«Στα τυφλά» κάνουν αγορές με κάρτες ή χωρίς οι φορολογούμενοι εδώ και 5 μέρες καθώς ακόμα το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει εκδώσει οδηγίες για το τι τελικά θα ισχύσει από φέτος με το «πλαστικό χρήμα».

Παρότι το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο προετοίμαζε επί 1,5 χρόνο η κυβέρνηση (ήδη από το καλοκαίρι του 2015) ψηφίστηκε τελικά πριν μισό από μήνα, το μόνο που είναι βέβαιον είναι ότι κάποιος κόσμος απειλείται με πρόστιμα φόρου 22%, αλλά χωρίς κανείς να τους ενημερώσει επισήμως και υπεύθυνα τι να αγοράζουν με κάρτες και τι να κάνουν τις χάρτινες αποδείξεις.

Στο υπουργείο Οικονομικών άλλοι εμφανίζονται αισιόδοξοι πως ενδεχομένως και σήμερα ή αύριο να εκδοθούν οι οδηγίες που χρειάζονται οι πολίτες και οι επιχειρήσεις, άλλοι όμως εκφράζουν φόβους ότι μπορεί να φύγει ο Γενάρης χωρίς ακόμα να έχει αποσαφηνιστεί πλήρως το νέο πλαίσιο!

Με τα ως τώρα δεδομένα πάντως:

1.Δεν είναι ακόμα και τώρα σίγουρο εάν θα μετράνε (ή μέχρι ποιο ύψος ενδεχομένως) οι αγορές που γίνονται με κάρτες από σούπερ-μάρκετ, βενζινάδικα κλπ για το «κτίσιμο» του αφορολογήτου ορίου. Παρά τις σχετικές εξαγγελίες, οι κατηγορίες δαπανών με πλαστικό χρήμα αφέθηκαν από το νομοθέτη στην έκδοση εγκυκλίων που ακόμα δεν έχουν υπογραφεί.

2.Δεν είναι βέβαιο πότε θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία (και χωρίς λάθη) η ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου θα καταχωρίζεται κάθε πληρωμή μέσω τραπέζης, στο ΑΦΜ του φορολογουμένου που την έκανε. Χωρίς αυτήν δεν μπορούν και οι πολίτες να πληροφορούνται από το ίντερνετ εάν οι αγορές με κάρτες που έχουν κάνει «πιάνουν τόπο» ή… πάνε στον βρόντο, ως προς την υποχρέωση που έχουν από 1.1.2017 να δαπανήσουν τουλάχιστον το 10% του φορολογητέου (πραγματικού ή τεκμαρτού) εισοδήματός τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών.

3.Δεν έχει επεκταθεί ακόμα το σύστημα αποδοχής ηλεκτρονικών πληρωμών στις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα πολλές δαπάνες να γίνονται αναγκαστικά με μετρητά. Ακόμα και επιχειρήσεις που διαθέτουν τέτοια μηχανήματα (συσκευές POS) αρνούνται να κάνουν συναλλαγές με συγκεκριμένες κάρτες, λόγω υψηλών προμηθειών που αυτές επιβάλλουν. Με άλλα λόγια, οι κάτοχοι τέτοιων καρτών αναγκάζονται να πληρώνουν με μετρητά, που δεν θα προσμετρηθούν ποτέ από την εφορία.

4.Δεν απαλλάσσονται ακόμη από την «χαρτούρα» και την «αγγαρεία» διαφύλαξης των χάρτινων αποδείξεων οι καταναλωτές. Παρότι ο νόμος δεν επαναφέρει την υποχρέωση που ίσχυε γενικά για όλους ως το 2014 να μαζεύουν αποδείξεις, η αρμόδια υφυπουργός Οικονομικών κυρία Κατερίνα Παπανάτσιου έχει καλέσει(μέσω τηλεοπτικής συνέντευξης) τους πολίτες να τις φυλάνε «καλού-κακού» γιατί … μπορεί να γίνουν και λάθη. Ίσως δηλαδή και να μην σταθεί αρκετό, αν υπάρξουν λάθη στην επεξεργασία των στοιχείων από τις  τράπεζες, να επικαλεστεί κανείς τι πλήρωσε με βάση τους μηνιαίους λογαριασμούς που του αποστέλλονται, αλλά να πρέπει να προσκομίσει και τη χάρτινη ταμειακή απόδειξη!

