Αρθρογράφος: Θεόφραστος Ανδρεόπουλος

Ο γράφων είναι από τους ελάχιστους αναλυτές στην Ελλάδα που διέβλεπε την νέα γαλλική τάση για επιστροφή στην παγκόσμια κυριαρχία και στο παλιό αυτοκρατορικό παρελθόν κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα της γαλλικής Ελίτ και ως πρώτο βήμα το Παρίσι θεωρεί απαραίτητη την γαλλική ανάκτηση της επιρροής στην Μεσόγειο.

Στα πλαίσια αυτά όπως είναι λογικό, ως βασικός αντίπαλος θεωρείται η Τουρκία η οποία και αυτή θέλει να αναβιώσει το αυτοκρατορικό της παρελθόν ανασυστήνοντας της Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Τα συμφέροντα Γάλλων και Τούρκων είναι αντίρροπα αντιθέτως τα γαλλικά με τα ελληνικά συμφέροντα είναι όμως ομόρροπα αυτή την στιγμή διότι απλούστατα στην Αθήνα ΔΕΝ ονειρεύονται καμία ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και αρκούνται στον ρόλο του χρήσιμου «μικρομεσαίου».

Έτσι δεν είναι τυχαίο πως ΗΠΑ και Γαλλία προσεγγίζουν την ελληνική πλευρά με αυτή την προοπτική.

Πάντως οι Τούρκοι βλέπουν πως έχουν μια σύγκρουση «Αυτοκρατορικών» παρελθόντων και αναλύουν το ζήτημα διεξοδικά στα δικά τους ΜΜΕ.

Αξίζει να σημειώσουμε πως και οι Αμερικανοί είναι δυσαρεστημένοι με τις γαλλικές βλέψεις διότι δεν θέλουν να υπάρχουν άλλοι «συνέταιροι» στην παγκόσμια ηγεμονία είτε αυτοί είναι γεωπολιτικοί αντίπαλοι, είτε ΝΑΤΟϊκοί σύμμαχοι, αλλά στο θέμα της Γαλλίας λόγω υποτιθέμενης συμμαχίας είναι υποχρεωμένοι να μην μιλάνε καθόλου και να ελπίζουν σε «στραβοπατήματα» του Παρισιού που θα ακυρώνουν τα σχέδιά του.

«Γαλλικό Ίδρυμα Στρατηγικής Έρευνας IFRI: Ο Ερντογάν αναβιώνει τη μνήμη του ισχυρού Τούρκου στη γαλλική συλλογική φαντασία»

“Οι ενέργειες του Ερντογάν κατηγορηματικά ζωντανεύουν τη μνήμη του” Ισχυρού Τούρκου “, ενός ιστορικού αντιπάλου, διεκδικητή, ακόμη και εχθρού της Δύσης στη γαλλική συλλογική φαντασία.”

Η ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο Γαλλικό Ίδρυμα Στρατηγικής Έρευνας IFRI έχει μεταφραστεί από το M5.

Η αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας ως αυξανόμενη δύναμη στην αναζήτηση γεωστρατηγικής αυτονομίας θα πρέπει να αξιολογηθεί υπό το φως της ανησυχίας της Άγκυρας με τον αυξανόμενο ισχυρισμό της σε περιοχές που η Γαλλία θεωρεί ως σφαίρα επιρροής της.

– Η γαλλοτουρκική σύγκρουση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι στην πραγματικότητα ένας γεωπολιτικός αγώνας εξουσίας σε πολλά μέτωπα: Λιβύη, Συρία, Λίβανος.

– Η ευρεία κατανόηση της εθνικής κυριαρχίας από την Άγκυρα έρχεται σε αντίθεση με το μεσογειακό όραμα και τα συμφέροντα της Γαλλίας στην περιοχή.

– Οι πρόσφατες ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν διαδραματίσει βασικό ρόλο στην ώθηση της Άγκυρας προς μια πολιτική αντιπαράθεσης.

Αυτό που ξεκίνησε ως προσωπική εχθρότητα μεταξύ Macron και Erdogan μετατρέπεται αργά σε μια μεγάλη γεωπολιτική αντιπαλότητα.

Η Γαλλία ενεργεί ως υπερασπιστής της παλιάς περιφερειακής τάξης, ενώ η Τουρκία ενεργεί ως ένας σημαντικός παράγοντας του παιχνιδιού και ως πρόκληση.

Στο επίκεντρο της έντασης μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας βρίσκεται μια διαφωνία θαλάσσιου περιοχής, όπου η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν λάβει γαλλική υποστήριξη, παρά τη δυσαρέσκεια της Άγκυρας στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και τον καθορισμό μιας αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.

Όταν η Άγκυρα ξεκίνησε γεωτρήσεις στην Κύπρο, βορειοανατολικά της Κύπρου, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν δήλωσε ότι είναι «απαράδεκτο» και προέτρεψε την Ευρώπη να σχηματίσει ένα ενωμένο μέτωπο ενάντια στην Τουρκία.

