Οι ΗΠΑ πιέζουν την κατάσταση προκειμένου να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ η Κύπρος όσο το δυνατόν συντομότερα.

Λάμπρος Ζαχαρής

Όπως όλα δείχνουν, ανοίγει η συζήτηση ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, εν μέσω της διαφαινόμενης κρίσης των σχέσεων με την Τουρκία. Αναλυτές σχολιάζουν τις εξελίξεις στο Sputnik.

«Να ενταχθεί η Κύπρος στο ΝΑΤΟ. Ναι, η Κύπρος» είναι ο τίτλος άρθρου, που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της δεξαμενής σκέψης Atlantic Council. Εν μέσω της αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με την Τουρκία, έρχεται στο προσκήνιο η διαδικασία ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ.

Το διχοτομημένο νησί, που από το 1974 βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή κατά περίπου 40%, προσεγγίζεται έντονα το τελευταίο διάστημα από τη βορειοτλαντική συμμαχία.

To Sputnik μίλησε με αναλυτές, που ο καθένας θέτει μια διαφορετική παράμετρο στο ζήτημα, στην προσπάθεια να εξηγηθεί η βιασύνη των ΗΠΑ και η δεδομένη χρονική στιγμή, που επιλέγουν να ανοίξουν τη συγκεκριμένη ενταξιακή συζήτηση.

Την άποψη ότι οι ΗΠΑ στην πραγματικότητα επιθυμούν την εδραίωσή τους στην περιοχή για οικονομικούς λόγους, αλλά και επειδή θέλουν να προστατεύσουν και να ενισχύσουν το Ισραήλ, εκφράζει στο Sputnik ο δικηγόρος Γιάννης Ραχιώτης, που έχει μελετήσει στενά την επέκταση του ΝΑΤΟ κατά τα προηγούμενα χρόνια.

«Δεν υπάρχει κανένας πραγματικός λόγος για να ενταχθεί η Κύπρος στο ΝΑΤΟ. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα ασφάλειας, όπως τουλάχιστον το εννοούν οι Αμερικανοί. Οι Κύπριοι θα πρέπει να συνεισφέρουν μέσω του προϋπολογισμού τους σε αυτό και θα κληθούν να πληρώσουν για αμερικανικά οπλικά συστήματα», επισημαίνει μεταξύ άλλων.

«Μια επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα νοτιοανατολικά, κοντά στο Ισραήλ, με τις ΝΑΤΟϊκές βάσεις και τις άλλες στρατηγικές διευκολύνσεις που θα ακολουθήσουν, ενισχύει το ρόλο του ισραηλινού κράτους στην περιοχή, κάτι που δεν μπορεί να αναλυθεί, παρά μόνο ως το στρατηγικό προγεφύρωμα του δυτικού κόσμου στη Μέση Ανατολή» σημειώνει χαρακτηριστικά.

Όπως τονίζει, το ΝΑΤΟ παραμένει ένας επιθετικός οργανισμός, που αυτή τη στιγμή έχει «αφενός στόχο τη συρρίκνωση και την αλλαγή καθεστώτος της Ρωσίας και έναν μελλοντικό πόλεμο προς αυτή. Αφετέρου, έχει τη γενικότερη επέκτασή του στις περιοχές του πλανήτη αλλά και όπου υπάρχουν γενικότερα εχθρικά καθεστώτα απέναντι στους Αμερικανούς».

Κράτη-μέλη της ΕΕ θέτουν ερωτήματα για το ρόλο του ΝΑΤΟ

Από την πλευρά της, η καθηγήτρια Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Μαίρη Μπόση, μιλώντας στο Sputnik, εκφράζει την άποψη ότι το ΝΑΤΟ διευρύνει την ατζέντα του με την ένταξη της Κύπρου, για να δείξει ότι επιτελεί σωστά το ρόλο του.

