Απομόνωση σε όλα σχεδόν τα κρίσιμα ζητήματα της Συνταγματικής Αναθεώρησης, με βασικότερο την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού που καταψήφισε, κατέγραψε για τον ΣΥΡΙΖΑ το τελικό αποτέλεσμα της κορυφαίας κοινοβουλευτικής διαδικασίας.
Η αξιωματική αντιπολίτευση στέρησε από την Βουλή την ιστορική ευκαιρία να εγκρίνει με την σύμφωνη γνώμη 300 βουλευτών την συναινετική πρόταση της ΝΔ για την ψήφο του απόδημου ελληνισμού καθώς ήταν το μόνο κόμμα που γύρισε την πλάτη στην διευκόλυνση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος από τους έλληνες του εξωτερικού. Υπέρ της ρύθμισης η οποία συντάχθηκε μετά από έντονες διαβουλεύσεις της κυβέρνησης με όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες και κυρίως μετά την ενσωμάτωση όλων των προαπαιτούμενων που έθεσε ο Περισσός και το κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη ψήφισαν 212 βουλευτές από ΝΔ, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜεΡΑ25.
Η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του κεντρικού καταστατικού χάρτη της χώρας αποτύπωσε για μια ακόμα φορά την αδυναμία της αξιωματικής αντιπολίτευσης να προσαρμοστεί σε κορυφαίες θεσμικές διαδικασίες. Καθ’ όλη την πορεία της συνταγματικής αναθεώρησης που ξεκίνησε από την προηγούμενη, προτείνουσα Βουλή και ολοκληρώθηκε στην παρούσα αναθεωρητική, η Κουμουνδούρου προτίμησε την στείρα οχύρωση σε παρωχημένες ιδεοληψίες από το να τολμήσει γενναίες αλλαγές που αποτελούν ώριμα αιτήματα της κοινωνίας. Με τον τρόπο αυτό εμπόδισε την αναθεώρηση των άρθρων για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων και την προστασία του περιβάλλοντος και επιχείρησε να ανατρέψει τις διατάξεις για την ψήφο των απόδημων, την παροχή εγγυημένου εισοδήματος κ.α.
Παράλληλα, η πλειοψηφία της ΝΔ κατάφερε να αποσπάσει ευρεία ψήφο εμπιστοσύνης για την αλλαγή κρίσιμων διατάξεων.
Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αλλά και η διαδικασία που προηγήθηκε τους τελευταίους δύο μήνες έδειξε πως η ΝΔ πέτυχε ευρύτερες συναινέσεις ακόμα και με παραδοσιακούς ιδεολογικούς αντιπάλους όπως το ΚΚΕ χάρη κυρίως στις εκατέρωθεν υποχωρήσεις που ούτως ή άλλως επιβάλλει η συνταγματική αναθεώρηση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι ρυθμίσεις για την ψήφο των ελλήνων του εξωτερικού, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και η θέσπιση λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας. Ζητήματα που δείχνουν το «άνοιγμα» της κυβέρνησης προς το κέντρο το οποίο φαίνεται ότι αναγκάζει τον ΣΥΡΙΖΑ σε οπισθοχώρηση προς παλαιότερες αριστερίστικες ιδεοληψίες. Την ίδια ώρα και παρά την έκκληση που απηύθυνε προς τα αριστερά του ο Αλέξης Τσίπρας, οι προτάσεις της Κουμουνδούρου που αφορούν θέματα της ιδεολογικής της ατζέντας δεν στηρίχθηκαν ούτε από το ΚΚΕ καθώς φαίνεται ότι δεν συγχωρούν τον περιορισμό των εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων που επέφερε η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Ψήφος απόδημων και χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ
Αναφορικά πάντως με την ψήφο των απόδημων η Βουλή πραγματοποίησε χθες με την Αναθεώρηση του επίμαχου άρθρου 54 το πρώτο αναγκαίο βήμα. Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας και την διευκόλυνση των ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους απαιτείται και η ψήφιση από 200 βουλευτές του εφαρμοστικού νομοσχεδίου που θα ακολουθήσει το προσεχές διάστημα. Σύμφωνα με πληροφορίες υπερ των προωθούμενων διατάξεων που έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση είναι οι βουλευτές της ΝΔ, του Κινήματος Αλλαγής και του ΚΚΕ ενώ περιμένουν περαιτέρω διευκρινήσεις οι ΚΟ της Ελληνικής Λύσης και του ΜεΡΑ25 για να επαναληφθεί η ευρύτατη πλειοψηφία που καταγράφηκε στην ψηφοφορία της Δευτέρας. Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει ευκαιρία εως την ψήφιση του νομοσχεδίου να επεξεργαστεί εκ νέου την θέση του προκειμένου να μην απαξιωθεί οριστικά στα μάτια των ελλήνων του εξωτερικού την στιγμή δε που φαίνεται πως αποκτούν την δυνατότητα να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους.