Η ιδεολογική ραχοκοκαλιά της πολιτικής των συγκρούσεων της ανατολικής Μεσογειακής άρχισε να διαμορφώνεται με το δόγμα «Γαλάζια πατρίδα» που περιγράφεται από τον Ναύαρχο Cem Gürdeniz.

Αργότερα, αυτός ο ισχυρισμός μετατράπηκε σε κρατικό δόγμα. Αυτό το δόγμα στην Τουρκία θεωρείται ως ένα βήμα στην επιστροφή της εθνικιστικής αντίληψης της Τουρκίας και ως τρόπος επίτευξης της γεωστρατηγικής αυτονομίας και της ενεργειακής ασφάλειας μέσω της πρόσβασης σε πόρους υδρογονανθράκων.

Η ευρεία κατανόηση της εθνικής κυριαρχίας που επέβαλε η Άγκυρα με αυτό το δόγμα έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το όραμα της Γαλλίας για τη Μεσόγειο, τα συμφέροντά της στην περιοχή και τη φιλοδοξία του Γάλλου Προέδρου Εμμανουήλ Μακρόν να αποκαταστήσει τη δύναμη και την ηγεσία της Γαλλίας στη Μεσόγειο.

Ο επεκτατικός ρόλος της Τουρκίας και η πολιτική της ανάπτυξής της στην περιοχή έχουν φέρει τον ανταγωνισμό εξουσίας με τη Γαλλία, μια παραδοσιακή και βαθιά ριζωμένη δύναμη στη Μεσόγειο, σε διαφορετικό σημείο.

Αυτή η αλλαγή ισχύος μπορεί να περιγραφεί ως η άνοδος των αναθεωρητικών μεσαίων δυνάμεων στον κόσμο.

Η απάντηση της Τουρκίας στον αποκλεισμό της από την αναδυόμενη τάξη ενέργειας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν διπλή.

1) Η ολοένα και πιο σκληρή εξάπλωση της δύναμης (στρατιωτική) της στην περιοχή και η έντονη πολιτική της αντιπαράθεση για την αποστολή ερευνητικών σκαφών σε αμφισβητούμενες περιοχές,

2) Μια στρατηγική εξισορρόπησης των αντιπάλων με τη δημιουργία αντίπαλων συμμαχιών.

Οι πρόσφατες προσπάθειες της Άγκυρας κατά της Αιγύπτου και του Ισραήλ και η προσέγγισή της με τον Λίβανο εμπίπτουν επίσης σε αυτό το πλαίσιο. Ομοίως, η Τουρκία βλέπει τον Λίβανο ως σημαντικό παράγοντα.

Το EastMed προσπαθεί να προσελκύσει τη Βηρυτό στον ενεργειακό ανταγωνισμό της Ανατολικής Μεσογείου, προσφέροντας τεχνική βοήθεια και εμπειρογνωμοσύνη στον τομέα των διαπραγματεύσεων για τα θαλάσσια σύνορα.

Η Τουρκία; Υποστηρίζει ότι εάν ο Λίβανος αποδεχτεί τη βοήθεια και τη μεταφορά γνώσεων, ο Λίβανος θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια ευρύτερη θαλάσσια περιοχή.

Εάν η Τουρκία μπορεί να το επιτύχει, η Άγκυρα θα διπλασιάσει την ικανότητά της να βλάψει τους εχθρούς της, προσθέτοντας ταυτόχρονα μια νέα δυνατότητα στους πιθανούς εταίρους της. Ωστόσο, ο ανταγωνισμός μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας δεν φαίνεται να παραμένει εδώ.

Μετά από ένα περιστατικό μεταξύ μιας γαλλικής φρεγάτας και του τουρκικού ναυτικού στα ανοικτά της Λιβύης τον Ιούνιο του 2020, έγινε φανερό ότι οι εξελίξεις κινδυνεύουν να μετακινηθούν από έναν «ψυχρό πόλεμο» σε μια άμεση σύγκρουση.

Επίσης, η αντι-γαλλοτουρκική εχθρότητα στη Λιβύη αποτελεί ένα άλλο ισχυρό παράδειγμα του αυξανόμενου χάσματος.

Η υποστήριξη της Γαλλίας προς το Haftar στον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη ήταν σε άμεση σύγκρουση με τα συμφέροντα της Τουρκίας.

Από το ξέσπασμα της λιβυκής επανάστασης, η ίδρυση μιας φιλο-γαλλικής κυβέρνησης στη Λιβύη αποτελεί κεντρικό στοιχείο της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της Λιβύης στην περιφερειακή τάξη της Βόρειας Αφρικής, αυτή η κατάσταση έχει γίνει ακόμη πιο σημαντική για το Παρίσι.

Ο Μακρόν προσπάθησε να επιδιώξει τέσσερις βασικούς στόχους στην πολιτική του στη Λιβύη:

1- Διατήρηση της γαλλικής επιρροής και ηγεσίας στη Βόρεια Αφρική, μια περιοχή που το Παρίσι βλέπει ως μέρος της άμεσης σφαίρας επιρροής του.