«Κράτη-μέλη της ΕΕ, εγείρουν ερωτήματα για την αποτελεσματικότητά του και για τον τρόπο δράσης του ΝΑΤΟ. Όπως η Γερμανία, που μπορεί να συμφώνησε τελικά στον βομβαρδισμό της Λιβύης πολιτικά, αλλά ποτέ δεν συμμετείχε στρατιωτικά. Αυτή τη στιγμή, το ΝΑΤΟ προσπαθεί να δείξει ότι επιτελεί σωστά το ρόλο του», προσθέτει.

Η γερμανορωσική προσέγγιση φοβίζει τις ΗΠΑ

Από την πλευρά του, ο στρατηγικός αναλυτής Ιωάννης Μιχαλέτος, μιλώντας στο Sputnik εκφράζει την άποψη, ότι οι Αμερικανοί επιθυμούν την ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, επειδή οι «γερμανορωσικές κοινοπραξίες συνεχίζουν την ανάπτυξή τους στη Βόρεια Ευρώπη, ενώ οι ΗΠΑ θέλουν να θωρακίσουν την επιρροή τους στον Νότο».

Όπως επισημαίνει, «οι ΗΠΑ σαφέστατα χάνουν γεωπολιτική επιρροή στον πλανήτη και θα προσπαθήσουν να κρατήσουν τα ερείσματα που μπορούν. Η γεωστρατηγική σημασία της Κύπρου είναι τεράστια. Θα προβληθούν οι λόγοι ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, για την ασφάλεια, για κοιτάσματα, τον ΕastΜed κλπ. Θα υπάρξουν μεγάλες πιέσεις ως προς αυτήν την κατεύθυνση. Όλα αυτά, επειδή η Ρωσία χτίζει τις συμμαχίες της στην Ευρώπη και αυτό ενοχλεί την απέναντι πλευρά».

Όπως εξηγεί, άμεσα θα υπάρξει συγχώνευση δύο μεγάλων ενεργειακών εταιρειών της Ρωσίας και της Γερμανίας.

«Επί της ουσίας το σύνολο της πετρελαϊκής αγοράς της Γερμανίας, θα περάσει σε μια γερμανορωσική κοινοπραξία. Ταυτόχρονα η Rosneft μπαίνει στη λιανική αγορά της Γερμανίας ενώ έχει ήδη αποκτήσει διυλιστήρια. Οι Γερμανοί κινούνται μεθοδικά προς τη Ρωσία από τη δεκαετία του 1990», παρατηρεί.

Οι ΗΠΑ θέλουν να πιέσουν την Τουρκία

Οι ΗΠΑ ήδη έθεσαν θέμα παραμονής της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, αν αγοράσει τα ρωσικά συστήματα S-400. Όπως φαίνεται, επιχειρούν να την πιέσουν και με το Κυπριακό.

Το δημοσίευμα του Atlantic Council κάνει λόγο, μεταξύ άλλων, για «άμεση ένταξη στο ΝΑΤΟ».

Από την πλευρά του, ο Γιώργος Φίλης, Καθηγητής Γεωπολιτικής, Ευρωπαϊκών Θεμάτων και Αναλυτής Διεθνών Ζητημάτων, επισημαίνει στο Sputnik, ότι «οι ΗΠΑ επιχειρούν να πιέσουν την Τουρκία με το ιερό δισκοπότηρο της εξωτερικής της πολιτικής, το τουρκικό βέτο, για να ενταχθεί η Κύπρος στο ΝΑΤΟ», ενώ σημεία-ορόσημα για το άνοιγμα ενταξιακών διαπραγματεύσεων σε αυτή τη συγκυρία, θεωρεί τα αμερικανικά όπλα, τους υδρογονάνθρακες και την πολιτική Ερντογάν.

Ο Γιώργος Φίλης επισημαίνει ότι μπορεί η Τουρκία να είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ, αλλά μετά από το δημοσίευμα του Atlantic Council «της δεξαμενής σκέψης, που θεωρείται ότι απηχεί επίσημες θέσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ, δείχνει ότι είναι αποφασισμένη να φτάσει στα άκρα την αντιπαράθεση με την Τουρκία, ή να την απειλήσει με το Κυπριακό. Βλέπουμε μια τάση για αλλαγή του ρόλου της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο».

