Η αγιογραφία της χαμογελαστής Παναγίας στο ελληνορθόδοξο μοναστήρι στο χωριό Γκιουμουσλέρ (τουρκικά: Gümüşler), μόλις 6 χλμ βορειοανατολικά της Νίγδης στην Καππαδοκία, είναι ένα μυστήριο που κρύβεται στο υπόγειο λαξευτό μοναστήρι του Εσκί Γκιουμουσλέρ. Η μονή, που πιστεύεται ότι φτιάχτηκε τον 10ο αιώνα, ανακαλύφθηκε από τους Τούρκους μόλις το 1963 και είναι ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα στη Νίγδη καθώς οι αγιογραφίες στο καθολικό είναι οι πιο «ζωντανές» και καλύτερα διατηρημένες σε όλη την Καππαδοκία.
Ειδικά όμως η αγιογραφία της Παναγίας θεωρείται η…. Μόνα Λίζα του μοναστηριού εξαιτίας του αινιγματικού χαμόγελου το οποίο δεν είναι σίγουρο εάν φτιάχτηκε έτσι από τον αγιογράφο ή αν είναι αποτέλεσμα της ατζαμοσύνης του συντηρητή.
Δημοσίευμα του πρακτορείου Anadolu αναφέρει ότι αν και πολλές τοιχογραφίες μέσα στον βυζαντινού ρυθμού ναό έχουν καταστραφεί, η Παναγία που κρατά το θείο βρέφος συνεχίζει να χαμογελά από την αψίδα και να διατηρεί το μυστήριο.
«Είναι σαν να σε κοιτάζει από όλες τις κατευθύνσεις. Επιπλέον οι σκηνές του κυνηγιού και οι φιγούρες των ζώων στο νάρθηκα είναι μοναδικές στο είδος τους, σύμφωνα με τους ειδικούς», ανέφερε ο επικεφαλής της διεύθυνσης Πολιτισμού και Τουρισμού Μπασρί Ακντεμίρ.
Όπως εξήγησε, στην τοιχογραφία έχουν γίνει εργασίες συντήρησης τρεις φορές και έτσι κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το χαμόγελο, το οποίο πάντως είναι μοναδικό σε όλο τον κόσμο.
Ο Ακντεμίρ επεσήμανε ότι οι τοιχογραφίες αποκαταστάθηκαν τη δεκαετία του 1960 από τον Βρετανό αρχαιολόγο και συντηρητή Μάικλ Γκοφ. Σύμφωνα με τον Γκοφ, «το χαμόγελο της Παναγίας πιθανότατα οφείλεται σε λάθος κατά την αποκατάσταση, αλλά έχει γίνει γνωστό έτσι τόσο στην Τουρκία όσο και διεθνώς». Ο Γκοφ πρόσθεσε πως η εκκλησία έχει υποστεί τρεις αποκαταστάσεις, χωρίς να υπάρχουν πληροφορίες για την αρχική μορφή του προσώπου της Παναγίας.
