O άνθρωπος θα πατήσει το πόδι του στον Αρη σε λιγότερο από 18 χρόνια, δήλωσε ο πυρηνικός φυσικός Καθηγητής Θανάσης Οικονόμου του Πανεπιστημίου του Σικάγο, ο οποίος σχεδίασε πάμπολλα διαστημικά εργαλεία και οχήματα που στάληκαν στο διάστημα και τον οποίο εμπιστεύτηκαν οι πιο γνωστές υπηρεσίες διαστήματος στον κόσμο.
Η επανδρωμένη αποστολή στον Αρη θα γίνει στα μέσα τις δεκαετίας του 2030, είπε ο κ. Οικονόμου σε διάλεξη που έδωσε στη Λευκωσία με τίτλο “Αποστολή στον Αρη”.
Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ, ο κ. Οικονόμου είπε ότι πρέπει ακόμη να αναπτύξουμε την τεχνολογία προκειμένου οι αποστολές αυτές να είναι δυνατές.
“Είναι επίσης το ζήτημα τροφής, νερού, οξυγόνου, που χρειάζονται οι αστροναύτες. Επίσης τα καύσιμα που θα χρειαστούν για να επιστρέψει το διαστημόπλοιο από την επιφάνεια στην τροχιά και από την τροχιά στη Γη. Γίνονται πολλές μελέτες και προσπαθούν να βρουν λύσεις σε αυτά τα ζητήματα. Για τα καύσιμα, πχ, ελπίζουμε να μπορέσουμε να τα φτιάξουμε από ύλη στον Αρη, νερό, υδρογόνο, οξυγόνο και να ετοιμάσουμε τα καύσιμα προτού έρθουν οι πρώτοι αστροναύτες, ούτως ώστε να είναι έτοιμα για να μπορέσουν να τα χρησιμοποιήσουν για να επιστρέψουν στη Γη”, είπε.
Ενα άλλο πρόβλημα, ανέφερε, “είναι η ακτινοβολία που θα υποστούν οι αστροναύτες σε αυτό το διάστημα και στον Αρη. Εμείς στη Γη είμαστε προστατευμένοι από την ατμόσφαιρα ενώ ο Αρης δεν έχει ατμόσφαιρα και εάν κάτι σοβαρό συμβεί στον Ήλιο ή στο διάστημα μπορεί και να σκοτώσει τους αστροναύτες. Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος προστασίας”.
Με τη σημερινή τεχνολογία το ταξίδι στον Αρη έχει διάρκεια 7-8 μηνών. Οι αστροναύτες θα πρέπει μετά να παραμείνουν στον πλανήτη για ένα χρόνο αναμένοντας τον συγχρονισμό της τροχιάς του Αρη με τη Γη προκειμένου να μπορέσουν να επιστρέψουν κάνοντας ξανά ένα ταξίδι 7-8 μηνών.
Ο κ. Οικονόμου εξέφρασε τη θέση ότι η πρώτη επανδρωμένη αποστολή θα ήταν καλό να γίνει υπό μορφή συνεργασίας και όχι μεμονωμένα από μια χώρα.
Σημείωσε ότι τον Μάη θα πραγματοποιηθεί ένα μεγάλο συνέδριο στο πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον όπου θα συζητηθούν πολλά από τα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν προτού σταλεί η πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Αρη. Τέτοια προβλήματα δεν αφορούν μόνο το τεχνικό επίπεδο, αλλά και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι αστροναύτες τόσο καθ`οδόν όσο και όταν φθάσουν στον αφιλόξενο πλανήτη.
Ο κ. Οικονόμου, ο οποίος συνεργάζεται με τη ΝΑΣΑ και είναι Επίτιμος Πρόεδρος της Κυπριακής Ακαδημίας Αστρονομίας και Διαστήματος, είπε ότι ο Αρης ομοιάζει με τη Γη περισσότερο από τους άλλους στέρεους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος (δηλαδή τον Ερμή και την Αφροδίτη) και ότι στο παρελθόν κυριαρχούσαν συνθήκες παρόμοιες με τη Γη, με τρεχούμενο νερό ενώ είχε αρχίσει η εξέλιξη της ζωής.
