Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, μετά από συνομιλίες με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και τον Ινδό oμόλογό τους Ναρέντρα Μόντι στη διήμερη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) δήλωσε σήμερα (1/9) ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά για να υπάρξει βιώσιμη ειρήνη στην Ουκρανία.
Ο SCO αποτελεί βασικό μέρος της προσπάθειας του Πεκίνου για ισχυρότερες πολυμερείς εναλλακτικές λύσεις σε δυτικά μπλοκ ή συμμαχίες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ , όπως το ΝΑΤΟ. Ο Πούτιν δήλωσε στο κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua το Σάββατο ότι η συνάντηση του θα «εδραιώσει την αλληλεγγύη» μεταξύ των ευρασιατικών εθνών και θα «βοηθήσει στη διαμόρφωση μιας πιο δίκαιης πολυπολικής παγκόσμιας τάξης».
Ο Ρώσος πρόεδρος διέταξε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες να εισβάλουν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, μετά από οκτώ χρόνια μαχών στην ανατολική Ουκρανία μεταξύ των αυτονομιστών που υποστηρίζονται από τη Ρωσία και των ουκρανικών στρατευμάτων. Η Ρωσία ελέγχει επί του παρόντος λίγο λιγότερο από το ένα πέμπτο της Ουκρανίας.
Το Κίεβο και οι δυτικοευρωπαϊκές δυνάμεις περιγράφουν την εισβολή ως μια «βάναυση αρπαγή γης αυτοκρατορικού τύπου». Ο Πούτιν παρουσιάζει τον πόλεμο ως μάχη με μια παρακμάζουσα Δύση, η οποία, όπως λέει, ταπείνωσε τη Ρωσία μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989, διευρύνοντας το ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά.
Στο περιθώριο της συνάντησης του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) στην Τιαντζίν, ο Μόντι κρατούσε το χέρι του Πούτιν καθώς περπατούσαν προς τον Κινέζο πρόεδρο Σι. Και οι τρεις χαμογελούσαν καθώς μιλούσαν, περιτριγυρισμένοι από μεταφραστές.
Μιλώντας στη Σύνοδο Κορυφής, ο Πούτιν είπε ότι η Δύση προσπάθησε να φέρει την Ουκρανία στην τροχιά της Δύσης και στη συνέχεια προσπάθησε να δελεάσει την πρώην σοβιετική δημοκρατία στην στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Τι επανέλαβε ο Πούτιν για το ΝΑΤΟ
«Προκειμένου να είναι βιώσιμη και μακροπρόθεσμη μία διευθέτηση στην Ουκρανία, πρέπει να εξαλειφθούν οι βαθύτερες αιτίες της κρίσης, τις οποίες μόλις ανέφερα και τις οποίες έχω επανειλημμένα αναφέρει στο παρελθόν», δήλωσε ο Πούτιν. «Μια δίκαιη ισορροπία στον τομέα της ασφάλειας» πρέπει επίσης να αποκατασταθεί, πρόσθεσε, αναφερόμενος σε μια σειρά ρωσικών απαιτήσεων σχετικά με το ΝΑΤΟ και την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Στη σύνοδο κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν ότι η Ουκρανία και η Γεωργία θα γίνουν κάποια μέρα μέλη. Η Ουκρανία το 2019 τροποποίησε το σύνταγμά της δεσμευόμενη στην πορεία της πλήρους ένταξης στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Reuters ανέφερε τον Μάιο ότι οι όροι του Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου περιλαμβάνουν την απαίτηση οι Δυτικοί ηγέτες να δεσμευτούν γραπτώς να σταματήσουν τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά και να άρουν ένα μέρος των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Ο Πούτιν δήλωσε ότι οι «συνεννοήσεις» στις οποίες κατέληξε με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σε μια σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα τον Αύγουστο άνοιξαν τον δρόμο για την ειρήνη στην Ουκρανία, την οποία θα συζητήσει με τους ηγέτες που θα συμμετάσχουν στην περιφερειακή σύνοδο κορυφής στην Κίνα. «Εκτιμούμε ιδιαίτερα τις προσπάθειες και τις προτάσεις της Κίνας και της Ινδίας που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της επίλυσης της ουκρανικής κρίσης», δήλωσε ο Πούτιν στο φόρουμ.
«Τα βήματα που επιτεύχθηκαν στην πρόσφατη συνάντηση Ρωσίας-ΗΠΑ στην Αλάσκα, συμβάλλουν ελπίζω επίσης στην επίτευξη αυτού του στόχου». Είπε ότι την Κυριακή παρουσίασε λεπτομερώς στον Σι τα επιτεύγματα των συνομιλιών του με τον Τραμπ και το έργο που «ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη» για την επίλυση της σύγκρουσης και θα παράσχει περισσότερες λεπτομέρειες σε διμερείς συναντήσεις με τον Κινέζο ηγέτη και άλλους.
