Η γήρανση του πληθυσμού παραμένει μεγάλο αγκάθι για την Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για την περίοδο 2004 -2024.
Το ποσοστό των ανθρώπων ηλικίας άνω των 80 ετών στη χώρα μας αυξήθηκε σε αυτό το διάστημα κατά 3,2 ποσοστιαίες μονάδες – από 3,8% σε 7% του συνολικού πληθυσμού – σημειώνοντας τη μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ όλων των κρατών – μελών της ΕΕ, μαζί με τη Λετονία και την Πορτογαλία.
Όλη η Ευρώπη γηράσκει
Συνολικά στην Ε.Ε. το ποσοστό των πολιτών 80 και άνω έχει αυξηθεί από το 3,8% το 2004 στο 6,1% το 2024. Στο ίδιο διάστημα ο συνολικός πληθυσμός αυξήθηκε από τα 432,8 εκατ. στα 449,2 εκατομμύρια. Η μέση ηλικία των κατοίκων της Ένωσης είναι τα 44,7 έτη.
Ο πληθυσμός ηλικίας 65 ετών και άνω αυξήθηκε από 16,4% το 2004 σε 21,6% το 2024 (+5,2 ποσοστιαίες μονάδες). Την ίδια στιγμή, ο πληθυσμός των παιδιών και εφήβων κάτω των 15 ετών μειώθηκε σχεδόν παντού: από 16,2% σε 14,6%, με τη μεγαλύτερη πτώση σε Μάλτα και Κύπρο. Η Ελλάδα δεν είναι απλώς μέρος αυτής της τάσης – βρίσκεται στην αιχμή της.
Σε απόλυτους αριθμούς, ο πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκε κατά 4% την τελευταία 20ετία – από 432,8 εκατ. σε 449,2 εκατ. κατοίκους – χάρη κυρίως στη μετανάστευση και την εισροή προσφύγων από την Ουκρανία. Όμως η γήρανση είναι διαρθρωτικό φαινόμενο, βαθιά ριζωμένο στις εξελίξεις της τελευταίας γενιάς: πτώση γεννητικότητας, αύξηση προσδόκιμου ζωής, μεταβολές στον οικογενειακό προγραμματισμό.
Στην Ελλάδα, η εικόνα είναι ακόμα πιο ανησυχητική. Η γήρανση συνοδεύεται από μείωση των γεννήσεων, με αποτέλεσμα την ταχύτατη αντιστροφή της πληθυσμιακής πυραμίδας.
Περισσότερες οι γυναίκες
Οι γυναίκες συνεχίζουν να υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών, με 4,4% περισσότερες στην ΕΕ – ποσοστό που φτάνει στο 15,5% στη Λετονία. Στις περισσότερες χώρες, ο λόγος γυναικών/ανδρών μειώθηκε, αλλά όχι στην Ελλάδα, όπου η μακροβιότητα των γυναικών παραμένει σημαντική παράμετρος του πληθυσμιακού προφίλ.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι τι σημαίνουν όλα αυτά για το μέλλον. Η δημογραφική γήρανση συνεπάγεται αυξημένες ανάγκες για φροντίδα, αναμόρφωση των ασφαλιστικών ταμείων, ανασχεδιασμό των δημόσιων πολιτικών και αλλαγή της κουλτούρας γύρω από τη γήρανση. Δεν είναι απλώς στατιστική. Είναι η νέα πραγματικότητα.
