Eπίδομα ανεργίας έως 1.297 ευρώ αντί 509 ευρώ σήμερα θα λαμβάνουν τους πρώτους μήνες της ανεργίας όσοι έχουν πολλά χρόνια ασφάλισης και ικανοποιητικές αποδοχές , σύμφωνα με την νέα αρχιτεκτονική του επιδόματος ανεργίας που θα εφαρμοστεί πιλοτικά τους πρώτους μήνες του 2025 σε 15.000 ανέργους οι οποίοι θα επιλεγούν δειγματοληπτικά ενώ στη συνέχεια θα εφαρμοστεί σταδιακά σε όλους τους ανέργους.

Η επιδότηση θα διαρκεί έως 16 μήνες ενώ η ανώτατη περίοδος επιδότησης μπορεί να φτάσει και τους 24 μήνες για όποιον έχει διανύσει ασφαλιστικό χρόνο 5 έτη και 3 μήνες ( 64 μήνες).

Το χαμηλότερο ποσό συνολικά που μπορεί να λάβει ο δικαιούχος εμπροσθοβαρώς στην αρχή της περιόδου ανεργίας είναι 646.7 +75 ευρώ = 721.7 και το υψηλότερο 1297.45 ευρώ , δηλαδή το διπλάσιο του 646.7 ,όπως ορίζει η Κοινή Υπουργική Απόφαση που υπεγράφη μεταξύ των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Προσοχή: Όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας σύμφωνα με το ισχύον σύστημα συνεχίζουν να το λαμβάνουν κανονικά για όλη τη διάρκεια της επιδότησής τους χωρίς να επηρεάζονται, όπως και αυτοί που δεν θα επιλεγούν για το πιλοτικό πρόγραμμα.

Επιπλέον με το νέο σύστημα συγχωνεύεται η τακτική επιδότηση με το επίδομα μακροχρονίως ανέργων, επιτρέποντας μέγιστη διάρκεια επιδότησης έως 2 χρόνια (24 μήνες), ακολουθώντας εξατομικευμένη προσέγγιση για το ύψος του επιδόματος.

Το νέο επίδομα αποτελείται από τρία μέρη:

1. Το σταθερό μέρος επιδότησης το οποίο θα υπολογίζεται βάσει των αποδοχών του δικαιούχου και θα ξεκινά από το 70% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου ή του μέσου ημερομισθίου του δικαιούχου (εάν οι αποδοχές του ήταν μικρότερες από τον κατώτατο μισθό) και θα μειώνεται σταδιακά.

2. Το μεταβλητό μέρος επιδότησης «μπόνους» σε όσους έχουν μακρύτερο ασφαλιστικό βίο

3. Πρόσθετες παροχές/προσαυξήσεις: περιλαμβάνουν δώρο Χριστουγέννων, Πάσχα και προσαυξήσεις λόγω προστατευόμενων μελών και μονογονεϊκότητας.

Ειδικότερα , το σταθερό μέρος θα ανέρχεται στο 70% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου ή του μέσου ημερομισθίου του δικαιούχου και θα βαίνει μειούμενο ανά τρίμηνο επιδότησης κατά το πρώτο δωδεκάμηνο (12μηνο) αυτής και ανά εξάμηνο (6μηνο) επιδότησης κατά το δεύτερο δωδεκάμηνο (12μηνο) χωρίς ωστόσο να αλλάζει το όριο των 12 μηνών που χορηγείται η εν λόγω παροχή της ΔΥΠΑ. Δηλαδή κανείς άνεργος που συμμετέχει στο πιλοτικό επίδομα ανεργίας δεν θα λάβει χαμηλότερο ύψος επιδότησης από αυτό που θα έπαιρνε με το ισχύον σύστημα.

Επίδομα ανεργίας έως και 16 μήνες-Όσα προβλέπει η απόφαση

Ετσι το 70% του κατώτατου ημερομισθίου που είναι σήμερα 37.07 ευρώ (Χ 25 = 926.77) ανέρχεται σε 648.7 ευρώ. Αυτό το ποσό ανά τρίμηνο θα μπορεί να μειώνεται από το 70%, στο 60%,50%, 40% κοκ χωρίς όμως ποτέ να υποχωρεί κάτω από το ύψος του επιδόματος ανεργίας που σήμερα είναι τα 509 ευρώ στο σύνολο του έτους ( 6.108 ευρώ)

Συγκεκριμένα, το ύψος της επιδότησης υπολογίζεται ως εξής:

Για δικαιούχους με μέσο όρο μηνιαίων αποδοχών ίσο ή μεγαλύτερο από τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό, το ημερήσιο επίδομα ισούται με το:

70% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου (ΝΚΗ), κατά το πρώτο τρίμηνο της επιδότησης (646.7 ευρώ)

