Σε μαραθώνιο αγώνα εξελίσσεται η πληρωμή της σύνταξης και του εφάπαξ για 315.000 ασφαλισμένους που περιμένουν στην ουρά. Η αναμονή προϋποθέτει για πολλούς υπομονή... γαϊδουρινή, αφού ξεκινά από τον έναν χρόνο και μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα τρία χρόνια. Μόνο στον ΕΦΚΑ εκκρεμούν από όλα τα πρώην Ταμεία κύριας ασφάλισης 137.000 αιτήσεις για κύρια σύνταξη.

Μερικές χιλιάδες από αυτές (πληροφορίες κάνουν λόγο για 20.000) έχουν υποβληθεί πριν από το 2013, αν και στην πλειονότητά τους αφορούν ειδικές περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται καθώς λέγεται στην πραγματικότητα (π.χ. απορριπτικές αποφάσεις, ελλείψεις δικαιολογητικών, συνταξιοδότηση από άλλον φορέα κ.ά.).

Οι αιτήσεις που αφορούν στον νέο τρόπο υπολογισμού (από 13/5/2016 και μετά) είναι περί τις 60.000 (40.000 μόνο στο πρ. ΙΚΑ). Από όλους αυτούς προσωρινή κύρια σύνταξη εισπράττουν οι 30.000 και ειδικότερα 14.700 από το πρ. ΙΚΑ, 11.000 από τον πρ. ΟΑΕΕ και λίγες χιλιάδες από ΕΤΑΑ.

Οι μεγάλες καθυστερήσεις εντοπίζονται σε συγκεκριμένα υποκαταστήματα του πρ. ΙΚΑ του Λεκανοπεδίου και κυρίως για περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, αφού η επικοινωνία μεταξύ των πρ. ασφαλιστικών φορέων γινόταν τουλάχιστον μέχρι πέρυσι με τον... αραμπά.

Το ξεκαθάρισμα αυτού του στρεβλού τοπίου, με την απορρόφηση των 859 εκατομμυρίων ευρώ από το δανειακό πρόγραμμα για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών, είναι το μεγάλο στοίχημα του ΕΦΚΑ και του υπουργείου Εργασίας. Αρμόδια στελέχη λένε πως το πρώτο τρίμηνο του 2017 εκδόθηκαν 45.000 εκκρεμείς κύριες συντάξεις, ενώ όλες οι δυνάμεις έχουν επιστρατευτεί ώστε να ξεκαθαριστούν συνολικά 130.000.

Οι εντολές της διοίκησης είναι οι νέοι διορισμοί να ενισχύουν προβληματικά υποκαταστήματα. Συνταξιοδοτικοί φάκελοι μεταφέρονται σε υποκαταστήματα της επαρχίας (Κόρινθο, Τρίκαλα, Βόλο, Δράμα) ή του Λεκανοπεδίου (Περιστέρι, Νικηφόρου στο κέντρο), όπου δεν υπάρχουν εκκρεμότητες, ώστε να προχωρεί η διαδικασία.

Περίπου 5.000-7.000 φάκελοι φεύγουν κάθε μήνα για επαρχία, ενώ ο ρυθμός έκδοσης αποφάσεων κυμαίνεται στις 20.000 τον μήνα. Το 18% κυρίως του πρ. ΟΑΕΕ είναι απορριπτικές, καθώς για κάποιους δεν συμπληρώνονται οι προϋποθέσεις, εντοπίζονται οφειλές σε άλλα Ταμεία, δεν προσκομίζονται εγκαίρως δικαιολογητικά κ.λπ.

Το μεγάλο πρόβλημα στις κύριες συντάξεις εντοπίζεται σε επτά υποκαταστήματα του πρ. ΙΚΑ στην Αθήνα: Λ. Αλεξάνδρας, Αγ. Αναργύρων, Δάφνης, Ν. Κόσμου, Ν. Ιωνίας, Πατησίων και Αμαρουσίου.