Την ίδια στιγμή, επισημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν θέλουν τον Ερντογάν.

«Το ΝΑΤΟ θέτει ερωτήματα στην Τουρκία για τις γεωπολιτικές της συμμαχίες και μπορεί να της πετάει το γάντι. Η Τουρκία θεωρείται πλέον αναξιόπιστος σύμμαχος για πολύ μεγάλο μέρος του στρατιωτικού, οικονομικού και πολιτικού κατεστημένου των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι πιθανό να ανοίγει η πόρτα της εξόδου από το ΝΑΤΟ. Αξίζει να σημειώσουμε ότι στην πραγματικότητα, δεν θέλουν τον Ερντογάν (λόγω της συνεργασίας που αναπτύσσει με τη Ρωσία), αλλά θέλουν την Τουρκία στη συμμαχία τους» προσθέτει.

Όπως προσθέτει, ακόμα και οι «πιο σκληροί φιλότουρκοι στις Ηνωμένες Πολιτείες, που διατηρούν την παραδοσιακή αγγλοσαξονική αντίληψη για τη σημασία της Τουρκίας, φαίνονται να αλλάζουν γνώμη ή να θεωρούν ότι δεν μπορούν να παίζουν μόνο με μαζί της στην περιοχή, με την πολιτική που ακολουθεί σήμερα».

Επιπλέον ο αναλυτής βλέπει ότι ανοίγει μια συζήτηση για πώληση αμερικανικών όπλων στην Κύπρο.

«Μόλις βγήκε στη δημοσιότητα των ΗΠΑ ο προϋπολογισμός όπου εντοπίζεται το ζήτημα για αναστολή της παράδοσης των F-35 στην Τουρκία, αν και εφόσον προχωρήσουν στην αγορά των S-400, άνοιξε μια νέα συζήτηση, για την άρση του εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Υπάρχουν συνεχείς επαφές της στρατιωτικής φρουράς της Κύπρου, με την ανώτατη ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών», αναφέρει.

Παράλληλα, ο Γιώργος Φίλης, βλέπει τα αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα να αναπτύσσονται στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Πρέπει να ληφθούν υπόψιν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που ανακαλύφθηκαν εκεί. Πλέον η Exxon Mobil (σ.σ. η αμερικανική πολυεθνική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου) έχει τεράστια συμφέροντα στην περιοχή», λέει.

«Κάτι άλλο που πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας είναι ότι η τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, έγινε τετραμερής με τη συμμετοχή των ΗΠΑ και του Μ. Πομπέο, άρα το ενδιαφέρον στην περιοχή των ΗΠΑ παραμένει μεγάλο», προσθέτει.

Το δημοσίευμα του Atlantic Council, επιρρίπτει ευθύνες στο Κυπριακό ΑΚΕΛ «για την απομάκρυνση του ρόλου του ΝΑΤΟ από το νησί».

O ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ, Τάκης Χατζηγεωργίου, σχολιάζει σχετικά στο Sputnik:

«Ο τερματισμός του Συμφώνου της Βαρσοβίας και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης έχουν καταστήσει αναχρονιστική τη συνέχιση της ύπαρξης του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, η τραγωδία της Κύπρου και η συνεχιζόμενη διαίρεση του νησιού έχουν την σφραγίδα του ΝΑΤΟ. Πιστεύω ειλικρινά ότι η Κύπρος χρειάζεται την παρουσία ενός σημαντικού Ευρωπαϊκού/Διεθνούς Οργανισμού που θα συμβάλλει υπέρ της ειρήνης και θα ενισχύει ουσιαστικά το αίσθημα ασφάλειας των Κυπρίων ως σύνολο, σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού. Πιθανή συμμετοχή της Κύπρου στο ΝΑΤΟ θα έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα».

