
Οι χώρες του ΝΑΤΟ πρόκειται να συμμορφωθούν στην έκκληση του Προέδρου των ΗΠΑ για δραματική αύξηση των αμυντικών δαπανών τους ως ποσοστό του ΑΕΠ .
Ωστόσο η κίνηση αυτή θα μπορούσε να έχει δυσάρεστες συνέπειες
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, αποκάλυψε ότι τα 32 κράτη μέλη του πρόκειται να συμφωνήσουν στην αύξηση των συλλογικών αμυντικών δαπανών σε ολόκληρη τη συμμαχία στο 5% του ΑΕΠ έως το 2032, σύμφωνα με
Έχει αναφερθεί ότι η Ισπανία ήταν το μόνο μέλος που αντιστάθηκε στο σχέδιο - το οποίο θα ικανοποιούσε την απαίτηση που έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ στα τέλη του περασμένου έτους.
Οι αμυντικές δαπάνες αυξάνονται ταχύτερα από ότι αναμενόταν για τις χώρες του ΝΑΤΟ
«Αρχικά πιστεύαμε ότι η αναφορά του Τραμπ για 5% πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ήταν απλώς ένα σκληροπυρηνικό τέχνασμα για να ανεβάσει τους υπόλοιπους από εμάς στο 3%», δήλωσε ένας αξιωματούχος του ΝΑΤΟ.
Για το Ηνωμένο Βασίλειο, εάν το βάρος μοιραζόταν ισότιμα, θα σήμαινε υπερδιπλασιασμό του τρέχοντος αμυντικού προϋπολογισμού, ο οποίος επί του παρόντος αναμένεται να φτάσει μόνο το 2,5% του ΑΕΠ έως το 2027.
Το αν θα φτάσει στην πραγματικότητα το 5% στη Βρετανία έως το 2032 φαίνεται κάθε άλλο παρά βέβαιο.
Ο Υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι μόλις την Παρασκευή, προφανώς, ενίσχυσε τη «φιλοδοξία» της κυβέρνησης να φτάσει σε ένα πολύ πιο μέτριο 3% έως το 2034, λέγοντας ότι «δεν είχε καμία αμφιβολία» ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα έφτανε εκεί.
Όπου κι αν καταλήξει το τελικό ποσό, η κατεύθυνση του ταξιδιού είναι σαφής, ο Τραμπ πετυχαίνει οι ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες να αυξηθούν ραγδαία.
Τίποτα δεν έγινε τυχαία! 18 μήνες προετοιμαζόταν η Ουκρανία για το καταστροφικό πλήγμα στις Ρωσικές Βάσεις
Τα προβλήματα που θα προκύψουν για την Μ.Βρετανία
Για την Μ.Βρετανία, μια τόσο μεγάλη αύξηση θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ολόκληρη σειρά από νέα προβλήματα.
Μερικά, όπως η πιθανότητα αύξησης των τιμών αμυντικών προϊόντων καθώς οι Ευρωπαίοι υπουργοί Άμυνας ανταγωνίζονται για να αγοράσουν τον ίδιο εξοπλισμό, θα μπορούσαν να διευθετηθούν με τον κατάλληλο συντονισμό εντός του ΝΑΤΟ.
Και ενώ αυτό, από μόνο του, μπορεί να μην είναι μικρό κατόρθωμα, άλλα ζητήματα θα μπορούσαν να είναι πιο δύσκολο να επιλυθούν.
Πρώτον, υπάρχουν τα πολιτικά ζητήματα. Σε μια εποχή παγκόσμιας αβεβαιότητας και πολέμου στην Ευρώπη, οι αυξημένες δαπάνες για την άμυνα και την ασφάλεια είναι πιο εύκολο να δικαιολογηθούν από ότι ίσως ήταν κατά τα χρόνια της ειρήνης.
Ωστόσο, για ορισμένους, μια μεγάλη ώθηση μπορεί να εξακολουθεί να φαίνεται άβολα στο πλαίσιο της μείωσης των επιδομάτων και άλλων δημόσιων δαπανών από την κυβέρνηση του Σερ Κιρ Στάρμερ.
Και υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν αυτή την αμηχανία για τους Εργατικούς.
Το πρώτο είναι το διαχρονικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις που δικαιολογούν τις αμυντικές δαπάνες στο κοινό ,ότι είναι εγγενώς ακριβές και συχνά σπάταλες.
