Η Σερβία φαίνεται να αντιμετωπίζει την προοπτική σημαντικών νέων συμβιβασμών για το Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια. Αυτό το συμπέρασμα μπορεί να εξαχθεί με βάση δήλωση του προέδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, που έκανε στις 5 Μαΐου στο Βερολίνο, μετά τη συνάντηση με την επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας Αναλένα Μπέρμποκ, γράφει το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων regnum.ru, το οποίο θεωρείται ότι εκφράζει τη σκληρή γραμμή του Κρεμλίνου.

Εξαιρετικά δύσκολη

Μιλώντας για τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων με την ανώτατη ηγεσία της Γερμανίας, ο Βούτσιτς σημείωσε ότι η ήδη εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση της Σερβίας στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων περιπλέκεται περαιτέρω από τα λόγια του προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, που ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Αντόνιο Γκουτέρες.

Ο Πούτιν υπενθύμισε ότι το Διεθνές Δικαστήριο, με την απόφασή του για το Κοσσυφοπέδιο, δημιούργησε ένα προηγούμενο που άνοιξε τη δυνατότητα για τις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ να κηρύξουν την ανεξαρτησία τους χωρίς τη συγκατάθεση του Κιέβου.

Από τη στιγμή της συνάντησης του προέδρου της Ρωσίας με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ στις 26 Απριλίου στη Μόσχα και μέχρι το ταξίδι του Αλεξάνταρ Βούτσιτς στο Βερολίνο στις 4 Μαΐου, υπήρξε μπαράζ δημοσιευμάτων στη Σερβία για την ετοιμότητα της Μόσχας να εγκαταλείψει τη φιλία με το Βελιγράδι για χάρη των δικών της συμφερόντων στο Ντονμπάς.

Ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές θεώρησαν ακόμη και τα λόγια του Πούτιν ως έμμεση αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου. Σε όλα αυτά απάντησε ο ρώσος πρεσβευτής στη Σερβία Αλεξάντερ Μποτσάν-Καρτσένκοσε, με συνέντευξή του στο τηλεοπτικό κανάλι «Insider», στις 28 Απριλίου.

Δεν έπεισαν τον Βούτσιτς

Σημείωσε ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι το κεντρικό ζήτημα στις σερβορωσικές σχέσεις και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αλλάξει τη στάση της απέναντι στο πρόβλημα του καθεστώτος της νότιας σερβικής επαρχίας. Ομως αυτά τα λόγια, αν κρίνουμε από τις δηλώσεις του Αλεξάνταρ Βούτσιτς στο Βερολίνο, δεν έπεισαν και πολύ τον πρόεδρο της Σερβίας εκτός και αν στη Γερμανία του είπαν κάτι άλλο.

Γεγονός είναι ότι η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης πιστεύει εδώ και καιρό ότι έχει έρθει η ώρα για την υπογραφή μιας «συνολικής συμφωνίας για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας» για να τεθεί τέλος στη σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο.

Μεταφρασμένο στη γλώσσα της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, αυτό σημαίνει ότι είναι καιρός το Βελιγράδι να ανεχτεί την απώλεια του 15% της δικής του επικράτειας στο όνομα μιας κάτι παραπάνω από απατηλής προοπτικής ένταξης στην ΕΕ.

Οπως αστειεύονται οι σέρβοι χρήστες στα δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης, «Η Ευρωπαϊκή Ενωση απαιτεί από τη Σερβία να αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο και στη συνέχεια, ίσως, να της επιτρέψει, ως ενθάρρυνση να επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας».

Ιδιαίτερη σημασία για τις Βρυξέλλες έχει η επίλυση του ζητήματος του Κοσόβου τώρα, κατά την επιδείνωση της κατάστασης στην Ουκρανία.

Με τη μεσολάβηση της ΕΕ

Η σύναψη συμφωνίας μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, που θα έχει επιτευχθεί με τη μεσολάβηση της ΕΕ, θα καταδείξει, αφενός, την ικανότητα της ΕΕ να επιλύει περίπλοκα πολιτικά προβλήματα, να επιλύει μακροπρόθεσμες «παγωμένες συγκρούσεις», και να φέρει ειρήνη στην πολύπλοκη και ταραγμένη περιοχή των Βαλκανίων σε μια περίοδο που λαμβάνει χώρα ένοπλη αντιπαράθεση στην ανατολική Ευρώπη.

Από την άλλη πλευρά, η αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία θα απαλλάξει την Ευρωπαϊκή Ενωση από την ανάγκη να πολεμήσει την περιβόητη «ρωσική επιρροή» στα Βαλκάνια και θα απελευθερώσει «έδαφος» για τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού μετώπου που θα στρέφεται κατά της Ρωσίας.

Επομένως, θα ήταν πολύ λογικό να υποθέσουμε ότι κατά την επίσκεψη Βούτσιτς στο Βερολίνο, η γερμανική πλευρά κατέστησε σαφές στον σέρβο ηγέτη πως περιμένει να ολοκληρωθεί σύντομα ο διάλογος για την «ομαλοποίηση των σχέσεων» μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας.

