Τη «μερίδα του λέοντος» από τις περικοπές συνολικού ύψους 4,6 δισ. ευρώ της τριετίας 2018 - 2020 θα έχουν οι συνταξιούχοι, οι οποίοι θα πληρώσουν 2,26 δισ. ευρώ το 2019 από τις συντάξεις τους, ενώ θα συμμετέχουν το 2020 και στα έσοδα μέσω του χαμηλότερου αφορολόγητου.

Αυτήν την κατάσταση περιγράφει το πολυνομοσχέδιο για τα προαπαιτούμενα της δεύτερης αξιολόγησης που κατατέθηκε με μεγάλη καθυστέρηση αργά χθες το βράδυ στη Βουλή, με κάποιες μικρές εκπλήξεις όπως για παράδειγμα η μείωση του φορολογικού συντελεστή στα αγροτικά εφόδια από το 24% στο 13% και η κατάργηση του αφορολόγητου για το 77% στις αποζημιώσεις των Βουλευτών.

Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο, για τη διετία 2019-2020 θα έρθουν μέτρα ύψους 4,2 δισ. ευρώ. 

Από την περικοπή συντάξεων το 2019 αναμένεται να εξοικονομηθούν δαπάνες 2,26 δισ. ευρώ.

Από τη μείωση της έκπτωσης φόρου κατά 650 ευρώ σε μισθωτούς συνταξιούχους και αγρότες το 2020 αναμένεται αύξηση φόρων 1,92 δισ. ευρω.

Μαζί θα ψηφιστούν και αντισταθμιστικά μέτρα ύψους 1,9 δισ. ευρώ αύξηση των κοινωνικών δαπανών για το 2019 και φοροαπαλλαγές ύψους 1,95 δισ. ευρώ (1% του ΑΕΠ ) για το 2020.

Μέσα στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021 που θα έχει στόχο από την αρχή μέχρι και το τέλος του την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% αναμένοντας και τις αποφάσεις των δανειστών σχετικά με το αν η περίοδος των υψηλών πλεονασμάτων επεκταθεί περαιτέρω. 

Παράλληλα, όμως, σηματοδοτείται η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 2,2% του ΑΕΠ από το 2018 μέχρι και το 2020 με όχημα τις επενδύσεις, παρά το γεγονός ότι για το 2017 η ανάπτυξη υποβαθμίζεται περαιτέρω από το 2,1% που προέβλεπαν οι εαρινές εκτιμήσεις της Κομισιόν, στο 1,8% του ΑΕΠ.

Στις προβλέψεις για τα πρωτογενή πλεονάσματα 

Μοιρασμένα κατά έτος τα μέτρα αναλύονται ως εξής: 

Το 2017 θα εφαρμοστούν καταρχήν οι αλλαγές στην αγορά εργασίας για εργαζόμενους και συνδικαλιστές. 

Ειδικότερα στο νομοσχέδιο θα περιγράφεται ότι δεν θα αποκατασταθούν η επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων και σε επιχειρήσεις που δεν τις υπογράφουν, καθώς και η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, που προβλέπει ότι η κλαδική σύμβαση υπερισχύει της επιχειρησιακής αν έχει καλύτερους όρους για τον εργαζόμενο. 

Στις ομαδικές απολύσεις δεν θα αυξηθεί με το όριο των απολύσεων, αλλά το υπουργικό βέτο μεταφέρεται στο Ανώτατο Συμβούλιο εργασίας για διαβούλευση τριών μηνών. 

Επίσης, υπάρχει πρόβλεψη για μείωση των συνδικαλιστικών αδειών και αύξηση του ποσοστού απαρτίας στο 50% σε επίπεδο πρωτοβάθμιου σωματείου για την κήρυξη απεργίας. Θα περιλαμβάνουν επίσης:

- Το άνοιγμα των καταστημάτων της Κυριακές για την τουριστική περίοδο που θα είναι πέντε αντί για τέσσερεις μήνες.

- Την ενεργοποίηση της διάταξης που θα επιτρέπει την πώληση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων εκτός φαρμακείου.

- Τις αλλαγές στα ειδικά μισθολόγια με επανυπολογισμό των βασικών μισθών, ενσωμάτωσης των επιδομάτων που θα φέρουν μειώσεις έως και 20% για τους νεοεισερχόμενους και μειώσεις από 5% έως και 7% για τους υπηρετούντες, λόγω της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών. 

Η μείωση μετά τον επανυπολογισμό των μισθών θα δίδεται ως προσωπική διαφορά στους υπαλλήλων των 20 υφιστάμενων ειδικών μισθολογίων.

Η εξοικονόμηση των δαπανών θα είναι 36,2 εκατ. ευρώ το 2017, 83,5 εκατ. ευρώ το 2018, 77,5 εκατ. ευρώ το 2019, 78,5 εκατ. ευρώ το 2020 και 76 εκατ. ευρώ το 2021.

