Στα ανοιχτά των ακτών της Σομαλίας βρέθηκε να ψαρεύει παράνομα πλοίο που έιχε διαλυθεί εδώ και τέσσερα χρόνια, υπο την επίσημη επίβλεψη των Ελληνικών αρχών…

Η περίεργη αυτή ιστορία ξεκινάει τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν οι Αρχές του λιμένος της Μομπάσα στην Κένυα αρνούνται σε ένα αλιευτικό σκάφος με το όνομα «Greko 1» το δικαίωμα να αγκυροβολήσει εκεί. Η Κένυα έχει λάβει φωτογραφικά στοιχεία ότι το σκάφος ψάρευε παράνομα στη Σομαλία, από αεροσκάφη της EU Navfor, που περιπολεί στην περιοχή, στο πλαίσιο της διεθνούς εκστρατείας για την καταπολέμηση της πειρατείας.

Τρεις μήνες νωρίτερα, τον Ιούνιο, η Σομαλία είχε συμμετάσχει για πρώτη φορά σε συνάντηση της Ομάδας Εργασίας του FISH-i Africa, μιας πρωτοβουλίας για την καταπολέμηση της παράνομης αλίευσης. Στη συνάντηση εκείνη, οι Αρχές της Σομαλίας ενημέρωσαν τα άλλα κράτη της ανατολικής Αφρικής, που ανήκουν στην Ομάδα Εργασίας, ότι το προαναφερθέν σκάφος, με σημαία Μπελίζ, ισχυριζόταν ψευδώς ότι διέθετε άδεια για να ψαρεύει στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Σομαλίας. Το «Greko 1», σύμφωνα με τις καταγγελίες, ψάρευε για χρόνια στα νερά της Σομαλίας και επέστρεφε στη συνέχεια στη Μομπάσα, όπου ξεφόρτωνε την ψαριά του, εκμεταλλευόμενο την έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των σομαλικών και των κενυατικών αρχών. 

Μετά την άρνηση της Μομπάσα να δεχθεί το σκάφος, το «Greko 1» οδηγήθηκε στο Μογκαντίσου, όπου, σύμφωνα με το FISH-i Africa, διαπιστώθηκε σωρεία παραβάσεων της αλιευτικής νομοθεσίας.

Στη συνέχεια –πάντα σύμφωνα με την έκθεση της οργάνωσης– το σκάφος δραπέτευσε και έφτασε τελικά στη Μομπάσα, επικαλούμενο «ανωτέρα βία» (force majeure) εξαιτίας ενός άρρωστου μέλους του πληρώματος. Οι κενυατικές αρχές επικοινώνησαν με τις σομαλικές, οι οποίες ενημέρωσαν το Μπελίζ. Το αποτέλεσμα ήταν να ανασταλεί η άδεια αλιείας του σκάφους και να του απαγορευθεί ο απόπλους.  Οι σομαλικές αρχές, όπως αναφέρει η σχετική έκθεση για την υπόθεση του FISH-i Africa, στη συνέχεια κατέληξαν σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με την εταιρεία, με έδρα τον Παναμά, στην οποία ανήκε το σκάφος. Σύμφωνα με την έκθεση του FISH-I Africa, για την υπόθεση ο πρόεδρος και διευθυντής της εταιρείας, Ελληνας υπήκοος, δέχθηκε να πληρώσει πρόστιμο 65.000 δολ. ΗΠΑ.

Η έρευνα, ωστόσο, αποκάλυψε και κάτι άλλο: ότι το ίδιο άτομο είχε λάβει από την Ευρωπαϊκή Ενωση αποζημίωση 1,36 εκατ. ευρώ για τη διάλυση δύο σκαφών, ονομαζόμενων «Greko 1» και «Greko 2», στο πλαίσιο του προγράμματος περιορισμού του ευρωπαϊκού αλιευτικού στόλου. Οπως αναφέρουν στην «Κ» πηγές της ειδικής υπηρεσίας διαχείρισης του Ε.Π. Αλιείας και Θάλασσας, τα δύο σκάφη διαλύθηκαν υπό την επίβλεψη του αρμόδιου οργάνου επιτόπιας επαλήθευσης στις 25 Ιουνίου και στις 8 Ιουλίου του 2013, σε διαλυτήριο του Περάματος. 

Ωστόσο, το αίτημα της «Κ» να εξετάσει τα σχετικά έγγραφα και τις φωτογραφίες απορρίφθηκε. Η επίσημη εξήγηση ήταν ότι «διεξάγεται έρευνα που αφορά τα συγκεκριμένα σκάφη... την οποία μπορεί να δυσχεράνει σοβαρά η δημοσίευση οποιωνδήποτε στοιχείων σε αυτό το στάδιο ερευνών». Οι έρευνες αυτές διεξάγονται από την εισαγγελία Πειραιά και από το αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος. Αν το πόρισμά τους είναι ότι τα σκάφη δεν διαλύθηκαν, αλλά συνέχισαν να δραστηριοποιούνται στη Σομαλία, τα 1,36 εκατ. ευρώ θα πρέπει να ανακτηθούν από τον Ελληνα ιδιοκτήτη, ενώ θα πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες για το πώς πιστοποιήθηκε κάτι που δεν έγινε. Ο ίδιος ο ιδιοκτήτης, με τον οποίο επικοινώνησε η «Κ», επιμένει ότι τα σκάφη που δραστηριοποιούνταν στη Σομαλία είναι διαφορετικά από αυτά που διαλύθηκαν το 2013, αλλά δεν ήθελε να σχολιάσει κάτι περαιτέρω, επειδή οι έρευνες είναι σε εξέλιξη. 

Το ιστορικό

Ο Περ Ερικ Μπεργκ, ο Νορβηγός εμπνευστής του FISH-i Africa, δηλώνει στην «Κ» ότι το 1990 ναυπηγήθηκαν στην Ινδία επτά πανομοιότυπα σκάφη, δύο εκ των οποίων ονομάστηκαν «Deepthi 1» και «Deepthi 2». Τα σκάφη αυτά αγοράστηκαν το 2003 από μία ελληνική αλιευτική εταιρεία, συμφερόντων του Ελληνα ιδιοκτήτη που εμπλέκεται στην τρέχουσα υπόθεση παράνομης αλίευσης. Υστερα από μία σύντομη περίοδο υπό σημαία Γεωργίας, εξηγεί ο κ. Μπεργκ, τα σκάφη μεταβιβάστηκαν το 2004 στο ελληνικό νηολόγιο, όπου παρέμειναν – σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη τους και με τις ελληνικές αρχές– έως τη διάλυσή τους το καλοκαίρι του 2013.

Τα δύο σκάφη που φέρουν σήμερα την ονομασία «Greko 1» και «Greko 2», έχουν ως καταγεγραμμένη προηγούμενη ονομασία «Deeqa 1» και «Deeqa 2», και ως προηγούμενη σημαία (πριν μεταβιβαστούν στο νηολόγιο του Μπελίζ) τη σομαλική. Ωστόσο, σύμφωνα με το FISH-i Africa, υπάρχουν φωτογραφίες που δείχνουν ότι τα ονόματα «Deepthi 1» και «Deepthi 2» ήταν χαραγμένα στα κύτη των δύο σκαφών. Μάλιστα, όπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Μπεργκ, μέλη του πληρώματος των σκαφών επιχείρησαν με εργαλεία να αφαιρέσουν τα παλιά ονόματα από τα κύτη.