Μια τιμητική πρόσκληση από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών με αφορμή τη συμπλήρωση ογδόντα χρόνων από την ίδρυσή της και ένα φιλικό αίτημα από τον στενό του φίλο Κώστα Γραμμένο, επισκέπτη καθηγητή στο Πανεπιστήμιο City του Λονδίνου, έφεραν ξανά στο προσκήνιο τον Κώστα Καραμανλή. Η μία ομιλία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 27 Οκτωβρίου, η δεύτερη θα δοθεί την Τετάρτη 6 Νοεμβρίου.

Η θεματολογία τους ακολουθεί το ίδιο μοτίβο – προκλήσεις για την Ελλάδα και τον κόσμο που αλλάζει. Ο πρώην πρωθυπουργός, από όσα έχει πει μέχρι τώρα, δείχνει να ανησυχεί για τυχόν αρνητική τροπή των εξελίξεων στην ευρύτερη γειτονιά μας και στον παγκόσμιο χάρτη. Περισσότερο όμως ανησύχησαν άσπονδοι φίλοι και αντίπαλοι από την αιφνίδια επανεμφάνισή του στο πολιτικό σκηνικό.

Εκδήλωση για τα 80 χρόνια της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών παρουσία του ΠτΔ Προκόπη Παυλόπουλου και του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, 27 Οκτωβρίου 2019.

Η συγκυρία είναι τέτοια που ευνοεί κάθε είδους σεναριολογία. Στη Νέα Δημοκρατία η μυθολογία που συνοδεύει την καραμανλική κληρονομιά παραμένει ισχυρή, και στη Βουλή βρίσκεται επί θύραις η αναθεώρηση των συνταγματικών διατάξεων για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Θέλει όμως ο κ. Καραμανλής, ο οποίος εξελέγη πρωθυπουργός το 2004 με ποσοστό 45,36%, να αναλάβει αυτόν τον ρόλο; Ιδίως όταν κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να αναδειχθεί ανώτατος πολιτειακός άρχοντας με τις 151 ψήφους της κυβερνητικής πλειοψηφίας, δηλαδή να είναι ένας κομματικός Πρόεδρος της Δημοκρατίας;

Η σιωπή για Novartis και Παπαγγελόπουλο

Ο ίδιος αλλά και οι συνεργάτες του απορρίπτουν συνεχώς και κατηγορηματικά τις φήμες που τον θέλουν να βρίσκεται σε αναζήτηση νέου ρόλου. Στο γραφείο του στην Παναγή Κυριακού δέχεται συνεχώς επισκέπτες, οι οποίοι φεύγουν έχοντας κάνει εις βάθος συζητήσεις για τη γεωπολιτική αλλά για την πολιτική. Ειδικά για τις επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ο πρώην πρωθυπουργός έχει επιλέξει μια θεσμική, υποστηρικτική στάση, χωρίς να επεκτείνεται σε επιμέρους θέματα. Μοιάζει αδύνατον να τον μετακινήσει κάποιος από το καθεστώς σιωπής, στο οποίο έχει τοποθετήσει τον εαυτό του από τις 4 Οκτωβρίου 2009, όταν έχασε τις εκλογές.

Ούτε καν για το σκάνδαλο Novartis, τη στιγμή που η προκαταρκτική επιτροπή στη Βουλή ερευνά τυχόν ευθύνες του πρώην αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Τσίπρα Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, ο οποίος είχε θητεύσει διοικητής της ΕΥΠ επί δικής του πρωθυπουργίας με υπουργό Εσωτερικών τον Προκόπη Παυλόπουλο. Ο κ. Παπαγγελόπουλος αναφερόταν συνεχώς στις καραμανλικές του ρίζες. Τον Δεκέμβριο του 2015 είχε δηλώσει ότι ο Προκόπης Παυλόπουλος, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Κώστας Καραμανλής «είναι εγγύηση για την καλή λειτουργία της δημοκρατίας σε εποχή κρίσης και για την ασφάλεια της χώρας». Τον Μάρτιο του 2017, με αφορμή την απόφαση του δικαστηρίου για την υπόθεση Βατοπαιδίου, έλεγε ότι «τα δημόσια πρόσωπα όσο περισσότερο τα αδικείς τόσο περισσότερο ισχυροποιούνται. Ο Αλέξης Τσίπρας και ο Κώστας Καραμανλής επειδή δεν είναι παιδιά του εργαστηριακού σωλήνα της διαπλοκής είναι απρόσβλητοι στους ιούς της».

Ωστόσο, πρόσωπα στον περίγυρο του πρώην πρωθυπουργού επιμένουν ότι η σχέση με τον κ. Παπαγγελόπουλο δεν ήταν ποτέ τόσο στενή και ότι όταν τον ενημέρωσε για την απόφασή του να συμμετάσχει στο κυβερνητικό σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ο κ. Καραμανλής είπε στους συνεργάτες του να τον θεωρούν στο εξής πρόσωπο της εμπιστοσύνης του κ. Τσίπρα.

