Είναι γνωστό ότι η Αρκτική με τα πλούσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων που φιλοξενεί, αποτελεί το μήλο της έριδος για ΗΠΑ-Ρωσία-Κίνα, με τον Τραμπ να φθάνει στο σημείο να θέλει να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, προκειμένου να ελέγχει αποτελεσματικά τις κινήσεις των άλλων 2 υπερδυνάμεων στην περιοχή.

Πριν από μέρες, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο αποκάλυψε ότι «μόλις παρατήρησε τη δραστηριότητα πολλών ρωσικών στρατιωτικών αεροσκαφών στην Αρκτική». 

Ωστόσο ενώ αυτά τα ρωσικά αεροσκάφη δεν παραβίασαν ποτέ τις ζώνες αναγνώρισης αεράμυνας (ADIZ) της Αλάσκας ή του Καναδά, η παρουσία τους πυροδότησε μια άμεση απάντηση.

Σύμφωνα με , "Δύο CF-18 από τη Βασιλική Καναδική Πολεμική Αεροπορία, δύοF-35A των ΗΠΑ, ένα E-3 AWACS και ένα τάνκερ KC-135 κινήθηκαν προς τον Ρωσικό σχηματισμό. Η NORAD υποβάθμισε το γεγονός, δηλώνοντας ότι η ρωσική δραστηριότητα «δεν θεωρείται απειλή».

Αλλά το χρονοδιάγραμμα αυτού που ακολούθησε ήταν πως δύο F-16 αναπτύχθηκαν γρήγορα στη Γροιλανδία. 

Μόλις πριν από εβδομάδες, αυτό δεν θα ήταν πρωτοσέλιδο. Όμως όλα άλλαξαν μετά την επανεκλογή του Τραμπ. Η Γροιλανδία βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο της Ουάσιγκτον και αυτή τη φορά, το διακύβευμα είναι ακόμη μεγαλύτερο.

Η Αρκτική θερμαίνεται κυριολεκτικά και γεωπολιτικά

Το λιώσιμο των πάγων ξεκλειδώνει νέους ναυτιλιακούς δρόμους, κοιτάσματα ορυκτών και στρατηγικά ερείσματα. Το ξέρει και η Κίνα.

Το Πεκίνο έχει επενδύσει στον τομέα των υποδομών και των εξορύξεων της Γροιλανδίας, μια κίνηση που έχει προκαλέσει συναγερμό στην Ουάσιγκτον.

Η Δανία, ωστόσο, δεν είναι ενθουσιασμένη. Όταν ο Τραμπ παρουσίασε για πρώτη φορά την ιδέα να αγοράσει τη Γροιλανδία, απορρίφθηκε ως αστείο. Τώρα, επέστρεψε και αυτή τη φορά, έχει βάρος. Μια πρόσφατη συνομιλία μεταξύ του Τραμπ και της πρωθυπουργού της Δανίας Mette Frederiksen φέρεται να ήταν «τεταμένη». 

Η Δανία είναι γνωστό ότι δεν έχει τους στρατιωτικούς πόρους για να εξασφαλίσει τη Γροιλανδία. Ακόμη και με τις προγραμματισμένες επενδύσεις της, ο μελλοντικός στόλος της Κοπεγχάγης των τριάντα επτά F-35A δεν θα είναι αρκετός για να κυριαρχήσει στον ουρανό της Αρκτικής.

Αυτό αφήνει ένα κενό, που οι ΗΠΑ είναι περισσότερο από πρόθυμες να καλύψουν.

Ο Τραμπ θέλει οι ΗΠΑ να αγοράσουν την Γροιλανδία

Στις 30 Ιανουαρίου, ο Ρούμπιο αποκάλεσε τη Γροιλανδία  ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Μιλώντας στο ραδιόφωνο, δήλωσε: «Ο πρόεδρος Τραμπ κατέστησε σαφές τι σκοπεύει να κάνει, δηλαδή να αγοράσει τη Γροιλανδία. Αυτό δεν είναι μόνο για τη γη, είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας και πρέπει να αντιμετωπιστεί».

Δεν σταμάτησε εκεί: «Είναι απολύτως ρεαλιστικό ότι η Κίνα θα προσπαθήσει να κάνει στη Γροιλανδία αυτό που έκανε με τη Διώρυγα του Παναμά. Αν δεν ενεργήσουμε, χάνουμε».

Το Πεκίνο δεν απάντησε. Αλλά η σκακιέρα της Αρκτικής αλλάζει γρήγορα.

Η ανάπτυξη F-16  των ΗΠΑ στη Γροιλανδία υπό το πέπλο  επιχειρήσεων ρουτίνας είναι μήνυμα  κυριαρχίας και η Ουάσιγκτον διασφαλίζει ότι όλοι, από τη Μόσχα μέχρι το Πεκίνο και την Κοπεγχάγη, λαμβάνουν το μήνυμα δυνατά και ξεκάθαρα.