Μέσα στον χρόνο, και συγκεκριμένα από την 1η Ιουλίου, έρχεται μείωση του ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια από το 24% στο 13% και την κατάργηση της έκπτωσης από το φορολογητέο ποσό της βουλευτικής αποζημίωσης των δαπανών άσκησης του λειτουργήματος του βουλευτή προβλέπουν τα άρθρα 70 και 71 του πολυνομοσχεδίου.

Συγκεκριμένα, με το άρθρο 70 ορίζεται ότι ο συντελεστής ΦΠΑ για τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα και την παροχή υπηρεσιών για την γεωργική παραγωγή μειώνεται επανέρχεται στο 13% από 24% που είναι σήμερα. Η μείωση αυτή του συντελεστή ΦΠΑ θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 2017.

Το 2018 προβλέπονται νέα μέτρα 0,3% του ΑΕΠ (530 εκατ. ευρώ), τα οποία έρχονται για να εξασφαλιστεί η καταβολή του Κοινωνικού Εισοδήματος αλληλεγγύης, το οποίο θα υποκαταστήσει όλα τα κοινωνικά επιδόματα. Τα μέτρα αυτά θα αφορούν:

1. Την κατάργηση της έκπτωσης κατά 10% επι τους φόρου στις ιατρικές δαπάνες με στόχο την εξοικονόμηση φορολογικών δαπανών 121 εκατ. ευρώ.

2. Την μείωση κατά 50% του κονδυλίου που διατίθεται κάθε χρόνο για την καταβολή επιδόματος θέρμανσης με στόχο την εξοικονόμηση 47 εκατ. ευρώ. 

3. Την κατάργηση όλων των άλλων επιδομάτων για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Επιδόματος αλληλεγγύης. 

Πιο συγκεκριμένα θα καταργηθούν το επίδομα απροστάτευτων τέκνων (3 εκατ. ευρώ) τα επιδόματα ανεργίας για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας (5 εκατ. ευρώ) και τα επιδόματα φτώχειας και φυσικών καταστροφών (4 εκατ. ευρώ). Η συνολική εξοικονόμηση θα φτάσει τα 12 εκατ. ευρώ. 

4. Την αυστηρή εφαρμογή των θεσμών του rebate για την δαπάνη φαρμάκου και του claw back για τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και διαγωνιστικά κέντρα με στόχο την εξοικονόμηση δαπανών 188 εκατ. ευρώ.

5. Την κατάργηση της έκπτωσης φόρου κατά 1,5% που ισχύει για την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων μισθωτών και συνταξιούχων με στόχο την εξοικονόμηση 68 εκατ. ευρώ.

6. Την επέκταση για ένα χρόνο της εισφοράς στην ναυτιλία με στόχο πρόσθετα έσοδα 107 εκατ. ευρώ. 

7. Την αύξηση της εισφοράς για τους ελεύθερους επαγγελματίες μέσω του υπολογισμού των εισφορών στις ακαθάριστες αποδοχές με στόχο αύξηση εσόδων 53 εκατ. ευρώ για το 2018, 124 εκατ. ευρώ το 2019, 126 εκατ. ευρώ το 2020 και 128 εκατ. ευρώ το 2021.

Την κατάργηση της έκπτωση που ισχύει για την βουλευτική αποζημίωση με αποτέλεσμα πρόσθετα έσοδα 44 εκατ. ευρώ.

Μαχαίρι και στους Κοινωνικούς Αυτοτελείς πόρους των ΟΤΑ 

Τον ίδιο χρόνο έρχεται μαχαίρι 34,6% ή του 1,8 δισ. ευρώ στο ανώτατο όριο του ποσού των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (Κ.Α.Π.) που αποδίδεται στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού από τα φορολογικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού όπως προβλέπει το άρθρο 80α του πολυνομοσχεδίου. 

Στο αιτιολογικό της περικοπής αυτής αναφέρεται ότι πλέον οι Ο.Τ.Α. καταρτίζουν και εκτελούν προϋπολογισμούς με πλεονάσματα!

Συγκεκριμένα, με το εμβόλιμο άρθρο 80α ορίζεται ότι, από το 2018 και μετά, το ανώτατο όριο στο οποίο μπορεί να φθάσει το ποσό των Κ.Α.Π. που θα αποδίδεται στις περιφέρειες και τους δήμους όλης της χώρας από τα φορολογικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού περιορίζεται από τα 5,2 δις. ευρώ στα 3,4 δισ. ευρώ!

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται σχετικά στην αιτιολογική έκθεση του πολυνομοσχεδίου:

Το 2019 προβλέπεται η μείωση έως και 18% κύριων και επικουρικών συντάξεων με στόχο δημοσιονομική προσαρμογή 1% του ΑΕΠ Η μεσοσταθμική μείωση του κονδυλίου των συντάξεων θα φτάσει το 9%.

Η δε εξοικονόμηση, σύμφωνα με τη έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, με στόχο την εξοικονόμηση 2,262 δισ. ευρώ το 2019, 2,358 δισ. το 2020 και 2, 505 δισ. ευρώ το 2021.

