Οι τιμές του χρυσού ξεπέρασαν τα 3.000 δολάρια ανά ουγγιά για πρώτη φορά, οδηγούμενες σε υψηλότερα επίπεδα από την αγοραστική έξαρση των κεντρικών τραπεζών, την οικονομική αστάθεια και τις προσπάθειες του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να ξαναγράψει τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου επιβάλλοντας δασμούς σε συμμάχους και στρατηγικούς αντιπάλους.
Η κίνηση πέραν του ψυχολογικού επιπέδου των 3.000 δολαρίων επιβεβαιώνει το διαχρονικό ρόλο του χρυσού ως «ασφαλές καταφύγιο» αξίας σε ταραγμένους καιρούς και ως ένδειξη του φόβου στις αγορές. Κατά το τελευταίο τέταρτο του αιώνα, η τιμή του έχει δεκαπλασιαστεί, ξεπερνώντας ακόμη και τον S&P 500, τον δείκτη αναφοράς για τις αμερικανικές μετοχές, ο οποίος τετραπλασιάστηκε την ίδια περίοδο.
Καθώς οι αγορές προετοιμάζονταν για τους δασμούς, οι αμερικανικές τιμές του χρυσού εκτινάχθηκαν πάνω από άλλους διεθνείς δείκτες αναφοράς, ωθώντας τους επενδυτές να σπεύσουν να εισάγουν ράβδους χρυσού στην Αμερική σε μεγάλες ποσότητες πριν τεθούν σε ισχύ οι εισφορές. Περισσότερες από 23 εκατομμύρια ουγγιές χρυσού, αξίας περίπου 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εισέρρευσαν στα αποθετήρια του χρηματιστηρίου προθεσμιακών συμβολαίων Comex της Νέας Υόρκης μεταξύ της ημέρας των εκλογών και της 12ης Μαρτίου. Η εισροή ήταν τόσο μεγάλη που συνέβαλε στο να οδηγήσει το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ σε ρεκόρ τον Ιανουάριο.
Τα άλματα στην τιμή του χρυσού συνήθως ακολουθούν την ευρύτερη οικονομική και πολιτική πίεση. Το μέταλλο έσπασε το όριο των 1.000 δολαρίων ανά ουγγιά μετά την οικονομική κρίση και ξεπέρασε τα 2.000 δολάρια κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι τιμές υποχώρησαν προς τα 1.600 δολάρια μετά την πανδημία, αλλά άρχισαν να αυξάνονται και πάλι το 2023, λόγω των κεντρικών τραπεζών, οι οποίες αγόρασαν ράβδους χρυσού για να διαφοροποιηθούν από το δολάριο, λόγω των φόβων ότι το νόμισμα τις καθιστούσε ευάλωτες σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ.
Το ΔΝΤ προειδοποιεί - «Κίνδυνος» για τις οικονομίες της Κεντρικής Ευρώπης οι δασμοί
Στις αρχές του 2024, η αγορά σημείωσε εκ νέου άλμα, ωθούμενη από αγορές στην Κίνα, όπου οι ανησυχίες για την οικονομία της χώρας αυξάνονταν. Το ράλι απέκτησε περαιτέρω δυναμική μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ, καθώς οι αγορές απορρόφησαν την επιθετική εμπορική πολιτική της νέας κυβέρνησης.
«Ο χρυσός είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που είναι σε θέση να διατηρήσει την αξία του κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης ποικιλίας μακροοικονομικών διαταραχών που έχουμε δει», δήλωσε ο Θωμάς Κέρτσος, συνδιαχειριστής χαρτοφυλακίου στην First Eagle Investment Management LLC. «Είδαμε ότι επί αιώνες ο χρυσός ήταν σε θέση – παρά τη μεταβλητότητα – να ανατρέψει πάντα τον μέσο όρο και να διατηρήσει πάντα την αγοραστική του δύναμη, ενώ παράλληλα παρείχε σημαντική ρευστότητα».
Το πρόσφατο ράλι του χρυσού έλαβε χώρα παρά τα στοιχεία που τυπικά θα το εμπόδιζαν, δη τα υψηλότερα επιτόκια και το ισχυρό δολάριο ΗΠΑ. Όταν τα ομόλογα ή τα μετρητά στην τράπεζα δίνουν μια σταθερή απόδοση, ο χρυσός, ο οποίος δεν παράγει τόκους, γίνεται λιγότερο ελκυστικός. Το δολάριο ΗΠΑ είναι το κύριο νόμισμα στο οποίο αγοράζεται και πωλείται ο χρυσός. Όταν γίνεται πιο ακριβός για τους κατόχους άλλων νομισμάτων, αυτό συνήθως οδηγεί σε πωλήσεις του μετάλλου.