Η Κίνα και η Ινδία είναι μακράν οι μεγαλύτεροι αγοραστές αργού πετρελαίου από τη Ρωσία, τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα στον κόσμο. Ο Τραμπ έχει επιβάλει πρόσθετους δασμούς στην Ινδία για αυτόν τον λόγο, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη ενδείξεις ότι η Ινδία ή η Κίνα πρόκειται να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, ένα βασικό εξαγώγιμο προϊόν της πολεμικής οικονομίας της Ρωσίας.
Σύνοδος υπό το πρίσμα του εμπορικού πολέμου
Χθες Κυριακή (31/8) ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ καλωσόρισε τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον Nαρέντρα Μόντι και ηγέτες από περίπου 20 χώρες στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στην Τιαντζίν, μια συνάντηση υψηλής ασφάλειας που αποσκοπεί στην ενίσχυση της επιρροής του Πεκίνου και στην προώθηση «μιας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης».
Ο Κινέζος πρόεδρος συγκέντρωσε αξιωματούχους από περίπου 20 χώρες της Ευρασίας για μια Σύνοδο Κορυφής γεμάτη συμβολισμούς που έχει στόχο να θέσει την Κίνα στο επίκεντρο των περιφερειακών σχέσεων. Τα μέτρα ασφαλείας ήταν αυστηρά στην πόλη-λιμάνι Τιαντζίν, στα βόρεια της χώρας, όπου πραγματοποιείται η Σύνοδος, λίγες ημέρες πριν από μια τεράστια στρατιωτική παρέλαση στην πρωτεύουσα Πεκίνο για τον εορτασμό των 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) αποτελείται από την Κίνα, την Ινδία, τη Ρωσία, το Πακιστάν, το Ιράν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν και τη Λευκορωσία - με 16 ακόμη χώρες να συμμετέχουν ως παρατηρητές ή «εταίροι διαλόγου».
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προσγειώθηκε στην Τιαντζίν την Κυριακή με συνοδεία ανώτερων πολιτικών και επιχειρηματικών εκπροσώπων. Ο Σι εν τω μεταξύ πραγματοποίησε μια σειρά διμερών συναντήσεων με ηγέτες από τις Μαλδίβες, το Αζερμπαϊτζάν, το Κιργιστάν και έναν από τους ένθερμους συμμάχους του Πούτιν, τον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο.
Ο Σι συναντήθηκε επίσης με τον πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος έφτασε στην Κίνα το Σάββατο, στην πρώτη του επίσκεψη στη χώρα από το 2018. Ο Μόντι είπε στον Σι ότι η Ινδία δεσμεύεται να «προωθήσει τους διμερείς δεσμούς με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη, την αξιοπρέπεια και την ευαισθησία», σύμφωνα με βίντεο που δημοσίευσε ο Ινδός ηγέτης στο X.
Τα δύο πιο πυκνοκατοικημένα έθνη ανταγωνίζονται για επιρροή σε όλη τη Νότια Ασία και πολέμησαν μια θανατηφόρα συνοριακή σύγκρουση το 2020. Η αναθέρμανση των διμερών σχέσεων ξεκίνησε τον περασμένο Οκτώβριο, όταν ο Μόντι συναντήθηκε με τον Σι για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια σε μια σύνοδο κορυφής στη Ρωσία.
«Τα συμφέροντα 2,8 δισεκατομμυρίων ανθρώπων και των δύο χωρών συνδέονται με τη συνεργασία μας. Αυτό θα ανοίξει επίσης το δρόμο για την ευημερία ολόκληρης της ανθρωπότητας», είπε ο Μόντι στον Σι.
Οι δύο πλευρές «δεν πρέπει να αφήσουν το ζήτημα των συνόρων να καθορίσει τη συνολική σχέση Κίνας-Ινδίας», δήλωσε ο Σι, προσθέτοντας ότι η οικονομική ανάπτυξη και των δύο χωρών θα πρέπει να είναι το επίκεντρό τους. «Εφόσον παραμένουν προσηλωμένες στον πρωταρχικό στόχο να είναι εταίροι, όχι αντίπαλοι, και να παρέχουν ευκαιρίες ανάπτυξης, όχι απειλές, οι σχέσεις Κίνας-Ινδίας θα ακμάσουν και θα προχωρήσουν σταθερά», δήλωσε ο Σι.
«Μια πιο δίκαιη πολυπολική παγκόσμια τάξη»
Η Κίνα και η Ρωσία έχουν κατά καιρούς διαφημίσει τον Οργανισμό Συνεργασίας του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) ως εναλλακτική λύση στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ. Η φετινή Σύνοδος Κορυφής είναι η πρώτη από τότε που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο.
