Υπερδιπλάσιος ήταν ο αριθμός των εκτελέσεων θανατοποινιτών στις ΗΠΑ τη φετινή χρονιά, την ώρα που η υποστήριξη των πολιτών στη θανατική ποινή μειώνεται, έστω και με αργούς ρυθμούς, σύμφωνα με το εξειδικευμένο παρατηρητήριο «Κέντρο Πληροφόρησης Θανατικής Ποινής» (DPIC).

Με βάση τα στοιχεία, φέτος έγιναν 46 εκτελέσεις, έναντι 20 πριν μια δεκαετία. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμός που έχει καταγραφεί από το 2010, όταν είχαν γίνει επίσης 46, ωστόσο μέχρι το τέλος του έτους είναι προγραμματισμένες άλλες δύο.

Αντιθέτως, ο αριθμός των θανατικών ποινών που επιβλήθηκαν από σώματα ενόρκων φέτος παραμένει κοντά στο ιστορικό χαμηλό του, μόλις 22, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του DPIC.

«Η Πολιτεία της Φλόριντας είναι πραγματικός λόγος της αύξησης των εκτελέσεων που παρατηρούμε», εξήγησε η διευθύντρια του DPIC, Ρόμπιν Μάχερ, αποκαλύπτοντας ότι το 40% των εκτελέσεων έγιναν μόνο σε αυτήν την Πολιτεία. «Αν βγάλουμε τη Φλόριντα από την εξίσωση, η φετινή χρονιά δεν διαφέρει από τις άλλες», σημείωσε.
 

Ο παράγοντας ΝτεΣάντις

Ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης της Φλόριντας Ρον ΝτεΣάντις,στον οποίο εναπόκειται η τελική ευθύνη να υπογράψει την εντολή εκτέλεσης δεν έδωσε καμία εξήγηση για την αιφνίδια αύξηση της «ανάγκης να αποδοθεί δικαιοσύνη στις οικογένειες» των θυμάτων. Πολιτικοί σχολιαστές ωστόσο σημειώνουν ότι ο ΝτεΣάντις, που διεκδίκησε το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές του 2024, σκοπεύει να δοκιμάσει ξανά την τύχη του στις προεδρικές του 2028.

Αν και από το 2021 για όλες οι εκτελέσεις έχουν την αρμοδιότητα οι Πολιτείες, «όλος ο κόσμος συμφωνεί ότι η υποστήριξη του Τραμπ στη θανατική ποινή επηρέασε πιθανότατα κάποιους παράγοντες σε ορισμένες Πολιτείες», είπε η Μάχερ, σημειώνοντας όμως ότι φαίνεται να υπάρχει απόκλιση μεταξύ των αιρετών αρχών και των απόψεων των ψηφοφόρων. Η μείωση των καταδικαστικών αποφάσεων και η δυσκολία που αντιμετωπίζουν πολλά σώματα ενόρκων να καταλήξουν σε ομοφωνία μπορεί να αντανακλούν τη δυσφορία των Αμερικανών για τη θανατική ποινή. Μόνο το 52% των πολιτών τάχθηκε υπέρ της θανατικής ποινής, που είναι το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων πενήντα ετών. «Η ασυμφωνία έγκειται στο γεγονός ότι οι αιρετοί αξιωματούχοι σε ορισμένες Πολιτείες προγραμματίζουν εκτελέσεις ανθρώπων που καταδικάστηκαν σε θάνατο, κάποιες φορές πριν από δεκαετίες, σε μια περίοδο που η στήριξη στη θανατική ποινή φθίνει», επέμεινε.

Όπως και τις προηγούμενες χρονιές, η θανατική ποινή έχει «γεωγραφικές προτιμήσεις»: μόνο 12 Πολιτείες, σχεδόν όλες των νότιων ΗΠΑ, προχώρησαν σε εκτελέσεις θανατοποινιτών φέτος. Νέες θανατικές καταδίκες εκδόθηκαν μόνο σε οκτώ από αυτές.
 

Πώς έγιναν οι εκτελέσεις

Οι περισσότερες εκτελέσεις έγιναν με ενέσιμο διάλυμα, συνολικά 38. Οι υπόλοιπες έγιναν με εισπνοή αζώτου, μέθοδος που χαρακτηρίζεται «μορφή βασανιστηρίου» από εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ ή στο εκτελεστικό απόσπασμα, για πρώτη φορά από το 2010.

Η θανατική ποινή έχει καταργηθεί σε 23 από τις 50 Πολιτείες. Τρεις, η Καλιφόρνια, το Όρεγκον και η Πενσιλβάνια, τηρούν μορατόριουμ στις εκτελέσεις, με απόφαση των κυβερνητών τους.

Δύο δικαστικές αποφάσεις σημάδεψαν τη φετινή χρονιά. Τον Οκτώβριο, δικαστήριο του Τέξας ακύρωσε την προγραμματισμένη εκτέλεση του Ρόμπερτ Ρόμπερσον, ο οποίος πάσχει από αυτισμό και είχε καταδικαστεί σε θάνατο για τον φόνο της μικρής κόρης του, ο οποίος είχε αποδοθεί στο σύνδρομο ανατάραξης βρέφους, διάγνωση που αμφισβητείται. Τον Φεβρουάριο, το Ανώτατο Δικαστήριο, όπου πλειοψηφούν οι συντηρητικοί, ακύρωσε την καταδίκη του Ρίτσαρντ Γκόσιπ στην Οκλαχόμα και διέταξε να επαναληφθεί η δίκη, κρίνοντας ότι ο κατηγορούμενος δεν έτυχε δίκαιης δίκης.