Η εύνοια σε Παυλόπουλο και η δεύτερη θητεία

Μήπως ο κ. Καραμανλής με την ομιλία του στη Θεσσαλονίκη ήθελε να δείξει την εύνοιά του προς τον Προκόπη Παυλόπουλο, ο οποίος, όπως συζητείται στις κουίντες, επιζητεί δεύτερη θητεία στην Προεδρία της Δημοκρατίας; Αυτό το ενδεχόμενο θα μπορούσε να υποστηριχθεί από τον τρόπο που συνεχάρη τον παριστάμενο στην εκδήλωση της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Πρόεδρο της Δημοκρατίας. «Θέλω να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας και να σας συγχαρώ για τη βράβευσή σας. Βράβευση, η οποία ανταποκρίνεται στην αναγνώριση της πολύπλευρης προσφοράς σας στον τόπο, ειδικά σε εθνικά κρίσιμες περιστάσεις» είπε.

Ο κ. Παυλόπουλος είναι, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ένας από τους λιγότερο δημοφιλείς Προέδρους και θεωρήθηκε στυλοβάτης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Οι μετοχές του στο νεοδημοκρατικό στερέωμα και ειδικά στο πρωθυπουργικό περιβάλλον δεν είναι ανεβασμένες. Ο φιλικός του κύκλος, ωστόσο, ο οποίος είναι κυρίως καραμανλικός, θεωρεί ότι το καλοκαίρι του 2015 κράτησε όρθια τη χώρα και ότι η πληροφορία που διακινείται περί της απειλής παραίτησής του εάν ο Αλέξης Τσίπρας δεν διασφάλιζε τη θέση της χώρας στο ευρώ, είναι αληθινή. Επιστέγασμα αυτής της ατμόσφαιρας ήταν η φιλοφρόνηση που δέχθηκε από τον κ. Καραμανλή την περασμένη Κυριακή.

Η υποστήριξη του πρώην πρωθυπουργού στον κ. Παυλόπουλο δεν είναι πολιτικά αδιάφορη. Τον Φεβρουάριο του 2015, ο τότε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης απείχε από την ψηφοφορία και σε δήλωσή του εξήγησε τους λόγους για τους οποίους δεν θεωρούσε κατάλληλο τον κ. Παυλόπουλο για την Προεδρία της Δημοκρατίας. «Δεν αντιστάθηκε στις «σειρήνες» του πελατειακού κράτους, χειρίστηκε με ανεπάρκεια μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις της σύγχρονης ιστορίας μας, τον Δεκέμβριο του 2008, και τέλος δεν εκφράζει τη θέση της Ελλάδας στην ενωμένη Ευρώπη με τον τρόπο που εγώ θα επιθυμούσα» είχε επισημάνει. Και τώρα οι πληροφορίες επιμένουν ότι ο κ. Μητσοτάκης ψάχνει πρόσωπο-έκπληξη για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κατά προτίμηση γυναίκα.

Η κριτική σε ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση

Όσοι γνωρίζουν καλά τον κ. Καραμανλή πιστεύουν ότι δεν πρόκειται να έχει άλλη ανάμειξη στα πολιτικά πράγματα, ότι δεν θέλει να κατευθύνει τις τύχες του τόπου και ότι δεν επιθυμεί να μπει στη διελκυστίνδα για το αν πρέπει να κάνει αυτοκριτική και να μιλήσει για τα λάθη του. Παρά ταύτα, στην ομιλία του στη Θεσσαλονίκη δεν έκρυψε την ανησυχία του για τους κινδύνους που περιτριγυρίζουν τη χώρα. «Στα χρόνια που έρχονται, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μεγάλες προκλήσεις. Προκλήσεις που, ας μην έχουμε αυταπάτες, θα απαιτήσουν συγκροτημένες πολιτικές, αποφασιστικότητα και τόλμη. Θα χρειαστεί να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις και να τις εφαρμόσουμε με συνέπεια και πειθαρχία» τόνισε.

Επισήμανε την «απρόβλεπτη συμπεριφορά των ΗΠΑ που εγείρει ερωτηματικά συνέπειας και αξιοπιστίας» και τη «διστακτικότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί ως ισχυρός παίκτης του διεθνούς συστήματος». «Η σημερινή Ευρώπη», είπε, «εμφανίζεται εσωστρεφής, δυσκίνητη, αδύναμη να πάρει κρίσιμες αποφάσεις και πρωτοβουλίες» και ανέφερε ως παράδειγμα το Μεταναστευτικό, ένα ζήτημα «μεγάλο και επείγον», το οποίο «θα ενταθεί στο μέλλον».

Η προκλητική Τουρκία και η μαύρη τρύπα στα Δυτικά Βαλκάνια

Η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια, που «παραμένουν μία μαύρη τρύπα στον ευρωπαϊκό χάρτη», προβληματίζει τον πρώην πρωθυπουργό, αλλά όχι τόσο όσο η προκλητικότητα της Τουρκίας, τις ενέργειες της οποίας χαρακτήρισε «απροκάλυπτη κλιμάκωση, σχεδιασμένη και συστηματική». Είναι φανερό ότι ο κ. Καραμανλής φοβάται μια κακή συγκυρία και έναν συνδυασμό προκλήσεων που θα φέρουν την Ελλάδα ενώπιον μιας εθνικής κρίσης, χωρίς ισχυρούς συμμάχους στους οποίους να μπορεί να στηριχθεί. Τον ίδιο φόβο εκφράζουν και άλλοι πολιτικοί από διάφορα κόμματα, χωρίς προς το παρόν να υπάρχουν οι συνθήκες διαμόρφωσης μιας εθνικής στρατηγικής.