του Χρήστου Μπονατάκη
Φέτος, η εκ του σεπτού μας Οικουμενικού Πατριαρχείου εγκύκλιος (Πατριαρχική Απόδειξις επί τοις Χριστουγέννοις 2016), εκτός από τις λοιπές ψυχοφελίμους προς τους πιστούς προτροπές και λόγους, ενημέρωνε το κατά τόπους και ενορίες χριστεπώνυμο πλήρωμα ότι:
«Κατά τον παρελθόντα Απρίλιονείχομεν την ευκαιρίαν, μετά του …‶Αγιωτάτου″ Πάπα Ρώμης κ. Φραγκίσκου και του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου, να διαπιστώσωμεν ιδίοις όμμασιν εν Λέσβω ……κτλ».
Ως γνωστό σε μεγάλες εορτές και όχι μόνο, παρόμοια και εθιμοτυπικού χαρακτήροςμηνύματα εκ των επισκόπων ή προκαθημένων τοπικών Εκκλησιών, συνιστούν στην εκκλησιαστική συνείδηση, τηδια των ποιμένωνφωνή τηςΑγίας μας Εκκλησίας προς το λογικό του Χριστού ποίμνιο.
Το δε περιεχόμενο των εορταστικών αυτών μηνυμάτων, συμβάλει ουσιαστικά στα μη υποκείμενα σε τοπικούς και χρονικούς περιορισμούς λειτουργικά δρώμενα της Θ. Λειτουργίας, εντός της οποίας όλα: η υμνολογία, οι ευχές, οι ιερές εικόνες, οι συμβολισμοί, η επισήμανση και ομολογία της ορθής-«άπαξ παραδοθείσης» (Ιουδ. 3) πίστεως, η ψαλμωδία και φυσικά το κήρυγμαή τα, εκ του ποιμένα προς τους διδακτούς Θεού(Ιωαν. στˊ45) πιστούς, εγκύκλια μηνύματα,τα πάντα, οργανικώς και αδιασπάστως ενωμένα και αλληλοπεριχωρούμενα, συν τοις άλλοις επέχουν θέση διδασκαλίας αλλά και κατάλληλης προετοιμασίαςγια την του Θείου Σώματος και Αίματος Μετάληψη.
Οδηγούν δε τους πιστούς όλα μαζί στο σύνολό τους, βεβαίως κατά τα μέτρα και την πνευματική ηλικία του καθενός (Εφεσ. δˊ13), ως μία θα λέγαμε ολοκληρωμένη θεραπευτική ‶αγωγή″, στην κάθαρση της ψυχής από τα πάθη, το φωτισμό και το δοξασμό ή θέωση.
Γι’ αυτήν ακριβώς την μεγίστη ιερότητα τηςστιγμής τα εγκύκλια αυτά μηνύματα, οφείλουν τουλάχιστο καθεαυτά να μην υπονομεύουν την προαναφερθείσα Ορθόδοξη θεραπευτική αγωγή• καθ’ ότι σε μία τέτοια περίπτωση,θα λέγαμε ότι συμβαίνει κάτι ανάλογο όπως σε μία συνταγή, εάν έστω και ένα μόνο από τα φάρμακά της αντί να θεραπεύει όπως τα υπόλοιπα, δημιουργεί εκ νέου επιπλοκές στην υγεία του ασθενούς!
Αναφορικά τώρα με τον Παπισμό ενδεικτικά μόνο, στην υμνολογία της Εκκλησίας αποδίδεται τιμή σε αγίους για τους αγώνες τους «κατά της τότε πρώτον αναφανείσης Παπικής αιρέσεως» (Ακολουθία Μ. Φωτίου, Συναξάρι), ή εναντίον στη «Λατίνων πλάνην» (Ακολουθία Αγ. Πατέρων υπό Λατίνων αναιρεθέντων), «θράσος αιρέσεως» (Κανών Αγ. Γρηγορίου Παλαμά) κτλ.