Αυτή τη φορά, οι ίδιες δυνάμεις έφεραν νέους αγοραστές στην αγορά. Καθώς το γιουάν βυθίστηκε έναντι του δολαρίου, οι Κινέζοι επενδυτές συνέρρευσαν στην αγορά. Ο επίμονα υψηλός πληθωρισμός παγκοσμίως έχει επίσης ενισχύσει την ελκυστικότητα του χρυσού ως αποθήκη αξίας.
Η επιθετική και απρόβλεπτη εμπορική πολιτική της νέας αμερικανικής κυβέρνησης αποτέλεσε τον σημαντικότερο μοχλό για τον χρυσό το 2025. Ο πρόεδρος Τραμπ έχει επιβάλει δασμούς στον Καναδά, το Μεξικό και την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει επιβάλει δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, καθώς και σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. Αφού η ΕΕ αντέδρασε με τους δικούς της δασμούς, οι ΗΠΑ ανέφεραν ότι θα κλιμακώσουν τον εκκολαπτόμενο εμπορικό πόλεμο.
Η κυβέρνηση Τραμπ απείλησε με ευρύτερες διαταραχές της παγκόσμιας τάξης. Ο πρόεδρος έχει δηλώσει ότι οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να χρησιμοποιήσουν οικονομικό εξαναγκασμό -ή ακόμη και βία- για να πάρουν τον έλεγχο της Γροιλανδίας και της Διώρυγας του Παναμά- και πρότεινε ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο σχέδιο ανοικοδόμησης της Γάζας. Από τότε που εξέπληξε τους Ευρωπαίους συμμάχους τον Φεβρουάριο, ανακοινώνοντας ότι οι ΗΠΑ θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για το μέλλον της Ουκρανίας, η κυβέρνηση Τραμπ έχει θέσει υπό αμφισβήτηση τις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας στην Ευρώπη, οι οποίες έχουν στηρίξει την ειρήνη και τη σταθερότητα επί δεκαετίες.
Τα θεμέλια για το ράλι του χρυσού τέθηκαν εν μέρει από την επιφυλακτικότητα των παγκόσμιων κεντρικών τραπεζών να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο δολάριο ΗΠΑ, γεγονός που αντανακλά επίσης τη γεωπολιτική αβεβαιότητα.
Η Κίνα, την οποία οι διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ θεωρούσαν γεωπολιτικό αντίπαλο, αύξησε σημαντικά τις αγορές της το 2022. Ενώ οι αγορές της έχουν επιβραδυνθεί καθώς οι τιμές έχουν εκτοξευθεί, άλλες κεντρικές τράπεζες έχουν καλύψει το κενό, με την Πολωνία, την Ινδία και την Τουρκία να φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις των μεγαλύτερων αγοραστών πέρυσι, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού.
Παρά το ράλι του, ο χρυσός απέχει ακόμη πολύ από το προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό ανώτατο επίπεδο όλων των εποχών, το οποίο σημειώθηκε το 1980 και αντιστοιχεί σε περίπου 3.800 δολάρια ανά ουγγιά. Τότε, ήταν ένας συνδυασμός αδύναμης οικονομικής ανάπτυξης, ανεξέλεγκτου πληθωρισμού και αυξανόμενων γεωπολιτικών τριβών που έστειλαν τις τιμές στα ύψη και ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι παρόμοιες δυνάμεις θα ωθήσουν τον χρυσό σε αχαρτογράφητο έδαφος το 2025.
Σύμφωνα με το Bloomberg, το ράλι προς τα 3.000 δολάρια συνέβη ταχύτερα από ό,τι προέβλεπαν οι περισσότεροι αναλυτές. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, καθώς η τιμή πέρασε τα βασικά ψυχολογικά ορόσημα των 2.000 και 2.500 δολαρίων, οι περισσότεροι αναλυτές αύξησαν τις προβλέψεις τους, αντί να αλλάξουν την άποψή τους. Ήδη, ορισμένοι αναλυτές έχουν στον ορίζοντα το επόμενο σημαντικό ορόσημό του.
