Ισλαμικό Κράτος, τζιχαντιστές, Αλ Κάιντα, εμφύλιος στην Υεμένη, Παλαιστίνη, πετρέλαια, Ιράν... Η αραβική χερσόνησος και η ευρύτερη περιοχή παίρνουν -για μία ακόμη φορά- φωτιά, με το Κατάρ να βρίσκεται -στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία- στο επίκεντρο.
Η ηγεσία του αραβικού κρατιδίου κατηγορείται ότι παρέχει άσυλο σε τρομοκράτες. Μία υπόθεση που αφορά και το Ιράν, με το οποίο δείχνει να συμβαδίζει και να ακολουθείται μία κοινή γραμμή. Το Κατάρ είναι πράγματι άσυλο τρομοκρατών; Χρηματοδοτεί τις τζιχαντιστικές οργανώσεις, όπως και το Ιράν; Οι κατηγορίες προέκυψαν ξαφνικά ή αιωρούνται εδώ και χρόνια; Τι συνέβη και ξαφνικά έξι χώρες διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις με την Ντόχα; Ποιος ο ρόλος της πρόσφατης επίσκεψης του Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία; Ο απώτερος στόχος είναι το Ιράν;
Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι το «φυτίλι άναψε» μετά το ταξίδι του Τραμπ στο Ριάντ. Οι αραβικές χώρες και ιδιαίτερα η Σαουδική Αραβία, έχουν συνάψει κολοσσιαίες συμφωνίες με τις ΗΠΑ και αποτελούν παραδοσιακό σύμμαχό τους. Οι αναλυτές, επίσης, θεωρούν ότι ο απώτερος στόχος είναι το Ιράν και συνδέουν τα τελευταία γεγονότα και με τη Συρία. Τόσο το Κατάρ, όσο και η Συρία, αποτελούν παραδοσιακούς συμμάχους της Τεχεράνης, την ίδια στιγμή που στην Υεμένη, η Σαουδική Αραβία βομβαρδίζει θέσεις ανταρτών της αντιπολίτευσης, οι οποίοι, σύμφωνα με τις καταγγελίες, πριμοδοτούνται από το Ιρά, προκειμένου να ρίξουν την κυβέρνηση και να αναλάβουν την εξουσία.
Τα γεγονότα που οδήγησαν στην κρίση
Το ψηφιδωτό που έχει δημιουργηθεί είναι κάτι παραπάνω από μπλεγμένο. Τα συμφέροντα είναι τεράστια. Τα γεγονότα που οδήγησαν στη σημερινή κρίση με το Κατάρ είναι τα εξής:
20 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι είναι θύμα μιας «ψευδούς» εκστρατείας που τον κατηγορεί ότι «στηρίζει» την τρομοκρατία, λίγο πριν την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.
21 Μαΐου: Ο εμίρης του Κατάρ σέιχ Τάμιμ μπον Χάμαντ αλ Θάνι συνομιλεί με τον Τραμπ στο Ριάντ.
24 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι το πρακτορείο ειδήσεων της χώρας «δέχθηκε κυβερνοεπίθεση από μια άγνωστη οντότητα» και ότι «ψευδείς» δηλώσεις αποδόθηκαν στον εμίρη της χώρας.
Μεταξύ των θεμάτων στα οποία φέρεται να αναφέρθηκε ο εμίρης είναι το Ιράν, η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Τις δηλώσεις αυτές διέψευσε η Ντόχα, ενώ ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε έρευνα για την κυβερνοπειρατεία, όμως παρόλα αυτά τα μέσα ενημέρωσης του Κόλπου τις μεταδίδουν.
25 Μαΐου: «Το Κατάρ διχάζει τους Άραβες» είναι ο τίτλος της εφημερίδας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων al Bayane, ενώ η σαουδαραβική εφημερίδα Al Hayat γράφει ότι οι δηλώσεις που αποδίδονται στον Αλ Θάνι «προκάλεσαν αγανάκτηση σε μεγάλη κλίμακα».
25 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ Σέιχ Μοχάμεντ Μμπιν Αμπντεράχμαν Αλ Θάνι καταγγέλλει «μια εκστρατεία των μέσων ενημέρωσης εχθρική προς το κράτος του Κατάρ», την οποία το εμιράτο «θα αντιμετωπίσει».
28 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ Άνουαρ Γκάργας δηλώνει ότι οι μοναρχίες του Κόλπου «περνούν μια νέα, μεγάλη κρίση» και καλεί το Κατάρ, χωρίς να το αναφέρει ονομαστικά, «να αλλάξει στάση και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και τη διαφάνεια».
2 Ιουνίου: Μια επίσημη πηγή από τη Ντόχα αναφέρει ότι Αμερικανοί ερευνητές του FBI βοηθούν το Κατάρ να εντοπίσει την προέλευση «της κυβερνοπειρατίας».
5 Ιουνίου: Η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, η Υεμένη και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι στηρίζει «την τρομοκρατία».
Έξι χώρες διέκοψαν διπλωματικές επαφές
Η υπόθεση εξελίσσεται με ραγδαίο ρυθμό και κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει που και με ποιον τρόπο θα καταλήξει, δεδομένων και των τεραστίων διαφορών σε πολλά επίπεδα -θρησκευτικά, πολιτικά, κοινωνικά- μεταξύ των αραβικών χωρών και κρατιδίων, αλλά και των ισχυρών συμμάχων τους (βλέπε ΗΠΑ, Ρωσία και ενδεχομένως Τουρκία).
