Η εικόνα στην πλατεία Τιενανμέν ήταν εξόχως συμβολική. Ο Σι Τζινπίνγκ έφτασε πλαισιωμένος από τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Κιμ Γιονγκ Ουν, ενώ πίσω τους ακολουθούσαν ηγέτες από το Ιράν, το Πακιστάν, τη Λευκορωσία και τη Μιανμάρ. Γιγαντοοθόνες μετέδιδαν το γεγονός σε χιλιάδες συγκεντρωμένους, ενώ τα κρατικά μέσα μετέδιδαν εικόνες από την παρέλαση, που έφταναν σε όλο τον κόσμο.
Για τη Δύση, γράφει σε ανάλυσή του το CNN, το μήνυμα από τη μεγαλειώδη στρατιωτική παρέλαση της Κίνας, στις 3 Σεπτεμβρίου, για την 80ή επέτειο από την ήττα της Ιαπωνίας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν σαφές: το Πεκίνο προκαλεί τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Ο Ντόναλντ Τραμπ, παρακολουθώντας το θέαμα, έγραψε στο Διαδίκτυο, απευθυνόμενος στον Κινέζο ομόλογό του: «Παρακαλώ, δώσε τους θερμότερους χαιρετισμούς μου στον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Κιμ Γιονγκ Ουν, καθώς συνωμοτείτε εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής».
Η παρέλαση περιλάμβανε χιλιάδες στρατιώτες σε άψογο βηματισμό, πυραύλους με πυρηνικές δυνατότητες, υποβρύχια drones και πολεμικά αεροσκάφη. Ήταν η πιο ισχυρή επίδειξη του ότι η Κίνα μπορεί να λειτουργήσει ως εναλλακτικός παγκόσμιος ηγέτης, προβάλλοντας ταυτόχρονα στρατιωτική και γεωπολιτική ισχύ.
Παρότι το Πεκίνο προβάλλει εδώ και χρόνια την «ειρηνική του άνοδο», η παρέλαση, με αφορμή το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, κατέδειξε την πρόοδο της Κίνας στον στρατιωτικό τομέα και την ικανότητά της να ασκεί σκληρή ισχύ. Μάλιστα, καταγράφηκε συνομιλία του Σι με τον Πούτιν για τις ιατρικές εξελίξεις που ίσως επιτρέψουν στους ανθρώπους να ζουν μέχρι τα 150 τους χρόνια, γεγονός που ερμηνεύθηκε ως ένδειξη σιγουριάς για τη μακροχρόνια παραμονή τους στην εξουσία. Ο Κιμ Γιονγκ Ουν, από την άλλη, έδωσε το δικό του στίγμα, φέρνοντας μαζί του την κόρη του και πιθανή διάδοχο.
Στην ομιλία του, ο Σι απηύθυνε έκκληση για «ειρήνη ή πόλεμο». Τόνισε ότι «μόνο όταν όλες οι χώρες και τα έθνη αντιμετωπίζουν το ένα το άλλο ως ίσο και συνυπάρχουν ειρηνικά» μπορεί να διατηρηθεί η ασφάλεια και να εξαλειφθεί η «νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου» που, όπως είπε, ευθύνεται για τις συγκρούσεις.
Νωρίτερα, ο Κινέζος ηγέτης είχε παρουσιάσει σε σύνοδο περιφερειακών χωρών μια πρωτοβουλία παγκόσμιας διακυβέρνησης, με στόχο να ενισχυθεί ο ρόλος του παγκόσμιου Νότου στον ΟΗΕ. Σύμφωνα με αναλυτές, η Κίνα επιδιώκει να προσελκύσει κράτη που θεωρούν το διεθνές σύστημα άδικα κυριαρχούμενο από τη Δύση, μειώνοντας την ισχύ των ΗΠΑ.
Η παρουσίαση των πυραύλων με υπερηχητική τεχνολογία και των νέων drones έδειξε ότι η Κίνα διαθέτει τα στρατιωτικά μέσα για να πλήξει στόχους παγκοσμίως, καθιστώντας δύσκολη την αναχαίτιση από τους αντιπάλους της. Παράλληλα, η έμφαση στην «ειρηνική ανάπτυξη» δεν καθησύχασε τους παρατηρητές, καθώς η Κίνα ενισχύει τους δεσμούς της με τη Ρωσία και τη Βόρεια Κορέα.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η δημιουργία δύο αντίπαλων στρατοπέδων είναι πλέον εμφανής. Ο Έντουαρντ Χάουελ από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης τόνισε ότι η «κοινή αντίθεσή τους προς τις ΗΠΑ» μπορεί να οδηγήσει σε στενότερες συνεργασίες σε εμπόριο, όπλα και τεχνολογία, με στόχο την υπονόμευση της διεθνούς τάξης υπό αμερικανική ηγεσία.
Ταυτόχρονα, η επιθετική στάση της Κίνας στη Νότια Σινική Θάλασσα και απέναντι στην Ταϊβάν φέρνει τους συμμάχους της Αμερικής στην Ασία πιο κοντά στην Ουάσινγκτον. Στο εσωτερικό, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει προκλήσεις με την επιβράδυνση της οικονομίας και την ανεργία, γεγονός που, σύμφωνα με αναλυτές, ενισχύει την ανάγκη καλλιέργειας του εθνικισμού ως στρατηγική συσπείρωσης.
Ο Τονγκ Ζάο, ανώτερος συνεργάτης του Carnegie Endowment, σημείωσε ότι η παρέλαση «δεν χρησιμεύει μόνο για την επίδειξη ισχύος στο εξωτερικό, αλλά και για την ενίσχυση της εσωτερικής σταθερότητας, ώστε η Κίνα να στηρίξει τον μακροχρόνιο ανταγωνισμό με την Ουάσινγκτον».
Τέλος, ο απόστρατος συνταγματάρχης Ζου Μπο από το Πανεπιστήμιο Τσινγκχούα υπογράμμισε ότι μέχρι το 2049 η Κίνα επιδιώκει να είναι ισάξια στρατιωτικά με τις ΗΠΑ. «Τότε, όμως, προκύπτει ένα δίλημμα: πώς μπορείς να αποδείξεις ότι έχεις στρατό παγκόσμιας κλάσης, χωρίς να έχει δοκιμαστεί σε μάχη;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά...