5.Δεν έχει ξεκαθαρίσει τι θα ισχύσει για δαπάνες που κάνουν σύζυγοι. Αν έχουν κοινή κάρτα, οι τράπεζες βλέπουν το ΑΦΜ του βασικού κατόχου. Έτσι δεν θα εμφανίζονται δαπάνες στο ΑΦΜ του άλλου συζύγου. Άρα ίσως αναγκαστούν πολλοί να σπεύσουν να βγάλουν ξεχωριστές κάρτες ή να ανοίξουν ξεχωριστούς τραπεζικούς λογαριασμούς (που δεν είναι εύκολο με τα capital controls) για να αποφύγουν να πληρώσουν φοροπρόστιμα για δαπάνες που δεν έκαναν με δικά τους λεφτά. Επιπλέον, εάν ο ένας μόνον σύζυγος κάνει όλες τις αγορές ή έχει πραγματικό εισόδημα, ο άλλος δεν θα μπορεί να εμφανίσει δαπάνες. Ειδικά σύζυγοι που δεν έχουν πραγματικό εισόδημα αλλά μόνον τεκμαρτό, όπως το υπολογίζει  πλασματικά η εφορία (πχ 2.500 ατομικό εισόδημα για όλους, 4.000 ευρώ για τυχόν ακίνητα στο όνομά του, 2.500 ευρώ για το αυτοκίνητο κλπ) απειλούνται και αυτοί με πρόστιμα.

Με βάση το γράμμα του νόμου που ψηφίστηκε προ δεκαπενθημέρου, δεν προβλέπεται ο όρος «οικογενειακές δαπάνες» όπως ίσχυε παλαιότερα όταν όλες αναγράφονταν στον κωδικό 049 του εντύπου Ε1 και, στη συνέχεια, επιμερίζονταν από την εφορία αναλογικά στον κάθε σύζυγο, ανάλογα με το φορολογητέο εισόδημά του. Αντιθέτως, προκύπτει ότι κάθε σύζυγος καλύπτει το 10% του ατομικού του εισοδήματος με τις αγορές που κάνει ο ίδιος (ανά ΑΦΜ).

6.Δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιοι δεν θα έχουν τελικά υποχρέωση να ξοδεύουν με κάρτες.

Ο νόμος εξαιρεί μόνον κρατικούς υπαλλήλους που εργάζονται στο εξωτερικό και έγκλειστους σε ιδρύματα και φυλακές. Δεν προβλέπει τίποτε για κατοίκους σε απομακρυσμένα χωριά, στρατευμένους κλπ. Αυτά επαφίονται στις υπουργικές αποφάσεις που δεν έχουν εκδοθεί.

Την τελευταία στιγμή μόλις, δύο ώρες πριν ψηφιστεί ο νέος νόμος, εξαιρέθηκαν και ανάπηροι άνω του 80% (όχι δηλαδή και όσοι έχουν αναπηρία 50%-80%) καθώς και υπερήλικες άνω των 70 ετών.

Αυτό φαντάζει καταρχήν θετικό, γιατί διαφορετικά άτομα με προβλήματα υγείας και όρασης, ίσως πέσουν θύματα απάτης εάν τους υποκλέψουν το ΡΙΝ τους ή πληρώσουν με κάρτες για ποσά με πιο πολλά μηδενικά από όσα θα έπρεπε στο τέλος.

Παρόλα αυτά, ο νόμος λέει πως από τους ανθρώπους αυτούς «απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων» για να καλύψουν το 10% που δεν δαπάνησαν με κάρτες.

Ενώ δηλαδή η υποχρέωση να μαζεύουν αποδείξεις έχει νομικά καταργηθεί για όλους εδώ και 2 χρόνια, αντί η κυβέρνηση να τους εξαιρέσει δηλαδή πλήρως από τέτοιες «αγκαρεία» υποχρέωση, ο νόμος  αναγκάζει ακόμα και ανθρώπους που είναι υπερήλικες πχ 90 ή 100 ετών και κατάκοιτοι με αναπηρία 81%-100% (!) να «τσακώνονται» για να μαζεύουν αποδείξεις (πχ από γιατρούς, ηλεκτρολόγους, νοσηλευτές ή όποιον τους εξυπηρετεί κάνοντας τα ψώνια αντί για τους ίδιους), να υπολογίζουν τι χρειάζονται και να τα «προσκομίζουν» κιόλας (και όχι απλώς «εάν χρειαστεί») στην εφορία! Και όλα αυτά, ακόμα για τα τεκμαρτά (πλασματικά) εισοδήματα που στην πραγματικότητα δεν έχουν…