Σε συνέντευξη που δημοσίευσε το Xinhua το Σάββατο, ο Πούτιν δήλωσε ότι η Σύνοδος Κορυφής θα «ενισχύσει την ικανότητα του SCO να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις και απειλές και να εδραιώσει την αλληλεγγύη σε ολόκληρο τον κοινό Ευρασιατικό χώρο». «Όλα αυτά θα βοηθήσουν στη διαμόρφωση μιας πιο δίκαιης πολυπολικής παγκόσμιας τάξης», δήλωσε ο Πούτιν.
Καθώς οι ισχυρισμοί της Κίνας για την Ταϊβάν και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τις έχουν οδηγήσει σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, οι ειδικοί λένε ότι το Πεκίνο και η Μόσχα θέλουν να χρησιμοποιήσουν πλατφόρμες όπως ο SCO για να κερδίσουν την εύνοια.
«Η Κίνα επιδιώκει εδώ και καιρό να παρουσιάσει τον SCO ως ένα μη δυτικό μπλοκ ισχύος που προωθεί ένα νέο είδος διεθνών σχέσεων, το οποίο, όπως ισχυρίζεται, είναι πιο δημοκρατικό», δήλωσε ο Ντίλαν Λοχ, επίκουρος καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Nανιάνγκ της Σιγκαπούρης.
Περισσότεροι από 20 ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Ιρανού προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν και του Τούρκου ομολόγου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συμμετέχουν στη μεγαλύτερη συνάντηση του μπλοκ από την ίδρυσή του το 2001. «Η μεγάλης κλίμακας συμμετοχή υποδεικνύει την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας και την ελκυστικότητα του SCO ως πλατφόρμα για μη δυτικές χώρες», πρόσθεσε ο Λοχ.
Το Πεκίνο, μέσω του SCO, θα προσπαθήσει να «προβάλει επιρροή και να σηματοδοτήσει ότι η Ευρασία έχει τους δικούς της θεσμούς και κανόνες παιχνιδιού», δήλωσε η Λίζι Λι από το Ινστιτούτο Πολιτικής της Κοινωνίας της Ασίας. «Πλαισιώνεται ως κάτι διαφορετικό, χτισμένο γύρω από την κυριαρχία, τη μη παρέμβαση και την πολυπολικότητα, τα οποία οι Κινέζοι προβάλλουν ως μοντέλο απέναντι στις ΗΠΑ», είπε ο Λι
Ο Πούτιν αναμένεται να έχει σήμερα συνομιλίες με τον Ερντογάν της Τουρκίας και τον Πεζεσκιάν του Ιράν σχετικά με την ουκρανική σύγκρουση και το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης αντίστοιχα. Ο Ρώσος πρόεδρος χρειάζεται «όλα τα οφέλη του SCO ως παράγοντα στην παγκόσμια σκηνή, καθώς και την υποστήριξη της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο», δήλωσε ο Λιμ Τάι Βέι, καθηγητής και ειδικός σε θέματα Ανατολικής Ασίας στο Πανεπιστήμιο Soka της Ιαπωνίας.
«Η Ρωσία επιθυμεί επίσης να κερδίσει την Ινδία, και οι εμπορικές τριβές της Ινδίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζουν αυτή την ευκαιρία», δήλωσε ο Lim.
Η Σύνοδος Κορυφής πραγματοποιείται λίγες μέρες αφότου η Ινδία επλήγη από μια απότομη αύξηση των αμερικανικών δασμών στα προϊόντα της ως τιμωρία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου από το Νέο Δελχί. Πολλοί από τους συγκεντρωμένους ηγέτες θα βρεθούν στο Πεκίνο την Τετάρτη (3/9) για να παρακολουθήσουν την στρατιωτική παρέλαση, στην οποία θα παραστεί και ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν.
Ο Πούτιν δήλωσε στο κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua το Σάββατο ότι η συνάντηση του SCO θα «εδραιώσει την αλληλεγγύη» μεταξύ των ευρασιατικών εθνών και θα «βοηθήσει στη διαμόρφωση μιας πιο δίκαιης πολυπολικής παγκόσμιας τάξης».
Ο στόχος φαίνεται να έχει βοηθηθεί από την αναταραχή που προκάλεσε το δασμολογικό καθεστώς του Τραμπ και άλλες κινήσεις εξωτερικής πολιτικής. Η συνάντηση Μόντι και Σι πραγματοποιήθηκε πέντε ημέρες αφότου η Ουάσινγκτον επέβαλε δασμούς 50% σε ινδικά προϊόντα λόγω των αγορών ρωσικού πετρελαίου από το Δελχί.