“Κάτι φαίνεται ότι συνέβη στον Αρη και σταμάτησε η εξέλιξη ζωής”, είπε ο κ. Οικονόμου, προσθέτοντας ότι ένας από τους λόγους των αποστολών στον πλανήτη είναι η διακρίβωση των συνθηκών εκείνων που οδήγησαν στην αλλαγή του πλανήτη. Αυτό είπε, είναι σημαντικό και για μας, προκειμένου να κατανοήσουμε το τι συνέβη και προφανώς να προλάβουμε κάποια παρόμοια εξέλιξη και στον δικό μας πλανήτη.
Υπενθυμίζοντας ότι επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη νερού σε μορφή πάγου κάτω από την επιφάνεια του Αρη, ο κ. Οικονόμου πρόσθεσε ότι στον Αρη υπάρχουν τα ίδια πετρώματα με τη Γη αλλά σε διαφορετικές ποσότητες.
Ανάμεσα στα πολλά ρομποτικά μηχανήματα που έχει σχεδιάσει, συγκαταλέγεται το «Opportunity» και το “Spirit” που χρησιμοποιούνται για τη λήψη και ανάλυση δειγμάτων από την επιφάνεια και το υπέδαφος του Άρη.
Στις άγνωστες περιοχές που εξερευνούν τα δύο αυτά ρόβερ έχουν δοθεί και ονόματα ελληνικών νησιών καθώς και ονόματα εμπνευσμένα από την επέτειο του “ΟΧΙ”.
Οπως εξήγησε ο κ. Οικονόμου, όταν ανακαλύφθηκε μια περιοχή στον Αρη, στις 28 Οκτωβρίου του 2005, ο ίδιος ζήτησε από τους συναδέλφους του να δώσουν ελληνικά ονόματα που σχετίζονται με την αντίσταση.
“Επίσης, πολλά ονόματα δώσαμε τώρα τελευταία και σε πολλά ελληνικά νησιά” είπε.
Η αποστολή του “Opportunity”, που έφθασε στον Αρη το 2004 για να παραμείνει αρχικά μόνο για τρεις μήνες, συνεχίζεται με μεγάλη επιτυχία και σήμερα. Στόχος είναι η αναζήτηση ενδείξεων ζωής στο μακρινό παρελθόν του πλανήτη. Μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του ρόβερ είναι η απόδειξη ότι στο παρελθόν τουλάχιστον μια περιοχή του Άρη ήταν υγρή για μεγάλο χρονικό διάστημα και ότι οι συνθήκες θα μπορούσαν να ήταν κατάλληλες για τη διατήρηση μικροβιακής ζωής.
Το “Spirit”, το οποίο επίσης έφθασε στον Αρη το 2004, έκανε χιλιάδες ανακαλύψεις.
Μεταξύ αυτών βρήκε αποδεικτικά στοιχεία ότι ο Άρης κάποτε ήταν πολύ πιο υγρός από ό, τι είναι σήμερα και συνέβαλε στην καλύτερη κατανόηση των ανέμων που επικρατούν στον πλανήτη. Η αποστολή του έληξε το 2011, δηλαδή διήρκεσε χρόνια ξεπερνώντας κατά πολύ την αρχική αποστολή των 90 ημερών.
Ο κ. Οικονόμου έδειξε στο κοινό πολλές φωτογραφίες από τον πλανήτη Αρη, τα ρόβερ, καθώς και μια φωτογραφία από ηλιοβασίλεμα στον πλανήτη, όπου ο ήλιος φαίνεται καθαρά μικρότερος από ότι στη Γη, λόγω της μεγαλύτερης απόστασης του Αρη από το άστρο μας.
Σε ερώτηση γιατί να πάμε στον αφιλόξενο Αρη, όπου επικρατούν αμμοθύελλες, ανεμοστρόβιλοι, κοσμική ακτινοβολία, ο κ. Οικονόμου είπε:
“Ο άνθρωπος είχε και θα έχει για πάντα την περιέργεια να εξερευνήσει το διάστημα. Είναι περισσότερο αυτή η επιθυμία να μαθαίνει”.