Στο δε Συνοδικό της Ορθοδοξίας το οποίο δυστυχώς, εξ’ επιδράσεως ίσως μίας ηθικίστικης σύγχρονης αντίληψης έχει σχεδόν …‶εξαφανιστεί″ απ’ την οικεία λειτουργική θέση, διδασκαλίες των Παπικώνσαφώς καταδικάζονται με εκφράσεις όπως: «πονηράς και πολυειδής αιρέσεις»•«δυσσεβή και άθεον αίρεσιν»• «ολεθρίου ταύτης αιρέσεως» κ.α.Ενώ σε «Πανορθόδοξη»συνοδική απόφαση του 1848, ο Παπισμός εξισώνεται πλήρως με τον Αρειανισμό!![[1]]
Ως εκ τούτων ο Πάπας, ο προκαθήμενος της συγκεκριμένης θρησκευτικής ομολογίας -της αιρέσεως του Παπισμού- είναι τουλάχιστο οξύμωρο να αποκαλείται, ειδικά σε χωροχρόνο λειτουργικό[[2]], ως ‶αγιώτατος″!! Κατά τον ίδιο τρόπο, θα αναρωτιόταν κανείς, γιατί όχι επίσης …‶αγιώτατοι″οι εκκλησιαστικοί ηγέτες και άλλων αιρέσεων-ομολογιών όπως των μονοφυσιτικών, νεστοριανικών κτλ;
Οι περισσότεροι των πιστών, εν αγνοία τελούντες ως προς τους πολλούς και μαρτυρικούς αγώνες της Εκκλησίας έναντι της περιεκτικής αιρέσεως του Παπισμού, τις αλλεπάλληλες των διδασκαλιών του καταδικαστικές συνοδικές αποφάσεις και τις αγεφύρωτες δυστυχώς δογματικές διαφορές, τελικά τον τίτλο-προσφώνηση ‶αγιώτατος″ για τον Πάπα Ρώμης,ουσιαστικά τον εκλαμβάνουν ως διδασκαλία ότι ο Πάπας, παρ’ ότι σε ακοινωνησία με την Ορθόδοξη Εκκλησία, είναι κανονικός επίσκοπος με ιερωσύνη[[3]], ο δε Παπισμός αληθινή εκκλησία -με την εκκλησιολογική έννοια του όρου (εκκλησιαστική κοινότητα, η μυστηριακή κοινωνία της οποίας παρέχει κάθαρση, αγιασμό και θέωση)- και τελικά όχι αίρεση, από την οποία οφείλει να φυλάγεται (Ιουδ. 23).
Ως εκ τούτου,παρόμοιες με την προαναφερθείσα ενέργειες, όχι μόνο δεν μπορούν να υπάρχουν οργανικά ενωμένες με τη λογική λατρεία και διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τις αποφάσεις των ιερών Συνόδων, την όλη αγιοπνευματική της ζωή και εμπειρία, αλλά εν τέλει δεν συνάδουν και δεν προάγουν τη σωτήρια θεραπευτική μέθοδο της Μίας, Αγίας, Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας.
Ταπεινά δε φρονώ, ως ελάχιστο μέλος (και ψάλτης) της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ότι ως στοιχείο εντός της λειτουργικής ζωής, ‶απηχεί″ είτε κάποια εκκοσμίκευση, είτε και απόκλιση εκκλησιολογική• κάτι άλλωστε που‶κυοφορείται″ εντός των κόλπων της Εκκλησίας (περιεκτικές εκκλησιολογίες).
Πιστεύω αβίαστα ότι πολλοί εκ τωνκληρικώνμας,ενδεχομένως δεν ανέγνωσαν αναπαυμένοι το συγκεκριμένο σημείο της Πατριαρχικής Εγκυκλίου και ως ένα βαθμό, γίνεται κατανοητή η δυσκολία να το εκφράζουν απρόσκοπτα.
Ευχόμαστε ως πιστοί να μην ‶συναντούμε″ παρόμοια με το εν λόγω, ατοπήματα• μάλιστα σε μία τέτοια ιερή στιγμή όπου ‶βαδίζουμε″ προς Θ. Κοινωνία.
[[1]] «Απάντησις των Ορθοδόξων Πατριαρχών της Ανατολής προς τον Πάπα Πίον Θˊ», Ιωάννης Καρμίρης, «Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία…»,Τομ. Βˊ, σελ. 906.
[[2]]Άνευ μάλιστα της παραμικρής, εξ’ ειδικών συνθηκών ‶πίεσης″, ή κρισιμότητας μίας δεδομένης στιγμής, όπως εκείνης κατά την κρίσιμη σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-39), όπου και ο Αγ. Μάρκος Ευγενικός μεταχειρίστηκε μία τέτοια προσφώνηση αβρότητας στην προς τον Πάπα Ευγένιο Δˊ επιστολή του, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει πως ο ίδιος αγνοούσε, ότι ο Παπισμός είναι αίρεση (Ιωάννης Καρμίρης, Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία…, Τομ. Αˊ, σελ. 349-362.
[[3]]Για την ύπαρξη ή όχι της οποίας αναφορικά με τον Πάπα και τους παπικούς, ιερομόναχος στην Κρήτη ερωτηθείς κάποτε, μου απήντησε ότι …..«παίζεται»!!!