Παρεμπιπτόντως, ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς, σε δηλώσεις του μετά το πέρας των συνομιλιών με τον πρωθυπουργό του αυτονομιστικού Κοσσυφοπεδίου Αλμπιν Κούρτι και τον σέρβο πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς, δεν το έκρυψε ιδιαίτερα.

Χρειαζόταν να θυμηθεί τον Πούτιν

Είναι πιθανό ότι ο Βούτσιτς θα χρειαστεί σύντομα να κάνει ένα νέο σημαντικό συμβιβασμό με τους αλβανούς αυτονομιστές για το Κοσσυφοπέδιο, όπως με την υπογραφή της συμφωνίας των Βρυξελλών το 2013 και της συμφωνίας στην Ουάσιγκτον το 2020.

Για να το κάνει αυτό, χρειαζόταν να θυμηθεί τον Πούτιν και τα λόγια του για το προηγούμενο του Κοσσυφοπεδίου ως βάση για τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας των Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ.

Ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς έχει ήδη τελειοποιήσει ένα τέτοιο στυλ διακυβέρνησης που του επιτρέπει να μην αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη για πολιτικές αποφάσεις που δεν είναι δημοφιλείς στον πληθυσμό της Σερβίας.

Στην καλύτερη περίπτωση, η ευθύνη θα πρέπει να μετατεθεί σε κάποιον άλλον, είτε είναι ο πρώην πρόεδρος Μπόρις Τάντιτς, ο οποίος συμφώνησε να μεταφέρει τις διαπραγματεύσεις για το Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια από τον ΟΗΕ στη αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή στη φιλοδυτική αντιπολίτευση με την αντιλαϊκή αντιρωσική πολιτική της.

Στη χειρότερη, μπορεί τουλάχιστον να προσπαθήσει να μοιραστεί αυτήν την ευθύνη με κάποιον, και σε αυτήν την περίπτωση, ο πρόεδρος της Σερβίας, προφανώς, επέλεξε τον ρώσο ομολογό του Βλαντίμιρ Πούτιν για αυτόν τον ρόλο, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, περισσότερες από μία φορές κατά τη διάρκεια διμερών διαπραγματεύσεων στο υψηλότερο επίπεδο (και τέτοιες, σύμφωνα με τον ίδιο τον Βούτσιτς, σε μια εποχή που ήταν περήφανος για τις καλές σχέσεις με τον ρώσο ηγέτη, ήταν 18 ή 19) σημείωσε την αμετάβλητη θέση της Ρωσίας σχετικά με την ανάγκη συμμόρφωσης με το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 1244 για το Κοσσυφοπέδιο και τα Μετόχια και τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Σερβίας.

Οι πολιτικές τακτικές του σέρβου προέδρου

Το βράδυ της 6ης Μαΐου, το σερβικό κοινό περιμένει άλλη μια ζωντανή τηλεοπτική ομιλία του προέδρου Βούτσιτς, κατά την οποία, όπως υποσχέθηκε, θα μιλήσει για τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων στο Βερολίνο και θα εξηγήσει τα επιχειρήματά του για το πώς η δήλωση Πούτιν για το Κοσσυφοπέδιο, με το προηγούμενο της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου, περιέπλεξαν την ήδη εξαιρετικά περίπλοκη θέση της Σερβίας στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων.

Οποιοσδήποτε γνωρίζει τις πολιτικές τακτικές του Αλεξάνταρ Βούτσις μπορεί να υποθέσει ότι μετά την ηχηρή δήλωση για το πώς η Ρωσία έφερε άθελά της σε δύσκολη θέση τις σερβικές αρχές, ο σέρβος πρόεδρος θα κάνει ένα βήμα πίσω, απευθυνόμενος στους πολίτες.

Είναι απίθανο ο πραγματιστής Βούτσιτς να κάνει ξαφνικά μια σαφή πολιτική στροφή προς τη Δύση τις ημέρες πριν τις διαπραγματεύσεις για μια νέα μακροπρόθεσμη σύμβαση φυσικού αερίου με τη Ρωσία.

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Βούτσιτς, Οι διαπραγματεύσεις με τη ρωσική πλευρά θα πρέπει να ξεκινήσουν μετά τις 10 Μαΐου. Παρ’ όλα αυτά, ο Πύργος της Πίζας της σερβικής εξωτερικής πολιτικής έχει προ πολλού κλίση προς τη Δύση – πρέπει να παραδεχτούμε, ακόμη και πριν τον Βούτσιτς.

Ωστόσο, ήταν ο Αλεξάνταρ Βούτσις που μετέτρεψε τον εαυτό του σε ένα είδος Ατλαντα, που στηρίζει αυτόν τον πύργο με τους ώμους του και δεν τον αφήνει να πέσει εντελώς σε μια από τις δύο πλευρές.

Αν κάποια στιγμή ο Βούτσιτς πρέπει να υπογράψει συμφωνία συνθηκολόγησης με την Πρίστινα, θα παραμερίσει κομψά, και όλη η δομή θα πέσει στη ρωσική αυλή. Εάν η Σερβία αναγνωρίσει το Κόσοβο, ποιος θα φταίει; Φυσικά, η Ρωσία.

