Τι κρύβει η κυβερνητική σπουδή στην πρόταση για την πλήρη διαγραφή της παραγράφου 2 του άρθρου 3 στο Σύνταγμα. Όπως όλα δείχνουν μοναδικός στόχος είναι το Πατριαρχείο.
Οταν η κυβέρνηση στις αρχές του μήνα έδωσε στη δημοσιότητα την πρότασή της για την αναθεώρηση του Συντάγματος, η κοινή γνώμη και η δημόσια συζήτηση εστίασαν στην ερμηνευτική δήλωση περί ουδετερόθρησκου κράτους και την επικοινωνιακή σπουδή της κυβέρνησης να πείσει ότι με αυτή την προσθήκη εδραιώνει την ουδετερότητα του κράτους απέναντι σε όλες τις θρησκείες.
Μια προσεκτική ανάγνωση και αντιπαραβολή του υφιστάμενου άρθρου 3 του Συντάγματος με την κυβερνητική πρόταση, όμως, φανερώνει τον πραγματικό λόγο που «κόπηκε και ράφτηκε» με τον συγκεκριμένο τρόπο.
Οι διατυπώσεις στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με έμπειρους νομικούς ερμηνευτές, είναι τόσο εύστοχες, που ακόμα και ο πιο καλόπιστος αναγνώστης δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι στόχος δεν είναι γενικά και αόριστα η Εκκλησία, αλλά ειδικά το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αυτό γίνεται ευκολότερα αντιληπτό από τη στιγμή που το Φανάρι ουδέποτε ενημερώθηκε, όπως όφειλε να κάνει η ελληνική κυβέρνηση, για το περιεχόμενο της συνταγματικής αναθεώρησης, παρά το ζωτικό ενδιαφέρον του για αυτή τη διαδικασία.
Η αλλαγή που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, μόνο πρόχειρη δεν είναι. Απλοποιεί επικίνδυνα τη διατύπωση που περιγράφει το πλέγμα των σχέσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Εκκλησία της Ελλάδος και τις εν Ελλάδι επαρχίες του, με ό,τι αυτό συνπάγεται.
Η επιλεκτική διόρθωση συγκεκριμένων σημείων, πολύ περισσότερο η σπουδή για την πλήρη διαγραφή της παραγράφου 2 του άρθρου 3, όπως αναφέρουν οι ίδιοι νομικοί κύκλοι, οδηγεί κάπου συγκεκριμένα και επικίνδυνα. Παύει η γενική αναφορά στις Νέες Χώρες, κάτι που δυνητικά μπορεί να αποδυναμώσει νομικά τον δεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου με τις επαρχίες του στη βόρεια Ελλάδα και στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, καθώς και το ιδιαίτερο νομικό καθεστώς των Πατριαρχικών Σταυροπηγίων της Μονής Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη και της Μονής της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας στη Χαλκιδική.
Με επιστολή από το καλοκαίρι του 2017, που έφερε στη δημοσιότητα η ιστοσελίδα orthodoxia.info, ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε φροντίσει να θέσει τον πρωθυπουργό της Ελλάδας ενώπιον των ευθυνών του, καθιστώντας σαφές πως το Φανάρι δεν ήταν σε καμία περίπτωση διατεθειμένο να δεχτεί να διαγραφούν από το Σύνταγμα οι αναφορές σε αυτό, στις δικαιοδοσίες του αλλά και στην Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη του 1928.
Οι εξελίξεις και κυρίως ο τρόπος που διατυπώθηκε η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την αναθεώρηση του Συντάγματος φανερώνουν ότι το αίτημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να μη θιγεί καθόλου το άρθρο 3 του Συντάγματος ποτέ δεν λήφθηκε υπόψη.
Με αυτά τα δεδομένα η σημερινή παρουσία του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου ενώπιον της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου και οι εξηγήσεις που θα δώσει -ή μάλλον οι δικαιολογίες που θα πρέπει να επιστρατεύσει- έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Αρον άρον στο Φανάρι ο Γαβρόγλου
Δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων ο Κώστας Γαβρόγλου ταξιδεύει στην Κωνσταντινούπολη, σε ρόλο πυροσβέστη της δυσφορίας του Φαναρίου. Ο υπουργός Παιδείας, ως αρμόδιος για τα εκκλησιαστικά θέματα, θα σταθεί ενώπιον της Αγίας και Ιεράς Συνόδου και θα κληθεί να δώσει πειστικές εξηγήσεις για την περιθωριοποίηση της πρωτόθρονης Εκκλησίας από πολύ σημαντικές διαπραγματεύσεις για τη συνταγματική αναθεώρηση και για τη συμφωνία Τσίπρα – Ιερωνύμου. Μπορεί ο Κώστας Γαβρόγλου να υποστηρίζει ότι η συμφωνία που ανακοίνωσε στις 6 Νοεμβρίου ο Αλέξης Τσίπρας αφορά αποκλειστικά την Εκκλησία της Ελλάδος και όχι το Φανάρι, αυτό όμως δεν είναι αληθές.
Τόσο η συνταγματική αναθεώρηση όσο και οι προτεινόμενες δομικές ανατροπές που θα επιφέρει πιθανή αλλαγή στο μισθολογικό καθεστώς των κληρικών στην Ελλάδα, αλλά και το μέλλον των αποσπάσεων κληρικών στο εξωτερικό αφορούν άμεσα και την πρωτόθρονη Εκκλησία, εφόσον μέσα στη διαπραγμάτευση περιλαμβάνονται και οι Νέες Χώρες που ανήκουν πνευματικά στο Φανάρι, η ημιαυτόνομη Εκκλησία της Κρήτης και οι μητροπόλεις των Δωδεκανήσων που υπάγονται απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