Η ανάπτυξη του F-16 στη Γροιλανδία έχει επιχειρησιακή και τακτική "λογική" 

Ως ένα εξαιρετικά ευέλικτο μαχητικό πολλαπλών ρόλων, το F-16 προσφέρει ένα μείγμα ταχύτητας, εμβέλειας και προσαρμοστικότητας που ευθυγραμμίζεται καλά με τις απαιτήσεις των επιχειρήσεων στην Αρκτική.

Το αποδεδειγμένο ιστορικό του τόσο σε αποστολές αέρος-αέρος όσο και σε αποστολές αέρος-εδάφους διασφαλίζει ότι μπορεί να χειριστεί μια σειρά απρόβλεπτων καταστάσεων, από την αποτροπή έως την ταχεία απόκριση σε περίπτωση εισβολής.

Το απέραντο και απομακρυσμένο τοπίο της Γροιλανδίας παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τη διατήρηση της υπεροχής και της επιτήρησης του αέρα.

Το σχετικά χαμηλό λειτουργικό κόστος του F-16 σε σύγκριση με πιο προηγμένα μαχητικά πέμπτης γενιάς επιτρέπει τη διαρκή παρουσία χωρίς υπερβολική υλικοτεχνική καταπόνηση.

Η συμβατότητά του με εναέριο ανεφοδιασμό επεκτείνει την επιχειρησιακή του αντοχή, κρίσιμο παράγοντα δεδομένων των μεγάλων αποστάσεων και της έλλειψης μόνιμων βάσεων μαχητικών στην περιοχή.

Οι σκληρές συνθήκες της Αρκτικής απαιτούν αεροσκάφη που μπορούν να λειτουργούν αποτελεσματικά σε υπερβολικό κρύο, απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες και περιορισμένες υποδομές.

Ο στιβαρός σχεδιασμός του F-16, σε συνδυασμό με την ευκολία συντήρησης του, το καθιστά κατάλληλο για γρήγορη ανάπτυξη και διατήρηση σε αυστηρά περιβάλλοντα.

Σε αντίθεση με τις μεγαλύτερες, πιο σύνθετες πλατφόρμες, απαιτεί λιγότερη υλικοτεχνική υποστήριξη, επιτρέποντας γρήγορους χρόνους διεκπεραίωσης και ευέλικτες επιλογές βάσης.

Από στρατηγικής άποψης, το F-16 παρέχει ένα ορατό και αξιόπιστο αποτρεπτικό μέσο κατά των αντίπαλων εισβολών.

Η ανάπτυξή του σηματοδοτεί τη δέσμευση για την ασφάλεια της Αρκτικής χωρίς την πρόκληση μόνιμης εγκατάστασης πιο προηγμένων πόρων όπως το F-35.

Η ικανότητα του μαχητικού να ενσωματώνεται απρόσκοπτα με τις συμμαχικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των μέσων του ΝΑΤΟ και του NORAD, ενισχύει περαιτέρω την αποτελεσματικότητά του στις κοινές επιχειρήσεις.

Η ικανότητά του να μεταφέρει μια σειρά από πυρομαχικά αέρος-αέρος και αέρος-εδάφους διασφαλίζει επίσης ότι μπορεί να προσαρμοστεί στις εξελισσόμενες απαιτήσεις της αποστολής.

Η αεροπορική βάση Thule, η βορειότερη εγκατάσταση του στρατού των ΗΠΑ, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην προειδοποίηση πυραύλων, την επιτήρηση του διαστήματος και τις αεροπορικές επιχειρήσεις της Αρκτικής.

Καθώς οι θαλάσσιοι δρόμοι της Αρκτικής γίνονται πιο πλωτοί λόγω της κλιματικής αλλαγής, η σημασία της Γροιλανδίας ως σταθμού για θαλάσσιες και εναέριες επιχειρήσεις θα αυξηθεί.

Ο ρόλος της Δανίας

Η Δανία, ως κυρίαρχο κράτος της Γροιλανδίας, αντιμετωπίζει την πρόκληση να εξισορροπήσει τις δεσμεύσεις της στο ΝΑΤΟ με τις περιορισμένες στρατιωτικές της δυνατότητες.

Η τεράστια επικράτεια της Γροιλανδίας είναι δύσκολο να υπερασπιστεί με τα μέτρια αεροπορικά και ναυτικά μέσα της Δανίας, καθιστώντας τη στρατιωτική συνεργασία των ΗΠΑ απαραίτητη για την ασφάλεια της περιοχής.