Τον χορό στη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Κατάρ ξεκίνησαν η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος. Τη σκυτάλη πήραν το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Υεμένη και οι Μαλδίβες, κατηγορώντας την Ντόχα ότι προσφέρει άσυλο σε τρομοκρατικές και σεκταριστικές ομάδες που αποσκοπούν στην αποσταθεροποίηση της περιοχής, στα οποία περιλαμβάνονται η Μουσουλμανική Αδελφότητα, το Ισλαμικό Κράτος και η Αλ Κάιντα.
Τα μέτρα που έλαβαν εναντίον του Κατάρ
Οι έξι χώρες ανακοίνωσαν μέτρα εναντίον του Κατάρ, καθώς διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις και απέσυραν τις διπλωματικές αποστολές τους. Τα μέτρα αφορούν:
- Άμεση διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Κατάρ: το Μπαχρέιν, και τα ΗΑΕ ζήτησαν από τους διπλωμάτες τους να εγκαταλείψουν τη Ντόχα εντός 48 ωρών. Το 2014 Ριάντ, Μανάμα και Αμπού Ντάμπι είχαν ανακαλέσει τους πρεσβευτές τους από τη Ντόχα για να διαμαρτυρηθούν για την υποστήριξη που προσέφερε το Κατάρ στους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
- Κλείσιμο του εναέριου χώρου της Σαουδικής Αραβίας, του Μπαχρέιν και των ΗΑΕ στην αεροπορική εταιρεία του Κατάρ, αναστολή των αεροπορικών και ναυτικών συνδέσεων μαζί του μέσα σε διάστημα 24 ωρών.
Οι εταιρείες Etihad, Emirates και flydubai αναστέλλουν τις πτήσεις τους προς τη Ντόχα από αύριο το πρωί. Η Qatar Airways ανέστειλε τις πτήσεις της προς τη Σαουδική Αραβία, η εθνική εταιρεία της οποίας Saudi έλαβε ανάλογο μέτρο.
- Κλείσιμο των χερσαίων συνόρων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ.
- Απαγόρευση στους πολίτες της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και του Μπαχρέιν να μεταβούν στο Κατάρ.
- Οι πολίτες του Κατάρ, επισκέπτες ή μόνιμοι κάτοικοι στις τρεις αυτές χώρες, θα πρέπει να αναχωρήσουν σε διάστημα 14 ημερών. Το μέτρο αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη συμφωνία για ελεύθερη μετακίνηση στο εσωτερικό των χωρών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (CCG: Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, ΗΑΕ, Κουβέιτ, Ομάν και Κατάρ).
-Μόνο οι προσκυνητές από το Κατάρ επιτρέπεται να μεταβαίνουν στη Σαουδική Αραβία για να επισκεφθούν τους ιερούς μουσουλμανικούς τόπους.
- Διακοπή αποστολής βασικών προϊόντων όπως ζάχαρη στην Ντόχα.
Μόσχα και Τεχεράνη καλούν σε διάλογο
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ είχε μια τηλεφωνική συνδιάλεξη σήμερα με τον ομόλογό του από το Κατάρ Σεϊχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι κατά τη διάρκεια της οποίας συζήτησαν την επιδείνωση των σχέσεων του Κατάρ και άλλων αραβικών κρατών, έγινε γνωστό από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών. «Η συνομιλία (μεταξύ των δύο υπουργών) επικεντρώθηκε στην δριμεία επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ του Κατάρ και άλλων αραβικών χωρών» τονίζεται σε μια ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ. «Εκφράστηκε (επιπλέον) σοβαρή ανησυχία σχετικά με την εμφάνιση μιας νέας εστίας έντασης στον αραβικό κόσμο. Ο Σεργκέι Λαβρόφ απηύθυνε έκκληση να ξεπεραστούν οι διαφορές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εντός των ορίων ενός αμοιβαία σεβαστού διαλόγου ενώπιον των πρωτόγονων προκλήσεων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, ιδίως, την απειλή της τρομοκρατίας» τονίζεται.
Το Ιράν κάλεσε το Κατάρ και τους γείτονές του στον Κόλπο να διεξάγουν «έναν ειλικρινή διάλογο» για να επιλύσουν τις διαφορές τους, μετά τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων πολλών αραβικών χωρών με τη Ντόχα. «Η επίλυση των διαφορών στις χώρες της περιοχής, περιλαμβανομένων των τρεχόντων προβλημάτων μεταξύ των τριών γειτόνων του Κατάρ και της χώρας αυτής, δεν είναι εφικτή παρά μόνο μέσω πολιτικών και ειρηνικών μέσων και του ειλικρινούς διαλόγου μεταξύ των πλευρών», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Μπαχράμ Γασεμί εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών. Νωρίτερα ένας ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος είχε δηλώσει ότι η απόφαση κάποιων αραβικών χωρών του Κόλπου και της Αιγύπτου να διακόψουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ δεν θα βοηθήσει να τερματιστεί η κρίση στη Μέση Ανατολή.
«Η εποχή της διακοπής των διπλωματικών σχέσεων και του κλεισίματος των συνόρων έχει περάσει (…) δεν είναι αυτός ο τρόπος να επιλύονται οι διαφορές. Οι χώρες αυτές δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ξεκινήσουν έναν περιφερειακό διάλογο», δήλωσε ο Χαμίντ Αμπουταλεμπί, ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Ιρανού προέδρου Χασάν Ροχανί. «Αυτό που συμβαίνει είναι το προκαταρκτικό αποτέλεσμα του χορού των σπαθιών», πρόσθεσε, αναφερόμενος προφανώς στην πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.