Τα αντίμετρα της ίδιας χρονιά περιλαμβανόμουν αύξηση κοινωνικών δαπανών σε οικονομικά ευάλωτα νοικοκυριά 

-Τη θέσπιση ειδικού επιδόματος σε νοικοκυριά που μένουν σε νοίκι ή πληρώνουν δάνειο πρώτης κατοικίας με κόστος 600 εκατ. ευρώ 

-Την επέκταση του θεσμού των σχολικών γευμάτων με κόστος 190 εκατ. ευρώ 

-Την αύξηση του επιδόματος τέκνων με κόστος 260 εκατ. ευρώ 

-Την επιχορήγηση του ΟΑΕΔ με 260 εκατ. ευρώ για προγράμματα απασχόλησης 

-Την αύξηση του εθνικού σκέλους του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων κατά 300 εκατ. ευρώ 

-Τη μείωση της συμμετοχής στα φάρμακα με κόστος 240 εκατ. ευρώ

Υπό την προϋπόθεση ότι το καλοκαίρι του 2018 το ΔΝΤ θα πιστοποιήσει την επίτευξη του στόχου του 2019 για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% θα υλοποιηθούν και μέτρα που θα αφορούν την μείωση της συμμετοχής στα φάρμακα την αύξηση των επιδομάτων για παρακολούθηση νηπιαγωγείων και βρεφονηπιακών σταθμών και των επιδομάτων ενοικίου.

Το 2020 προβλέπεται η μείωση του της έκπτωσης φόρου κατά 650 ευρώ στα εισοδήματα που θα αποκτηθούν το 2020 για μισθωτούς συνταξιούχους και κατ επάγγελμα αγρότες με στόχο την αύξηση των εσόδων κατά 1,92 δισ. ευρώ το 2020 και 2,05 δισ. ευρώ το 2021.

Η μείωση της έκπτωσης φόρου κατά 650 ευρώ με δεδομένο ότι θα συνδυαστεί με διατήρηση του κατώτατου συντελεστή φορολόγησης στο 22% θα οδηγήσει σε μείωση του ισχύοντος για τους φορολογούμενους αυτούς αφορολογήτου ορίου από τα 8.636 ευρώ (1.900 ευρώ/ 22%) στα 5.681 ευρώ (1.250 ευρώ / 22%).

Για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ' επάγγελμα αγρότες που βαρύνονται με ένα ανήλικο ή ενήλικο εξαρτώμενο τέκνο, η έκπτωση φόρου των 1.950 ευρώ η οποία ισχύει σήμερα θα μειωθεί στα 1.300 ευρώ. 

Η μείωση αυτή, θα οδηγήσει σε μείωση του ισχύοντος για τους φορολογούμενους αυτούς αφορολογήτου ορίου από τα 8.863,63 ευρώ (1.950 ευρώ / 22%) στα 5.909 ευρώ (1.300 ευρώ / 22%).

Για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ' επάγγελμα αγρότες που βαρύνονται με δύο ανήλικα ή ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα, η έκπτωση φόρου των 2.000 ευρώ, που ισχύει σήμερα θα μειωθεί στα 1.350 ευρώ. 

Η μείωση αυτή, θα οδηγήσει σε περιορισμό του ισχύοντος για τους φορολογούμενους αυτούς αφορολογήτου ορίου από τα 9.091 ευρώ (2.000 ευρώ / 22%) στα 6.136,36 ευρώ (1.350 ευρώ / 22%).

Για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ' επάγγελμα αγρότες που βαρύνονται με τρία ή περισσότερα ανήλικα ή ενήλικα εξαρτώμενα τέκνα, η έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ, που ισχύει σήμερα θα μειωθεί στα 1.450 ευρώ. 

Η μείωση αυτή, θα οδηγήσει σε περιορισμό του ισχύοντος για τους φορολογούμενους αυτούς αφορολογήτου ορίου από τα 9.545 ευρώ (2.100 ευρώ / 22%) στα 6.591 ευρώ (1.450 ευρώ / 22%).

Στα αντίμετρα του χρόνου θα περιλαμβάνονται:

-Η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% με κόστος 208 εκατ. ευρώ.

-Η μείωση του πρώτου φορολογικού συντελεστή για τα φυσικά πρόσωπα από το 22% στο 20 % με κόστος 877 εκατ. ευρώ το 2020 και 997 εκατ. ευρώ το 2021. 

Από την αύξηση του ορίου εισοδήματος για την επιβολή ειδικού τέλους αλληλεγγύης από τα εισοδήματα των 12.000 ευρώ στα εισοδήματα από 30.000 ευρώ και πάνω θα προκύψει μείωση εσόδων 368 εκατ. ευρώ τπο 2020 και 613 εκατ. ευρώ το 2021.

Η μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις από το 29% στο 26% που θα έχει κόστος 461 εκατ. ευρώ το 2020 και 270 εκατ. ευρώ το 2021.

Το 2021 είναι ένα έτος χωρίς αποφασισμένα μέτρα αλλά και πάλι από το 2020 θα πρέπει το ΔΝΤ να πιστοποιήσει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ για να συνεχίζουν να εφαρμόζονται τα αντίμετρα.