60% κατά το δεύτερο τρίμηνο της επιδότησης (556 ευρώ)

50% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το τρίτο τρίμηνο της επιδότησης ( 463.3 ευρώ)

40% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το τέταρτο τρίμηνο της επιδότησης (370.7 ευρώ)

30% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το πρώτο εξάμηνο του δεύτερου δωδεκαμήνου της επιδότησης ( 278 ευρώ)
 

20% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το δεύτερο εξάμηνο του δεύτερου δωδεκαμήνου της επιδότησης ( 185.3 ευρώ)

Αντίστοιχα είναι τα ποσοστά και για τους δικαιούχους με μέσο όρο μηνιαίων αποδοχών χαμηλότερο από τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό, δηλαδή το ημερήσιο επίδομα ισούται με το 70% του ημερομισθίου που αντιστοιχεί στον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών, κατά το πρώτο τρίμηνο της επιδότησης,

Προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση 175 ημερών ασφάλισης κατ’ ελάχιστο κατά τους 14 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των 2 τελευταίων μηνών.

Μεταβλητό μέρος : Σύμφωνα με την αρχιτεκτονική του νέου επιδόματος , το μεταβλητό μέρος της επιδόματος , δηλαδή το μπόνους θα κυμαίνεται από 75 έως και 600 ευρώ που θα προστίθεται στο σταθερό επίδομα ανεργίας .

Το μπόνους θα εισπράττουν όσοι έχουν διανύσει κατ΄ελάχιστο 4 χρόνια έως και 20 χρόνια ασφάλισης, το ύψος των αποδοχών τους είναι ικανοποιητικό ( πχ 1500 ευρώ) ταυτόχρονα δεν έχουν πάρει τακτική επιδότηση τα προηγούμενα 4 έτη από τη λύση της εργασιακής τους σχέσης.

Ο υπολογισμός του μπόνους γίνεται με τον πολλαπλασιασμό των συντελεστών που αντιστοιχούν στα έτη ασφάλισης και τον μέσο όρο αποδοχών με το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο. Οι συντελεστές για τα έτη ασφάλισης ξεκινούν από 8% για τα 4 έτη και φτάνουν έως το 30% για 20 έτη και άνω.

Ετσι, το χαμηλότερο ποσό συνολικά που μπορεί να λάβει ο δικαιούχος στην αρχή της περιόδου ανεργίας είναι 646.7 +75 ευρώ = 721.7 και το υψηλότερο 1297.45 ευρώ , δηλαδή το διπλάσιο του 646.7 ,όπως ορίζει η ΚΥΑ

Υπενθυμίζεται ότι το επίδομα ανεργίας είναι ανταποδοτικής φύσης (δηλ. προκύπτει από καταβληθείσες εισφορές ανεργίας κατά τον εργασιακό βίο) και όχι προνοιακής φύσης. Προϋποθέσεις: α) Ένταξη στην τακτική επιδότηση, β) 900 ημέρες ασφάλισης κατ’ ελάχιστο κατά τους 50 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των 2 τελευταίων μηνών, γ) Αποδοχές ίσες ή μεγαλύτερες από τον κατώτατο μισθό κατά τους 14 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των 2 τελευταίων μηνών.

Στόχος είναι το νέο σύστημα επιδότησης της ανεργίας, «να είναι πιο προσαρμοσμένο στη σύγχρονη μεταβατική αγορά εργασίας, πιο ανταποδοτικό και πιο δίκαιο».

Είναι εμπροσθοβαρές, με την επιδότηση να είναι υψηλότερη τους πρώτους μήνες και να μειώνεται σταδιακά, για να ενισχύσει την επανένταξη στην αγορά εργασίας, όπως συμβαίνει σε 17 κράτη-μέλη της ΕΕ.

Σημειώνουμε ότι οι επιδοτούμενοι άνεργοι που θα βρουν εργασία πριν την ολοκλήρωση της επιδότησης δικαιούνται το 50% της υπόλοιπης επιδότησης επιπλέον του μισθού τους.

Το πιλοτικό πρόγραμμα υλοποιείται έπειτα από εκπόνηση μελέτης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και στο πλαίσιο έργου τεχνικής βοήθειας της DG REFORM.

Οι στόχοι του νέου επιδόματος ανεργίας είναι οι εξής:

· Παρακίνηση για εργασία: Θα παρακινεί τους ανέργους για ταχύτερη επιστροφή στην εργασία καθώς θα ξεκινάει υψηλότερο τους πρώτους μήνες της ανεργίας και θα βαίνει μειούμενο.

