Ζαλάδα, ιλίγγους και ναυτία αναφέρουν πως νιώθουν πολλοί κάτοικοι στη Σαντορίνη, η οποία από τις 27 Ιανουαρίου έχει πληγεί από χιλιάδες σεισμούς μεγέθους από 1 έως και 5,2 Ρίχτερ. Πώς μπορεί όμως η σεισμική ακολουθία να προκαλέσει τέτοιου είδους συμπτώματα;

Η αλήθεια είναι πως δεν χρειάζονται πολλοί σεισμοί για να εκδηλωθούν. Ακόμα και ένας με μέτρια ένταση είναι αρκετός για να αποδιοργανώσει τον οργανισμό. Πόσο μάλλον όταν η γη τρέμει ακατάπαυστα, με τους σεισμούς να υπολογίζεται ότι πλέον έχουν ξεπεράσει τους 6.500.

Η συσχέτιση των σεισμών με τη ναυτία, τη ζάλη, τους ιλίγγους και τα άλλα συμπτώματα έχει αποτυπωθεί σε αρκετές μελέτες. Στην πραγματικότητα, σε μία από αυτές τα συμπτώματα των ασθενών ονομάστηκαν σύνδρομο μετασεισμικής ζάλης.

Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε το 2021. Βασίσθηκε στις απαντήσεις που έδωσαν 3.656 κάτοικοι της Ιαπωνικής πόλης Kumamoto. Το 2016 σημειώθηκαν στην περιοχή δύο μεγάλοι σεισμοί (6,5 και 7,3 Ρίχτερ) που ακολουθήθηκαν από εκατοντάδες μετασεισμούς. Το 42% των συμμετεχόντων ανέφεραν πως μετά από τους σεισμούς ένιωθαν ίλιγγο και ναυτία. Είπαν επίσης πως είχαν την αίσθηση ότι κουνιόταν το έδαφος όταν στέκονταν ακίνητοι.

Σε μία άλλη μελέτη οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες είχαν «διαταραχή στη λειτουργία της ισορροπίας» μετά από έναν σεισμό 9 Ρίχτερ που έκπληξε την Ιαπωνία το 2011. Οι κάτοικοι αντιμετώπιζαν προβλήματα ισορροπίας για εβδομάδες και μήνες μετά τον σεισμό.

Η ναυτία της κίνησης

Ανάλογα συμπτώματα έχουν αναφέρει και άνθρωποι που αντιμετώπισαν πολύ μικρότερους σεισμούς, όπως τα 4,8 Ρίχτερ που έπληξαν το Νιού Τζέρσι τον περασμένο Απρίλιο.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις αυτό που βιώνουν οι κάτοικοι είναι η κινήτωση την οποία γνωρίζουμε περισσότερο ως ναυτία της κίνησης, αναφέρει ο Dr. Larry Brown, καθηγητής Γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο Cornell, στη Νέα Υόρκη. «Είναι σαν να βρίσκεται ο πάσχων σε ένα πλοίο. Το σώμα του δεν περιμένει ότι το έδαφος θα αρχίσει να κινείται και αυτό είναι πολύ αποσταθεροποιητικό», εξηγεί.

Η αποσταθεροποίηση συμβαίνει επειδή διαταράσσεται η αίσθηση της θέσης μας στον χώρο και της ισορροπίας. Η ρίζα του κακού είναι το αιθουσαίο σύστημα των αυτιών μας, το οποίο λαμβάνει αισθητήριες πληροφορίες από το περιβάλλον για να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε την ισορροπία μας.

Όταν υπάρξει απρόσμενη κίνηση, όπως ο κυματισμός της θάλασσας ή το τρέμουλο του εδάφους λόγω του σεισμού, το αιθουσαίο σύστημα απορρυθμίζεται διότι λαμβάνει αντικρουόμενες πληροφορίες. Και αυτό, διότι τα μάτια μας λένε πως όλα γύρω μας είναι όπως πρέπει, αλλά το κεφάλι μας αισθάνεται πως όλα κινούνται. Αυτά τα αντικρουόμενα μηνύματα είναι που προκαλούν τη ναυτία, τη ζάλη και την απώλεια της ισορροπίας.

Πόσο διαρκούν

Το πόσο ακριβώς θα διαρκέσουν η ναυτία και τα άλλα συμπτώματα εξαρτάται από την ένταση του σεισμού και ορισμένους άλλους παράγοντες. Συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγα λεπτά έως ώρες από τον σεισμό.

Αν όμως κάποιος βρίσκεται ψηλά σε ένα κτήριο και βιώσει πιο έντονα τον σεισμό, θα διαρκέσουν περισσότερο. Το ίδιο θα συμβεί και σε όσους είναι επιρρεπείς στη ναυτία της κίνησης, οπότε την εκδηλώνουν στις μετακινήσεις τους με αυτοκίνητα, πλοία κ.λπ.

Και βεβαίως, όταν ο ένας σεισμός διαδέχεται τον άλλο, η απορρύθμιση του αιθουσαίου συστήματος είναι επαναλαμβανόμενη. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στα συμπτώματα της ναυτίας και της ζάλης.

Τι μπορούν να κάνουν οι πάσχοντες

Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν γίνει αρκετές μελέτες για το σύνδρομο μετασεισμικής ζάλης, ώστε να έχουν βρεθεί ειδικές θεραπείες γι’ αυτό. Επειδή όμως οφείλεται εν πολλοίς στην κλασική ναυτία της κίνησης (ή των ταξιδιωτών), πιθανώς μπορεί να αμβλυνθεί με ανάλογους τρόπους.

Δοκιμάστε λοιπόν να κοιτάζετε μακριά, σε ένα σταθερό σημείο όταν την νιώθετε. Ή ξαπλώστε λίγο και πιείτε λίγο κρύο νερό ή ένα ζεστό τσάι, είχε συστήσει ο Dr. Munetaka Ushio, ωτορινολαρυγγολόγος στο Ιατρικό Κέντρο του Τόκυο, μετά τον σεισμό του 2011.

Λίγη φρυγανιά επίσης μπορεί να σας βοηθήσει. Και αν αυτά τα συμπτώματα επιμείνουν, ρωτήστε τον γιατρό σας μήπως σας συστήσει κάποιο φάρμακο κατά της ναυτίας.