Η πολιτική της Δανίας στοχεύει στην ενίσχυση της κυριαρχίας, ενώ παράλληλα αξιοποιεί την αμερικανική παρουσία για να αποτρέψει τις ρωσικές και κινεζικές φιλοδοξίες.

Ωστόσο, η Κοπεγχάγη αντιμετωπίζει επίσης εσωτερικές πολιτικές ευαισθησίες σχετικά με την αυτονομία της Γροιλανδίας και τους δικούς της γεωπολιτικούς ελιγμούς μεταξύ των προτεραιοτήτων του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αυξανόμενη γεωπολιτική συνάφεια του νησιού ώθησε τη Δανία να ενισχύσει τις αμυντικές δαπάνες της Αρκτικής, αλλά η εξάρτησή της από την υποστήριξη των ΗΠΑ παραμένει στρατηγική αναγκαιότητα.

Η σημασία της Γροιλανδίας για τη Ρωσία

Για τη Ρωσία, η Γροιλανδία είναι ένας βασικός παράγοντας για τη στρατιωτικοποίηση της Αρκτικής και την προβολή ισχύος.

Το Κρεμλίνο έχει επεκτείνει σημαντικά το στρατιωτικό του αποτύπωμα στην Αρκτική, ενεργοποιώντας ξανά τις βάσεις της σοβιετικής εποχής, αναπτύσσοντας προηγμένα συστήματα αεράμυνας και αυξάνοντας τις περιπολίες υποβρυχίων.

Ο έλεγχος των ναυτιλιακών οδών της Αρκτικής, ιδιαίτερα της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής, αποτελεί προτεραιότητα για την οικονομική και στρατιωτική στρατηγική της Μόσχας.

Ενώ η ίδια η Γροιλανδία δεν αμφισβητείται άμεσα από τη Ρωσία, η γειτνίασή της με ζωτικής σημασίας ρωσικές υποδομές της Αρκτικής την καθιστά κρίσιμη ζώνη επιτήρησης και αποτροπής για το ΝΑΤΟ.

Η παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων στο νησί περιπλέκει τους στρατηγικούς υπολογισμούς της Ρωσίας, περιορίζοντας την ικανότητά της να ελίσσεται ελεύθερα στις περιοχές του Βόρειου Ατλαντικού και της Αρκτικής.

Η οπτική του Πεκίνου

Η Κίνα βλέπει τη Γροιλανδία κυρίως μέσα από το πρίσμα της οικονομικής και στρατηγικής επέκτασης.

Το Πεκίνο έχει προσπαθήσει να αποκτήσει επιρροή μέσω επενδύσεων σε υποδομές, εξόρυξης ορυκτών σπάνιων γαιών και ερευνητικών συνεργασιών, αναζητώντας μια βάση στην Αρκτική υπό το πρόσχημα της οικονομικής ανάπτυξης.

Ενώ η Κίνα δεν διαθέτει άμεση στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, η μακροπρόθεσμη στρατηγική της στοχεύει στη δημιουργία υποδομών διπλής χρήσης που θα μπορούσαν αργότερα να υποστηρίξουν υλικοτεχνικές ή στρατηγικές επιχειρήσεις.

Οι πόροι της Γροιλανδίας, συμπεριλαμβανομένων των τεράστιων κοιτασμάτων ορυκτών σπάνιων γαιών, ζωτικής σημασίας για τη σύγχρονη τεχνολογία, την καθιστούν πρωταρχικό στόχο για την κινεζική οικονομική επιρροή.

Αυτό έχει εγείρει ανησυχίες τόσο στην Κοπεγχάγη όσο και στην Ουάσιγκτον, οδηγώντας σε προσπάθειες αντιμετώπισης των κινεζικών επενδύσεων και αποτροπής δημιουργίας στρατηγικών εξαρτήσεων.

Που οδεύει η κατάσταση

Συμπερασματικά θα λέγαμε πως καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Αρκτική εντείνονται, η στρατηγική σημασία της Γροιλανδίας θα συνεχίσει να αυξάνεται.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να διατηρήσουν την κυριαρχία, η Δανία καλείται  να εξισορροπήσει την κυριαρχία με τους στρατιωτικούς περιορισμούς, η Ρωσία βλέπει την Αρκτική ως κρίσιμο θέατρο για την προβολή ισχύος και η Κίνα εξετάζει μακροπρόθεσμες οικονομικές και στρατηγικές ευκαιρίες.

Το μέλλον του ρόλου της Γροιλανδίας στην παγκόσμια ασφάλεια θα διαμορφωθεί από αυτά τα ανταγωνιστικά συμφέροντα, με πιθανά σημεία ανάφλεξης να αναδύονται σχετικά με τον έλεγχο των πόρων, τη στρατιωτική παρουσία και τη γεωπολιτική επιρροή σε μια ολοένα και πιο αμφισβητούμενη Αρκτική.