Είναι η πρώτη επίσκεψη του Μόντι στην Κίνα εδώ και επτά χρόνια και έρχεται εν μέσω προσπαθειών της Κίνας και της Ινδίας να ανοικοδομήσουν τους εμπορικούς τους δεσμούς και να επιλύσουν μακροχρόνιες συνοριακές διαφορές των Ιμαλαΐων. «Είμαστε δεσμευμένοι να προωθήσουμε τις σχέσεις μας με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό, την εμπιστοσύνη και τις ευαισθησίες», δήλωσε ο Μόντι μετά τη συνάντηση με τον Σι.
Ο Σι δήλωσε ότι οι δεσμοί Κίνας-Ινδίας θα μπορούσαν να είναι «σταθεροί και εκτεταμένοι» εάν και οι δύο πλευρές επικεντρωθούν στο να βλέπουν η μία την άλλη ως εταίρους αντί για αντιπάλους, ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Σε συνάντηση με τον Ερντογάν, ο Σι δήλωσε ότι η Κίνα και η Τουρκία θα πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, σύμφωνα με τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης. Ο Σι συναντήθηκε επίσης με τους ηγέτες των Μαλδίβων, του Αζερμπαϊτζάν, του Κιργιστάν και τον αυταρχικό ηγέτη της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, βασικό σύμμαχο του Πούτιν.
Συμμαχία απέναντι στον κοινό «εχθρό»
Ο Λιμ Τσουάμ Τιόνγκ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών για την Ασία στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, δήλωσε ότι η νέα συνάντηση Πούτιν και Σι ήταν ένα σημάδι συνέχισης της «απεριόριστης» συνεργασίας τους και της σύσφιξης των τάξεων τους, ενώ και οι δύο αντιμετωπίζουν έναν κοινό εχθρό - τις ΗΠΑ.
«Όσο ο αμοιβαίος αντίπαλος [ΗΠΑ] δεν έχει ηττηθεί, η συνεργασία Κίνας και Ρωσίας θα παραμείνει», δήλωσε. «Η συνεργασία τους χρησιμεύει επίσης για να αναδείξει μια παγκόσμια τάξη που υπάρχει πέρα από τις Ηνωμένες Πολιτείες». Οι ισχυρισμοί της Μόσχας για την Ουκρανία και την πλήρη εισβολή της το 2022, καθώς και οι ισχυρισμοί του Πεκίνου για την Ταϊβάν και οι απειλές για εισβολή, έχουν απομονώσει περαιτέρω και τις δύο κυβερνήσεις από τις δυτικές και άλλες δημοκρατίες.
Ρώσοι αναλυτές έχουν δηλώσει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί πλέον βασικό πυλώνα των διμερών σχέσεων και ότι η Μόσχα θα ήθελε να μάθει πώς θα αντιδρούσε το Πεκίνο εάν οι ΗΠΑ της ζητούσαν να ασκήσει πίεση στη Ρωσία για να τερματίσει τις μάχες.
«Όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος [στην Ουκρανία], τόσο περισσότερο η Ρωσία θα χρειάζεται τη βοήθεια της Κίνας, είτε οικονομικά είτε με άλλες μορφές», δήλωσε ο Λιμ. «Η Κίνα αναγνωρίζει επίσης ότι είναι απίθανο οι σινοαμερικανικές σχέσεις να επιστρέψουν στην κατάσταση πριν από το 2018 και ως εκ τούτου δεν έχει άλλη επιλογή από το να αποδεχτεί μια στενή συμμαχία με τη Ρωσία».
Το Πεκίνο ισχυρίζεται ότι τηρεί ουδέτερη στάση στον πόλεμο της Ουκρανίας, αλλά έχει γίνει οικονομική σανίδα σωτηρίας για τη Ρωσία και η Ουκρανία την έχει κατηγορήσει ότι παρέχει άμεση βοήθεια στην εκστρατεία της Μόσχας. Οι δύο χώρες έχουν αυξήσει ξεχωριστά τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις.
Ένας Κινέζος ακαδημαϊκός που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας είπε ότι η Μόσχα περίμενε περισσότερη υποστήριξη από τον σύμμαχό της, αλλά το Πεκίνο κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια να αποφύγει περαιτέρω τιμωρητικές κυρώσεις. «Η Κίνα λέει ότι δεν υπάρχει «όριο», αλλά στην πράξη διστάζει, κοιτάζοντας συνεχώς πίσω από τον ώμο της, επιφυλακτική απέναντι στις πιέσεις από τη Δύση, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Ποτέ δεν πήρε πραγματικά τη Ρωσία στα σοβαρά - και η Ρωσία το είδε αυτό πολύ καιρό πριν»