Η πλατφόρμα γεώτρησης «Homer Ferrington» στην κυπριακή ΑΟΖ, 21 Νοεμβρίου 2011
© AFP 2019 / CHRISTOS AVRAAMIDES/HO/PIO
Γιατί δεν μπορούν να συνεργαστούν Κύπρος και Τουρκία για τις εξορύξεις
Την ίδια ώρα, ο Γιάννης Ραχιώτης επισημαίνει ότι οι Κύπριοι δεν πρέπει να ξεχάσουν ότι το ΝΑΤΟ φέρει μεγάλες ευθύνες, για την κυπριακή τραγωδία του 1974.

«Οι Κύπριοι έχουν μια ευάλωτη ηγεσία αυτή τη στιγμή, τον κύριο Αναστασιάδη ο οποίος είναι διατεθειμένος να κάνει ότι του λένε οι Δυτικοί, σε επίπεδο που δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ στην Κύπρο. Το βλέπουμε και με τη Συμμαχία που έχει αναπτύξει με το Ισραήλ και ότι παραχωρεί έδαφος και θάλασσα για κοινές ασκήσεις μαζί του. Μια συμπεριφορά κατά των συμφερόντων του κυπριακού λαού, γιατί κανείς δεν πρέπει να ξεχνάει ότι το ΝΑΤΟ ευθύνεται για την κυπριακή τραγωδία, το ΝΑΤΟ όπλισε τη χούντα των Συνταγματαρχών και την παρακίνησε να κάνει το πραξικόπημα και να προκαλέσει στη συνέχεια την τουρκική εισβολή. Αυτά δεν πρέπει να τα ξεχνάει κανείς και θέλω να πιστεύω ότι δεν τα ξεχνούν και οι Κύπριοι», προσθέτει.

«Το ΝΑΤΟ είναι εμφανές ότι θέλει κάτι παραπάνω, το μέγιστο δυνατό από όσα μπορεί να εξασφαλίσει. Είναι πολύ λυπηρό που υπάρχουν τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο ηγεσίες που προτίθενται να του δώσουν τα πάντα για την παραμονή τους στην εξουσία», αναφέρει.

Η ρωσική στάση

Η Ρωσία παρακολουθεί εδώ και καιρό τα επεκτατικά σχέδια του ΝΑΤΟ.

Εδώ και μερικούς μήνες, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έχει προειδοποιήσει ότι η περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της Κύπρου θα οδηγήσει σε «επικίνδυνες και αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις».

«Έχουμε επανειλημμένως επισημάνει στην ηγεσία της Κύπρου ότι η περαιτέρω στρατιωτικοποίηση του νησιού και η ανάμειξή του στα σχέδια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ για την περιοχή θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε επικίνδυνες αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις για την Κύπρο», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα τον περασμένο Δεκέμβριο.

Μεταξύ άλλων, το άρθρο του Atlantic Council επιτίθεται στη Ρωσία σημειώνοντας πως «υπάρχει ανησυχία για το γεγονός ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να σαμποτάρει όλες τις μελλοντικές ειρηνευτικές συνομιλίες, καθώς η Ρωσία θα προσπαθήσει να μπει «σφήνα» μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ».

Μπορούν οι ΗΠΑ να παρακάμψουν το τουρκικό βέτο στο ΝΑΤΟ;

«Μπορεί η Τουρκία να έχει ξεκαθαρίσει το βέτο της, από την άλλη υπάρχει και μια άποψη που λέει ότι αν ομάδες κρατών του ΝΑΤΟ συμφωνήσουν για κάποιο θέμα, θα μπορούσαν ίσως να το προχωρήσουν» επισημαίνει η καθηγήτρια Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Μαίρη Μπόση, μιλώντας στο Sputnik.

Από την πλευρά του ο κ. Μιχαλέτος πιστεύει, «όλα αυτά θα μπλοκάρουν και ειδικά η επίλυση του Κυπριακού, καθώς η Τουρκία θα τα τινάξει όλα στον αέρα όπως την προηγούμενη φορά. Ο Ερντογάν κατέχει το 40% της Κύπρου και αν υπάρξει ενοποίηση, χάνει το στρατηγικό του πλεονέκτημα στην Ανατολική Μεσόγειο, αφού θα φύγουν και τα τουρκικά στρατεύματα».