2-Λήψη μεριδίου από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Λιβύης.

3. Να ελέγξει την εξάπλωση του πολιτικού Ισλάμ στο νότιο τμήμα της Ευρώπης.

4- Συμμετέχοντας με τους περιφερειακούς εχθρούς της Άγκυρας, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για να αποτρέψουμε τους περιφερειακούς ηγετικούς στόχους της Τουρκίας.

Όσο για την Τουρκία. Η παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη ήταν για να στηρίξει την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA).

Σε γεωπολιτικό επίπεδο, που υποφέρει από περιφερειακή απομόνωση μετά την αποτυχία της πολιτικής της έναντι των αραβικών επαναστάσεων, η Τουρκία βρήκε μια παιδική χαρά στη Λιβύη για να αποκτήσει περιφερειακή ηγεσία και να ανακτήσει την επιρροή της.

Σε οικονομικό επίπεδο, η Άγκυρα συνάπτει νέα και επικερδή κατασκευαστικά συμβόλαια στη χώρα που πλήττεται από τον πόλεμο. Το πιο σημαντικό, η πολιτική της Λιβύης διαμορφώνεται από την Άγκυρα και από τα ενεργειακά συμφέροντα της χώρας.

Εξασφάλιση πρόσβασης στο πετρέλαιο της Λιβύης και χρήση του ως εργαλείου αντιστάθμισης στους εχθρούς της Τουρκίας στις θαλάσσιες διαφορές της Ανατολικής Μεσογείου.

Υπογράφοντας το μνημόνιο συμφωνίας για τον περιορισμό των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο (Νοέμβριος 2019) με το GNA, η Άγκυρα εφάρμοσε το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας και απέδειξε την πρόθεσή της να υπερασπιστεί την κατανόηση των ευρέων θαλάσσιων συνόρων.

Η συμφωνία καθορίζει τα σύνορα της Τουρκίας με τη Λιβύη και δημιουργεί μια διμερή περιοχή ΑΟΖ που εκτείνεται από τις νότιες ακτές της Τουρκίας στη Μεσόγειο έως τις βορειοανατολικές ακτές της Λιβύης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποδείξουμε την καταστροφική δύναμη και ικανότητα της Άγκυρας, καθώς και να αποτρέψουμε τους εχθρούς της να την προκαλέσουν.

Βλέποντας το Παρίσι, ότι οι τολμηρές κινήσεις της Άγκυρας δείχνουν ότι η Τουρκία είναι μια αυξανόμενη δύναμη και αρχίζει να διεισδύει σε μια ευρύτερη περιοχή όσον αφορά τις γεωπολιτικές της τάσεις.

Οι κινήσεις της Άγκυρας θέτουν υπό αμφισβήτηση τα στρατιωτικά και πολιτικά συμφέροντα που δημιουργούνται από τις παραδοσιακές δυνάμεις. Αυτή είναι μια γεωπολιτική πραγματικότητα που δεν ταιριάζει στα δυτικά συμφέροντα.

Το Παρίσι βλέπει τον Ερντογάν ως «πονοκέφαλο». Οι κατηγορηματικές του πράξεις δημιουργούν τη μνήμη του «Ισχυρού Τούρκου», ενός ιστορικού αντιπάλου, προκλητικού, ακόμη και εχθρού της Δύσης στη γαλλική συλλογική φαντασία.

Έτσι ο Ερντογάν είναι ουσιαστικά απειλή και κίνδυνος για τη Γαλλία και την Ευρώπη.

Η Τουρκία, ως ανερχόμενη δύναμη, είναι αποφασισμένη να αμφισβητήσει την υπάρχουσα τάξη. Όπως ανέφερε ο İbrahim Kalın, ανώτερος σύμβουλος και εκπρόσωπος του Ερντογάν: «Η φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη. αποδείχθηκε ότι δεν ήταν ούτε φιλελεύθερος ούτε παγκόσμιος. “

Αυτό το περιβάλλον κινδύνου μεταξύ Παρισιού και Άγκυρας επηρεάζει σημαντικά την εσωτερική δυναμική του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.»

Στα πλαίσια αυτής της αντιπαλότητας κατέπλευσε χθες στην Κύπρο το γαλλικό αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle το οποίο και θα συμμετάσχει σε κοινές ασκήσεις μαζί με την ομάδα μάχης του, με την Εθνοφρουρά.

Όλα αυτά στα πλαίσια της αμυντικής συμφωνίας που υπέγραψαν Κύπρος και Γαλλία.

Η παρουσία του Charles de Gaulle στην Κύπρο, σημαίνει πως η Γαλλία είναι διαθέσιμη να έχει ακόμα και ενεργή συμμετοχή σε μία σύρραξη μεταξύ της Τουρκίας και των δύο ελληνικών κρατών, όχι φυσικά για συναισθηματικούς λόγους, αλλά γιατί εξυπηρετεί το όραμά της μια τουρκική ήττα.