δημόσιο. Οι άδειες δίνονται στο κράτος και ο έλεγχος λειτουργίας και οι κυρώσεις στο ΕΣΡ.
Επίσης, γίνεται αναφορά στην ταχύτερη εκδίκαση των υποθέσεων που αφορούν σε αδικήματα διά του Τύπου και διαγράφοναι οι περιορισμοί για προσβολή της θρησκείας, του Προέδρου της Δημοκρατίας και της αποκάλυψης κινήσεων των ενόπλεων δυνάμεων.
Έβδομον, αλλάζει και η πλειοψηφία των 4/5 της διάσκεψης των προέδρων της Βουλής για την ανάδειξη των ανεξάρτητων αρχών. Προφανώς μετά την εμπειρία του ΕΣΡ η κυβέρνηση επιθυμεί περισσότερη… ευελιξία.
Ακόμη:
Τίθεται όριο δύο θητειών ή οκτώ ετών, χωρίς να είναι σαφές τι θα συμβεί αν γίνουν διαδοχικές πρόωρες εκλογές.
Μπαίνει μπλόκο στην επιλογή τεχνοκρατών. Κανείς δε θα μπορεί να είναι πρωθυπουργός αν δεν έχει εκλεγεί στη Βουλή.
Προχωρά η ψήφος του απόδημου ελληνισμού με τη δυνατότητα εκλογής πέντε βουλευτών.
Αλλάζει ο τρόπος χρηματοδότησης των κομμάτων.
Με 120 υπογραφές βουλευτών θα μπορεί να συγκροτηθεί εξεταστική επιτροπή.
Καθιερώνεται ο πολιτικός όρκος ως ο μόνος υποχρεωτικός.
Δημοψήφισμα με 500 χιλιάδες υπογραφές για εθνικό θέμα, με 1 εκ. υπογραφές για ψηφισμένο νόμο και προτάσεις νόμου από τους πολίτες με 100 χιλιάδες υπογραφές.
Κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας και αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών.
Σε δημόσιο έλεγχο το νερό και η ενέργεια.
Προβλέπεται και ο στόχος της ανακατανομής του πλούτου προς επίτευξη της πραγματικής ισότητας.
Απαγορεύεται, αλλά επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις η επίταξη εργαζομένων.