Ο νέος καταστατικός χάρτης της χώρας
Σε κάθε περίπτωση από τις 49 διατάξεις που τέθηκαν σε ψηφοφορία το μεσημέρι της Δευτέρας για την Συνταγματική Αναθεώρηση εγκρίθηκαν εκείνες που προβλέπουν:
Την θετική ψήφο της εθνικής αντιπροσωπείας έλαβαν οι διατάξεις
– Κατοχύρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με 190 ψήφους
– Τον τρόπο εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας με 158
– Της διευκόλυνσης των ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους με 212 ψήφους
– Την θέσπιση λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας με 254 ψήφους
– Τον περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας με 179
– Την κατάργηση της σύντομης παραγραφής των υπουργικών αδικημάτων με 274 ψήφους
– Την δυνατότητα εξεταστικών επιτροπών από τις μειοψηφίες με 189 ψήφους
– Την εξομοίωση τακτικών και στρατιωτικών δικαστών 189 ψήφους
– Την εκλογή μελών ανεξάρτητων αρχών με 158 ψήφους
Ειδικότερα:
– Άρθρο 32 παρ. 4 : η ρύθμιση ψηφίστηκε τελικά μόνο από την ΚΟ της ΝΔ. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέβασε την δική του πρόταση που καταλήγει σε εκλογή του προέδρου από τον λαό ενώ δική του πρόταση που δεν μπήκε σε ψηφοφορία κατέβασε και το Κίνημα Αλλαγής. Σε κάθε περίπτωση μετά την έγκριση της νέας διάταξης η επικείμενη εκλογή του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα θα γίνει χωρίς το ενδεχόμενο πρόωρης διάλυσης της Βουλής. Η διαδικασία προβλέπει πως αν δεν επιτευχθούν αυξημένες πλειοψηφίες 200 και 180 βουλευτών τότε η διαδικασία επαναλαμβάνεται με το όριο να πέφτει στους 151 και αν πάλι αποβεί άκαρπη η εκλογή γίνεται με σχετική πλειοψηφία.
– Άρθρο 86 παρ. 3: 274 βουλευτές ψήφισαν υπερ της κατάργηση της σύντομης αποσβεστικής προθεσμίας ώστε ο χρόνος παραγραφής των αδικημάτων που τελέστηκαν από μέλη της κυβέρνησης να εξισωθεί με ό,τι ισχύει στον ποινικό κώδικα για τους πολίτες. Η διάταξη είχε λάβει 225 ψήφους και υπάρχει ευρύτατη συναίνεση.
– Άρθρο 62: Περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας αποκλειστικά στα κοινοβουλευτικά καθήκοντα που σχετίζονται με τη βουλευτική ιδιότητα εντός ή εκτός Βουλής. Η διάταξη ψηφίστηκε από 179 βουλευτές καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ κατέβασε δική του πρόταση που απορρίφθηκε.
– Άρθρο 68 παρ. 2: Δικαίωμα στη κοινοβουλευτική μειοψηφία να συστήσει Εξεταστική Επιτροπή με την υπογραφή 10 βουλευτών και έγκριση της πρότασης από 120. Για τη διάταξη υπάρχει σύμπνοια των κομμάτων, ενώ η κυβερνητική πλειοψηφία προτείνει τη συγκρότηση δύο Εξεταστικών Επιτροπών ανά κοινοβουλευτική περίοδο.
Η αναθεωρητέα διάταξη πήρε 189 θετικές ψήφους.
– Άρθρο 101: Εκλογή μελών Ανεξάρτητων Αρχών από τα 3/5 της Διάσκεψης των Προέδρων αντί 4/5 που ισχύει σήμερα .Η διάταξη έλαβε 158 ψήφους
– Άρθρο 96 παρ. 5: Εξίσωση στρατιωτικών με τους λοιπούς δικαστές θωρακίζοντας κατά το Συμβούλιο της Ευρώπης την ανεξαρτησία τους.
Σημειώνεται ότι όλες οι παραπάνω διατάξεις χρειάζονταν έγκριση 51 βουλευτών καθώς στη προτείνουσα Βουλή είχαν περάσει τον πήχη των 180 ψήφων.
– Άρθρο 54: Σύσσωμα τα κόμματα της Βουλής πλην ΣΥΡΙΖΑ ψήφισαν για την διευκόλυνση της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού. Το τελικό κείμενο του άρθρου , μετά από έντονες διεργασίες έτυχε της ευρύτερης αποδοχής καθώς ενσωματώθηκαν όλες οι παρατηρήσεις που τέθηκαν κυρίως από ΚΚΕ και ΜεΡΑ25.
Άρθρο 21 παρ 1: Με πρόταση της Νέας Δημοκρατίας που στηρίχθηκε και από άλλα κόμματα (έλαβε 190 ψήφους) κατοχυρώνεται συνταγματικά η παροχή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
Αρθρο 73: Η πλειοψηφία αποδέχθηκε την πρόταση του Κινήματος Αλλαγής για την εισαγωγή πρόβλεψης λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας. Με τον τρόπο αυτό η Βουλή θα δέχεται προτάσεις νόμου αρκεί να φέρουν υπογραφή 500 χιλ. πολιτών και να μην αφορούν σε θέματα εθνικής άμυνας και εξωτερικής πολιτικής. Η διάταξη έλαβε 254 θετικές ψήφους.
Επίσης, με την σύμφωνη γνώμη σύσσωμης της εθνικής αντιπροσωπείας καταργήθηκαν μια σειρά άρθρα και παρωχημένες παράγραφοι