Το διάγγελμα Βούτσιτς

Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποίησε το Κοσσυφοπέδιο ως επιχείρημα για να προστατεύσει τα ρωσικά συμφέροντα, επιδεινώνοντας ακούσια τη θέση της Σερβίας στην προστασία του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων, δήλωσε ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς κατά τη διάρκεια τηλεοπτικού διαγγέλματος προς τους πολίτες της χώρας του, γράφει σε άλλο άρθρο του το ρωσικό πρακτορείο regnum.ru, μετά το διάγγελμα Βούτσιτς.

Ο Βούτσιτς εξήγησε ότι η θέση της Σερβίας έχει επιδεινωθεί λόγω της αντίδρασης του δυτικού κόσμου στα επιχειρήματα του Βλαντιμίρ Πούτιν.

«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, στην επιθυμία του να προστατεύσει τα ρωσικά συμφέροντα, βρήκε μια νομική βάση για την εισβολή στην Ουκρανία – μια πολιτική και νομική βάση που βασίζεται στις αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου και σε νομικά προηγούμενα, τα οποία οι δυτικές χώρες έχουν ήδη εφαρμόσει στην επικράτεια της ΣΔ Γιουγκοσλαβίας, δηλαδή στο έδαφος της Δημοκρατίας της Σερβίας », είπε ο Βούτσιτς.

Παράλληλα, ο πρόεδρος της Σερβίας σημείωσε ότι οι τότε σερβικές αρχές έκαναν λάθος στη διατύπωση του ερωτήματος με το οποίο προσέφυγαν στο Διεθνές Δικαστήριο. Σύμφωνα με τον ίδιο, αντί να ζητηθεί η γνώμη του δικαστηρίου για το εάν η απόφαση των προσωρινών θεσμών εξουσίας στην Πρίστινα για την αυτοανακήρυξη της ανεξαρτησίας έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο, ήταν απαραίτητο να ζητηθεί εάν το Κοσσυφοπέδιο μπορεί να νοηθεί ως ανεξάρτητο κράτος με βάση τη μονομερή απόφαση των αυτοαποκαλούμενων θεσμών εξουσίας. «Τότε η απάντηση θα ήταν όχι», πρόσθεσε ο Βούτσιτς.

Θέλει να «πατάξει τον Πούτιν»

Ο σέρβος πρόεδρος τόνισε ότι η Δύση θέλει «να πατάξει πλήρως τον Πούτιν» και ως εκ τούτου θα ασκήσει επιπλέον πίεση στη Σερβία προκειμένου να την αναγκάσει να αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο.

«Ο,τι κι αν λένε στη Δύση, γνωρίζουν ότι τα λόγια του Πούτιν για το νομικό είναι δικαιολογημένα. Ο Πούτιν επέλεξε ένα σκληρό επιχείρημα. Παρά το γεγονός ότι η Δύση θα πει ότι αυτά δεν είναι το ίδιο πράγμα, ο Πούτιν θα τους απαντήσει – καλά, ναι, κάναμε δημοψήφισμα στην Κριμαία, στο Ντόνετσκ, στο Λουχάνσκ, στη Ζαπορίζια, και ένας Θεός ξέρει πού αλλού θα το κάνουμε επίσης. Στη Δύση, θα πουν ότι υπήρξε πρόληψη της γενοκτονίας στο Κοσσυφοπέδιο, ο Πούτιν θα πει ότι μιλάμε για την πρόληψη της γενοκτονίας και στο Ντονμπάς », είπε ο Βούτσιτς, σημειώνοντας ότι τώρα η Δύση θα απαιτήσει από τη Σερβία πρόωρη αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου, αφού μόνο έτσι μπορούν να ακυρώσουν την επιχειρηματολογία του Πούτιν.

«Ολοι οι ευρωπαίοι ηγέτες μου είπαν ότι ο πρόεδρος Πούτιν, στις διαπραγματεύσεις του μαζί τους, επέμεινε στην περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου. Αυτό σημαίνει ότι θα βρεθούμε υπό τεράστια πίεση. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ρωσία θα αναγνωρίσει το Κόσοβο. Δεν το αναγνωρίζουν, αλλά θα είμαστε υπό τεράστια πίεση για να αποτρέψουμε τον Πούτιν να χρησιμοποιήσει το προηγούμενο του Κοσσυφοπεδίου», είπε ο Βούτσιτς.

Ακυρώνεται το προηγούμενο

Σύμφωνα με τον σέρβο ηγέτη, εάν η Σερβία «συμφωνήσει» για την αναγνώριση του Κοσόβου, τότε δεν θα υπάρξει προηγούμενο.

Υπενθυμίζουμε ότι κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στις 26 Απριλίου, ο Πούτιν υπενθύμισε ότι η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Κοσσυφοπέδιο αναφέρεται στην άσκηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης και τονίζει ότι μια συγκεκριμένη επικράτεια του κράτους δεν υποχρεούται να ζητήσει άδεια από τις κεντρικές αρχές για να διακηρύξει την κυριαρχία της.