Εκεί η αναμονή ξεπερνά τα 2 χρόνια, καθώς εξετάζονται τώρα αιτήσεις που υποβλήθηκαν τέλη 2014 και αρχές 2015. Αυτός ο χρόνος αναμονής αφορά χρόνο ασφάλισης μόνο στο ΙΚΑ.

Αν εμπλέκεται διαδοχική, η αναμονή αγγίζει και ξεπερνά τα τρία και πλέον χρόνια, καθώς κάθε υπηρεσία έχει τη δική της σειρά προτεραιότητας και τα δικά της πρωτόκολλα...

Στα τέλη Φεβρουαρίου εκκρεμούσαν μόνο σε αυτά τα 7 υποκαταστήματα 52.200 αιτήσεις, εκ των οποίων 38.600 παλαιές και 13.600 νέες. Τώρα εκτιμάται πως οι εκκρεμότητες πρέπει να κυμαίνονται εκεί στις 49.000-50.000.

Κονδύλι 859 εκατ. ευρώ

«Τα μεγάλα υποκαταστήματα της Αθήνας πρέπει να ενισχυθούν με έμπειρο προσωπικό που να μπορεί να εκτελεί χρέη εισηγητή. Απαιτείται εγρήγορση, ώστε να απορροφήσουμε το σύνολο των 859 εκατομμυρίων. Είναι σημαντικό να μπει ένα τέλος στη διαχρονική γάγγραινα των εκκρεμοτήτων» δηλώνει ο πρόεδρος της ΠΟΣΕ-ΙΚΑ, Βαγγέλης Θεοδωρίδης.

Πληροφορίες αναφέρουν πως ήδη εκδίδονται ορισμένες πρώτες αποφάσεις με τον νέο τρόπο υπολογισμού του νόμου Κατρούγκαλου. Στόχος είναι μόλις εντατικοποιηθεί η έκδοση των νέων συντάξεων (αναμένονται ορισμένες τελικές διευκρινίσεις από το υπουργείο) οι αποφάσεις να αυξηθούν από 20.000 σε 30.000 τον μήνα.

«Οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό αρχείο για κάθε ασφαλισμένο» παρατηρεί ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης και εξηγεί:

«Στο ΙΚΑ υπάρχουν μηχανογραφημένα τα στοιχεία ασφάλισης μόνο από το 2002 κι έπειτα, ενώ στον ΟΑΕΕ το ηλεκτρονικό αρχείο ανατρέχει στο 1996. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη ο φάκελος να περάσει το στάδιο της χειροκίνητης καταμέτρησης, γεγονός που οδηγεί σε μεγάλες καθυστερήσεις». Επίσης, συμπληρώνει ο ίδιος, η διακίνηση των δεδομένων γίνεται με φακέλους και έγγραφα είτε μέσω Ταχυδρομείου είτε με υπαλλήλους. Ετσι ο χρόνος της διαδρομής από το ένα πρ. Ταμείο στο άλλο ξεπερνά τον έναν ή δύο μήνες ακόμη και για υπηρεσίες που απέχουν μερικά τετράγωνα στο κέντρο της Αθήνας... Αλλο σημαντικό θέμα είναι πως τα τελευταία χρόνια χιλιάδες έμπειροι υπάλληλοι συνταξιοδοτήθηκαν χωρίς να αντικατασταθούν από εξειδικευμένους υπαλλήλους.

ΕΤΕΑΕΠ: Πολύμηνη η αναμονή για την έκδοση επικουρικών και εφάπαξ

«Εμφραγμα» επικρατεί στο υπερ-επικουρικό ΕΤΕΑΕΠ, όπου εκκρεμούν 117.600 αιτήσεις για επικουρική σύνταξη και περίπου 60.000 αιτήσεις για εφάπαξ. Παράλληλα, 18.000 ήδη συνταξιούχοι του πρ. ΕΤΕΑΜ (επικουρικό μισθωτών ιδιωτικού τομέα) αναζητούν τα αναδρομικά τους, ενώ η μέση αναμονή έχει εκτοξευθεί στο «αμαρτωλό» ΤΕΑΥΕΚ (εμποροϋπάλληλοι) στους 34 μήνες (σε ακραίες περιπτώσεις διαδοχικής έχει αγγίξει τα έξι χρόνια).