Δυσλειτουργίες παρουσίασαν τα δύο Βρετανικά αεροπλανοφόρα
Η πρόσφατη ιστορία του Υπουργείου Άμυνας είναι γεμάτη με παραδείγματα συμφωνιών πολλών δισεκατομμυρίων λιρών όπου η αξία των χρημάτων δεν απέφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ένα έργο για την κατασκευή δύο νέων αεροπλανοφόρων ολοκληρώθηκε πέντε χρόνια αργότερα, το 2017, με κόστος 6 δισεκατομμύρια λίρες, σχεδόν διπλάσιο από τον αρχικό προϋπολογισμό.
Όταν τα τεράστια πλοία τελικά καθελκύστηκαν, αντιμετώπισαν μια σειρά από ενοχλητικές μηχανικές βλάβες και, πιο ανησυχητικό, ορισμένοι πιστεύουν ότι είναι ήδη απαρχαιωμένα.
Επίσης εκατοντάδες θωρακισμένα οχήματα Ajax παραδόθηκαν μόλις φέτος, οκτώ χρόνια αργότερα και περίπου 1,5 δισεκατομμύρια λίρες πάνω από τον προϋπολογισμό.
Οι ειδικοί λένε ότι η φιλοδοξία του Ηνωμένου Βασιλείου να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στην ευρωπαϊκή, αν όχι στην παγκόσμια, αμυντική σκηνή, θα μπορούσε να κάνει αυτό το είδος προβλήματος ακόμη πιο οξύ.
«Για χώρες όπως η Βρετανία, που θέλουν να βρίσκονται στην αιχμή της αμυντικής τεχνολογίας, θα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος υψηλότερων δαπανών από ότι για χώρες που είναι ευχαριστημένες να είναι μεσαίες στρατιωτικές δυνάμεις», λέει ο Tom Waldwyn από το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
Ο μη συμβατός εξοπλισμός σπαταλά χρόνο και χρήμα
Τα προβλήματα μπορεί να ξεπεράσουν τα πολύ σοβαρά σφάλματα κρίσης. Υπάρχουν παγίδες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σπάταλες δαπάνες που είναι γεμάτες σε όλους σχεδόν τους τομείς των αμυντικών προμηθειών.
Ο Tobias Elwood, πρώην πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Άμυνας, λέει .«Χρειαζόμαστε συνέπεια στα πρότυπα σε ολόκληρη τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, εάν θέλουμε αυτές οι δαπάνες να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικές.
«Επί του παρόντος, έχουμε μια κατάσταση όπου οι βρετανικής κατασκευής πύραυλοι Brimstone δεν μπορούν να εκτοξευθούν από αμερικανικής κατασκευής F-35 ή από ελικόπτερα Apache.
Ασυνέπειες σαν κι αυτές καθιστούν πιο πιθανό να πρέπει να αγοράσουμε διπλό εξοπλισμό ή να προσαρμόσουμε αυτόν που έχουμε, κάτι που απαιτεί χρόνο και χρήμα.
Έτσι, όταν μιλάμε για τόσο μεγάλη αύξηση του προϋπολογισμού, αυτό δημιουργεί δυνατότητες για μεγάλη σπατάλη.
Και αυτό συμβαίνει εάν υπάρχουν πράγματι διαθέσιμα επιπλέον χρήματα για υπηρεσίες πρώτης γραμμής.
«Η αύξηση στο 5% είναι τόσο δραστική που πιθανότατα θα ενθαρρύνει τις χώρες να κάνουν κάποια δημιουργική λογιστική», λέει ο Waldwyn.
Η περίπτωση της Ελλάδας
Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Rutte έχει δηλώσει ότι το 5% θα χωριστεί σε κατηγορίες ανά χώρα, με κατανομή 3,5% στις συμβατικές αμυντικές δαπάνες και 1,5% σε θέματα που σχετίζονται με την ασφάλεια.
Αυτό θα μπορούσε να θολώσει τα νερά ως προς το τι ακριβώς θα επιλέξουμε να κάνουμε ως χώρα συμπεριλαμβάνοντας γενικές δαπάνες για υποδομές, χρησιμοποιώντας τη λογική ότι οι δρόμοι και οι σιδηρόδρομοι είναι απαραίτητοι για τη μεταφορά δυνάμεων και οπλικών συστημάτων.
Ωστόσο το να ξοδεύεις περισσότερα δεν σημαίνει αυτόματα ότι αποκτάς περισσότερες δυνατότητες.
Χωρίς σαφή στρατηγική, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να επενδύσεις σε λάθος πράγματα.
Κοινώς είναι επιζήμιο και ανώφελο να έχουμε ως χώρα περισσότερα πλοία χωρίς το αναγκαίο προσωπικό για να λειτουργήσουν, περισσότερους εκτοξευτές πυραύλων, αλλά λίγους πυραύλους, περισσότερα drones αλλά πολύ λίγους εκπαιδευμένους χειριστές.
Απαιτείται ισορροπία και καλή σχεδίαση.
.