Ίσως φαίνεται απίθανο το ότι ένα απλό τεστ πέντε λεπτών, που γίνεται εύκολα στο σπίτι και χωρίς την επίβλεψη κάποιου ειδικού, μπορεί να δώσει απαντήσεις για την κατάσταση της μνήμης σας κι όμως, το πόσο καλά μπορεί κάποιος να σχεδιάσει ένα αναλογικό ρολόι αποκαλύπτει αν παρουσιάζει ενδείξεις άνοιας, μια κατάσταση έκπτωσης της αντιληπτικής ικανότητας που δεν δικαιολογείται από τη φυσιολογική γήρανση.
Μέσα από μία ανάρτηση στο “Χ”, ο Μεξικανός νευρολόγος Δρ Jesus Ramirez-Bermudez, παρουσιάζει μια αποτελεσματική μέθοδο αναγνώρισης της άνοιας που, μάλιστα, τη χαρακτηρίζει ως «έναν από τους ευκολότερους και φθηνότερους τρόπους» για τον εντοπισμό των νευρολογικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας. Στη χώρα μας, περίπου 250.000 άτομα πάσχουν από άνοια, ενώ 350.000 από ήπια νοητική διαταραχή που είναι προστάδιο της άνοιας, σύμφωνα με την Εταιρεία Alzheimer Αθηνών.
Πώς γίνεται το απλό τεστ μνήμης;
Το συγκεκριμένο τεστ δεν είναι εφεύρεση του παραπάνω νευρολόγου, αλλά χρησιμοποιείται από το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας (NHS) εδώ και δεκαετίες. Πώς λειτουργεί; Απλώς ζητάτε από κάποιον να σχεδιάσει ένα ρολόι – ενώ μπορείτε να κάνετε την εύκολη αυτή διαδικασία και εσείς οι ίδιοι, προκειμένου να τεστάρετε τον εαυτό σας. Πρέπει να προσθέσετε, λοιπόν, όλους τους αριθμούς από το ένα έως το 12 και στη συνέχεια να ορίσετε τους δείκτες σε μια συγκεκριμένη ώρα, για παράδειγμα 11.10.
Η άσκηση βασίζεται στο ότι θεωρητικά θυμάστε πώς μοιάζει η όψη ενός ρολογιού, ενώ απαιτεί μια δεξιότητα γνωστή ως εκτελεστική λειτουργία, η οποία περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε, οργανώνουμε και ολοκληρώνουμε κάθε εργασία. Η εκτελεστική λειτουργία είναι μια από τις γνωστικές δεξιότητες που αρχίζει να αλλοιώνεται όταν αναπτύσσεται η άνοια.
Το τεστ βαθμολογείται με βάση πόντους, με έναν βαθμό απονέμεται για καθένα από τα ακόλουθα κριτήρια: πόσο καλά ο συμμετέχων σχεδίασε τον κύκλο του ρολογιού, σχεδίασε τους αριθμούς στη σωστή θέση, σχεδίασε δύο δείκτες στο ρολόι και δείχνοντας τους δείκτες στη σωστή ώρα. Ο λάθος σχεδιασμός του κύκλου του ρολογιού ή λανθασμένα τοποθετημένοι αριθμοί σε αυτό θα μπορούσαν να δηλώνουν πρώιμα σημάδια της πάθησης. Εάν καταφέρετε να σχεδιάσετε σωστά το ρολόι, πρακτικά αποκλείει την άνοια επειδή η άσκηση απαιτεί ένα αρκετά μεγάλο φάσμα γνωστικών δεξιοτήτων. Εάν πάλι δυσκολεύεστε να το σχεδιάσετε σωστά, θα πρέπει να ζητήσετε συμβουλές από γιατρό.
Τα προβλήματα μνήμης, οι δυσκολίες σκέψης και τα προβλήματα γλώσσας είναι κοινά πρώιμα συμπτώματα της πάθησης, τα οποία επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Θεωρείται ότι προκαλείται από τη συσσώρευση του β αμυλοειδούς και της ολικής πρωτεΐνης Ταυ στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα διαταραχές λειτουργίας. Καθώς ο εγκέφαλος «παλεύει» να αντιμετωπίσει αυτή τη βλάβη εμφανίζονται συμπτώματα άνοιας.
Δεν είναι το μόνο τεστ
Οι ειδικοί έχουν μιλήσει στο παρελθόν για πολλά διαφορετικά τεστ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό πρώιμων ενδείξεων άνοιας. Ένα τεστ που αναπτύχθηκε από την spin-off εταιρεία του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, Cognetivity Neurosciences, δείχνει στους ασθενείς μια σειρά εικόνων που απεικονίζουν είτε ένα ζώο είτε κανένα ζώο και οι συμμετέχοντες καλούνται να απαντήσουν γρήγορα πατώντας «ναι» ή «όχι». Τέλος, ένα άλλο τεστ διάρκειας 10 λεπτών που δημιουργήθηκε το 1996 και ονομάζεται Γνωσιακή Αξιολόγηση του Μόντρεαλ (MoCA), ζητά από τους ασθενείς να σχεδιάσουν σχήματα, να ονομάσουν ζώα και να θυμηθούν μια λίστα με αντικείμενα.