Η μερίδα του λέοντος, δηλαδή οι 74.800, αφορούν αιτήσεις μετά την 1/1/2015, δηλαδή με τον νέο τρόπο υπολογισμού (δεν θα έχουν προσωπική διαφορά ακόμη κι αν το άθροισμα πέφτει κάτω από τα 1.300 ευρώ) για τον οποίο εκκρεμεί η έκδοση της απαραίτητης εγκυκλίου από το υπουργείο Εργασίας. Αυτό σημαίνει πως καμία αίτηση από τον Γενάρη του 2015 και μετά δεν έχει ακόμη ικανοποιηθεί, αλλά ούτε και μπορεί να συμβεί προς το παρόν κάτι τέτοιο.

Ούτως ή άλλως, σχεδόν κανένα πρ. Ταμείο από τα 30 που έχουν ενταχθεί στο ΕΤΕΑΕΠ δεν έχει φτάσει στις αιτήσεις του 2015. Το ΤΕΑΥΕΚ βρίσκεται στον Νοέμβρη του 2013 (η αναμονή έχει ξεπεράσει τα 3 χρόνια) το ΕΤΕΑΜ (μισθωτοί ΙΚΑ) στον Μάρτη-Απρίλη του 2014, το ΤΕΑΔΥ (Δημόσιο) και πολλά ειδικά ταμεία του ιδιωτικού τομέα στον Μάιο του 2014, ενώ ΔΕΚΟ - Τράπεζες είναι σχεδόν στο τέλος του 2014.

Από την 1/6/2016, όταν και άρχισε να «μετρά» για τις καταβαλλόμενες επικουρικές ο νέος τρόπος υπολογισμού, έχουν εκδοθεί 35.000 νέες συντάξεις (αφορούν όλες αιτήσεις πριν από την 1/1/2015).

Από αυτές περίπου οι 18.000 είναι του ΕΤΕΑΜ (μισθωτοί ιδιωτικού τομέα) οι οποίοι μπορεί να εξασφάλισαν απόφαση αλλά δεν έχουν εισπράξει ακόμη τα αναδρομικά τους (ανατρέχουν σε δυο και πλέον χρόνια πίσω). Πρόκειται για κονδύλι περίπου 30 εκατομμυρίων ευρώ, που αναμένεται να δοθεί στους δικαιούχους στις 2 Ιουνίου.

Αρμόδια στελέχη υποστηρίζουν πως το πρόβλημα δεν είναι ταμειακό, αλλά γραφειοκρατικό, καθώς τα αναδρομικά έπρεπε να υπολογιστούν με διπλό τρόπο: οι μήνες μέχρι 31/5/2016 με το παλιό σύστημα (μνημονιακές μειώσεις και παλιός τρόπος υπολογισμού) και οι μήνες από 1/6/2016 και μετά με τον νέο τρόπο (επανυπολογισμός με 0,45% ετήσια αναπλήρωση).

Το μέσο μεικτό ποσό των αναδρομικών είναι 3.500 ευρώ, αλλά στο χέρι καθαρά οι δικαιούχοι θα πάρουν σχεδόν τα μισά μετά τον φόρο και τις κρατήσεις. Η ροή φέτος κυμαίνεται στην έκδοση 4.000 αποφάσεων τον μήνα. Δεδομένου ότι μπαίνουν λιγότερες στο σύστημα (περί τις 3.000 τον μήνα), αρμόδια στελέχη αισιοδοξούν πως ο όγκος των εκκρεμοτήτων θα μειωθεί.