· Ανταποδοτικότητα και δικαιοσύνη: Το σύστημα θα αναγνωρίζει τις καταβληθείσες εισφορές και δεν θα εξομοιώνει περιπτώσεις με μεγάλες διαφορές, όπως ήδη συμβαίνει στις 25 από τις 27 χώρες της ΕΕ. Σήμερα στη χώρα μας, ανεξαρτήτως αν κάποιος εργάστηκε 2 χρόνια με κατώτατο μισθό ή 20 χρόνια με 2.000 ευρώ, λαμβάνει το ίδιο επίδομα για την ίδια διάρκεια.

· Αποτελεσματικότητα: Η συγχώνευση και αυτοματοποίηση πολύπλοκων διαδικασιών θα εξασφαλίσουν την απλοποίηση και την αποτελεσματικότητα της παροχής.

Σύμφωνα με το υπουργείο εργασίας , το θεσμικό πλαίσιο για το τακτικό επίδομα ανεργίας όπως ισχύει σήμερα διαμορφώθηκε τις δεκαετίες του 1950 και 1980, δεν ανταποκρίνεται πλέον επαρκώς σε βασικούς στόχους κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής, όπως η ουσιαστική στήριξη των ανέργων σε κρίσιμο χρόνο και η παροχή κινήτρων για την επανένταξη στην αγορά εργασίας.

Το πρόγραμμα θα αξιολογηθεί μετά το πέρας της πιλοτικής εφαρμογής, και με βάση τα πορίσματα της τελικής αξιολόγησης, θα τροποποιηθεί αναλόγως και θα εφαρμοσθεί καθολικά στο σύνολο των ανέργων.

Ερωτήσεις και απαντήσεις για το πιλοτικό πρόγραμμα τακτικής επιδότησης ανεργίας της ΔΥΠΑ

1. Ποιες είναι οι βασικές αρχές του πιλοτικού προγράμματος τακτικής επιδότησης ανεργίας της ΔΥΠΑ;

• Παρακίνηση για εργασία: Θα παρακινεί τους ανέργους για ταχύτερη επιστροφή στην εργασία καθώς θα ξεκινάει υψηλότερο τους πρώτους μήνες της ανεργίας και θα βαίνει μειούμενο.

• Ανταποδοτικότητα και δικαιοσύνη: Το σύστημα θα αναγνωρίζει τις καταβληθείσες εισφορές, όπως ήδη συμβαίνει στις 25 από τις 27 χώρες της ΕΕ, και δεν θα εξομοιώνει περιπτώσεις με μεγάλες διαφορές. Σήμερα, ανεξαρτήτως αν κάποιος εργάστηκε 2 χρόνια με κατώτατο μισθό ή 20 χρόνια με 2.000 ευρώ, λαμβάνει το ίδιο επίδομα για την ίδια διάρκεια.

• Αποτελεσματικότητα: Η συγχώνευση και αυτοματοποίηση πολύπλοκων διαδικασιών θα εξασφαλίσουν την απλοποίηση και την αποτελεσματικότητα της παροχής.

Η μεταρρύθμιση αυτή υποστηρίχθηκε τεχνικά από τον ΟΟΣΑ, μέσω του Technical Support Instrument της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συμπληρώνει το επίδομα εργασίας του ν. 4921/2022, που προβλέπει ότι οι επιδοτούμενοι άνεργοι που βρουν εργασία πριν την ολοκλήρωση της επιδότησης δικαιούνται το 50% της υπόλοιπης επιδότησης επιπλέον του μισθού τους.

2. Πότε αναμένεται η πιλοτική εφαρμογή του νέου προγράμματος τακτικής επιδότησης ανεργίας και πόσο θα διαρκέσει;

Η υλοποίηση του νέου πιλοτικού επιδόματος ανεργίας αναμένεται να εκκινήσει από την Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης μέσα στους πρώτους μήνες του 2025 και, αναλόγως και των ασφαλιστικών προϋποθέσεων εκάστου ανέργου, μπορεί να έχει διάρκεια έως 16 μήνες.

3. Ποιες ανάγκες αποσκοπεί να καλύψει το νέο πιλοτικό πρόγραμμα επιδότησης τακτικής ανεργίας;

Το νέο πιλοτικό πρόγραμμα επιδότησης τακτικής ανεργίας αποσκοπεί:

• Στον εκσυγχρονισμό της παροχής για να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και να ενισχύει την αποτελεσματικότητά της.

• Στη στήριξη των δικαιούχων στην αντιμετώπιση της ανεργίας, ειδικά τους πρώτους δύσκολους μήνες, και στην ταχύτερη επανένταξή τους στην αγορά εργασίας.

• Στην ενίσχυση του ανταποδοτικού χαρακτήρα, επιδοτώντας τους δικαιούχους ανάλογα με τα χρόνια εργασίας και το ύψος των αποδοχών τους, δηλαδή την εισφορά τους στο ασφαλιστικό σύστημα.

4. Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές στο νέο πρόγραμμα τακτικής επιδότησης για την εξυπηρέτηση των παραπάνω στόχων;

Οι αλλαγές εστιάζονται σε τρεις άξονες: α) στις προϋποθέσεις ένταξης, β) στη διάρκεια και γ) στο ύψος της επιδότησης. Συγκεκριμένα:

• Συγχωνεύει την τακτική επιδότηση με το επίδομα μακροχρονίως ανέργων, επιτρέποντας μέγιστη διάρκεια επιδότησης έως 2 χρόνια (24 μήνες), ακολουθώντας εξατομικευμένη προσέγγιση για το ύψος του επιδόματος.

• Θέτει σε μια πιο ορθολογική βάση τόσο την ένταξη στην επιδότηση, όσο και τη διάρκεια της επιδότησης, που υπολογίζεται πλέον στη βάση της αναλογίας 2 μήνες απασχόλησης : 1 μήνας επιδότησης για το πρώτο έτος της επιδότησης, και 3 μήνες απασχόλησης : 1 μήνας επιδότησης για το δεύτερο έτος.

• Λαμβάνει υπόψη την ασφαλιστική ιστορία για τον υπολογισμό του ύψους του επιδόματος, προσφέροντας ένα σταθερό μέρος το οποίο λαμβάνουν όλοι και ένα επιπλέον μεταβλητό μέρος, ανάλογα με την ασφαλιστική ιστορία του ανέργου.

• Θέτει όριο 175 ημέρων ασφάλισης στους 14 μήνες πριν από την λύση της εργασιακής σχέσης (δεν υπολογίζονται οι δύο τελευταίοι μήνες, όπως ακριβώς ισχύει και σήμερα).

• Επιπλέον της χορήγηση δώρων για τις εορτές Χριστουγέννων και Πάσχα και των προσαυξήσεων λόγω τέκνων, για πρώτη φορά λαμβάνει υπόψη την ιδιότητα του μονογονέα, η οποία ενισχύεται με επιπλέον ποσό.

• Είναι εμπροσθοβαρές, με την επιδότηση να είναι υψηλότερη τους πρώτους μήνες και να μειώνεται σταδιακά, για να ενισχύσει την επανένταξη στην αγορά εργασίας, όπως συμβαίνει σε 17 κράτη-μέλη της ΕΕ.

5. Πώς θα επιλεγούν οι ωφελούμενοι για το νέο πιλοτικό πρόγραμμα επιδότησης ανεργίας;

Η επιλογή των ωφελούμενων θα πραγματοποιηθεί τυχαία μέσω αυτοματοποιημένου συστήματος (μεθοδολογία RCT), από το σύνολο των αιτήσεων που υποβάλλονται για ένταξη στην τακτική επιδότηση ανεργίας, εφόσον διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι νέες προϋποθέσεις επιλεξιμότητας. Το νέο πιλοτικό πρόγραμμα αφορά σε όσους δεν έχουν πάρει τακτική επιδότηση τα προηγούμενα 4 έτη από τη λύση της εργασιακής τους σχέσης.

6. Πώς υποβάλλεται η αίτηση για το νέο πρόγραμμα τακτικής επιδότησης ανεργίας στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του;

ΔΕΝ απαιτείται ξεχωριστή αίτηση, καθώς χρησιμοποιείται η ίδια αίτηση που υποβάλλεται για το υπάρχον πρόγραμμα τακτικής επιδότησης, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΔΥΠΑ. Τα δικαιολογητικά παραμένουν τα ίδια και αναζητούνται αυτεπάγγελτα. Προβλέπεται μόνο ένα επιπλέον δικαιολογητικό για τη διαπίστωση της ιδιότητας του μονογονέα, το οποίο θα επισυνάπτεται στην αίτηση, καθώς μόνο για αυτό το δικαιολογητικό δεν υπάρχει δυνατότητα αυτεπάγγελτης αναζήτησης.

7. Η πιλοτική εφαρμογή του επιδόματος ανεργίας αφορά και στο εποχικό επίδομα;

Όχι. Η πιλοτική εφαρμογή αφορά μόνο στο τακτικό επίδομα ανεργίας και δεν σχετίζεται με το εποχικό επίδομα ανεργίας. Η αναμόρφωση του εποχικού επιδόματος ανεργίας αποτελεί ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης με στόχο την επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής ανταποδοτικότητας και τη συσχέτισή του με τον πραγματικό χρόνο εργασίας.

8. Πότε αναμένεται η πλήρης εφαρμογή του νέου προγράμματος τακτικής επιδότησης ανεργίας;

Κατά την πιλοτική εφαρμογή, το πρόγραμμα θα αξιολογηθεί και, με βάση τα πορίσματα της τελικής αξιολόγησης, θα τροποποιηθεί αναλόγως και θα εφαρμοσθεί καθολικά στο σύνολο των ανέργων.