Όταν ο Ολεξάντερ Μπεζβέρσνι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Feofaniya στο Κίεβο, λίγοι πίστευαν ότι θα ζούσε. Ο 27χρονος είχε βαρύ τραύμα στην κοιλιά και σκάγια είχαν διαπεράσει τους γλουτούς του. Και τα δύο του πόδια ακρωτηριάστηκαν. Στη συνέχεια, οι γιατροί ανακάλυψαν ότι οι λοιμώξεις του ήταν ανθεκτικές στα κοινά χρησιμοποιούμενα αντιβιοτικά – και το ήδη τρομακτικό έργο να σωθεί η ζωή του έγινε σχεδόν απελπιστικό.

Η ανθεκτικότητα των μικροβίων στα αντιβιοτικά (AMR) είναι όταν τα βακτήρια εξελίσσονται και μαθαίνουν πώς να αμύνονται έναντι των αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων, καθιστώντας τα αναποτελεσματικά. Η Ουκρανία απέχει πολύ από το να είναι η μόνη χώρα που επηρεάζεται από αυτό το ζήτημα: περίπου 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πέθαναν από λοίμωξη AMR το 2021 και στο Ηνωμένο Βασίλειο υπήρχαν 66.730 σοβαρές λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά το 2023. Ωστόσο, ο πόλεμος φαίνεται πως έχει επιταχύνει την εξάπλωση του πολυανθεκτικά παθογόνα στην Ουκρανία.

Οι κλινικές που θεραπεύουν τραυματισμούς πολέμου έχουν καταγράψει απότομη αύξηση των κρουσμάτων AMR. Πάνω από το 80% όλων των ασθενών που εισάγονται στο Νοσοκομείο Feofaniya έχουν λοιμώξεις που προκαλούνται από μικρόβια που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με τον αναπληρωτή γενικό γιατρό Dr Aντρίγι Στρόκαν.

Κατά ειρωνικό τρόπο, οι ανθεκτικές στα αντιμικροβιακά λοιμώξεις προέρχονται συχνά από ιατρικές εγκαταστάσεις. Το ιατρικό προσωπικό προσπαθεί να ακολουθεί αυστηρά πρωτόκολλα υγιεινής και να χρησιμοποιεί προστατευτικό εξοπλισμό για να ελαχιστοποιήσει την εξάπλωση αυτών των λοιμώξεων, αλλά οι εγκαταστάσεις μπορεί να κατακλυστούν από άτομα που τραυματίστηκαν στον πόλεμο.

Τραμπ: Νέες κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας αν δεν διαπραγματευτεί για το ουκρανικό

Ο Δρ Βολοντίμιρ Ντουμπίνα, επικεφαλής της ΜΕΘ του Νοσοκομείου Mechnikov, είπε ότι από την έναρξη της ρωσικής εισβολής η μονάδα του και μόνο αύξησε τον αριθμό των κλινών από 16 σε 50. Εν τω μεταξύ, με πολλούς υπαλλήλους να εγκαταλείπουν τον πόλεμο ή να εντάσσονται οι ίδιοι στον στρατό, τα επίπεδα προσωπικού μειώνονται.

Ο Δρ Strokan εξήγησε ότι αυτές οι συνθήκες μπορεί να επηρεάσουν την εξάπλωση των βακτηρίων AMR. «Στα χειρουργικά τμήματα υπάρχει μία νοσοκόμα που φροντίζει 15-20 ασθενείς», είπε. «Δεν μπορεί φυσικά να απολυμάνει τα χέρια της με την απαιτούμενη ποσότητα και συχνότητα για να μην μεταδώσει λοιμώξεις».

Η φύση αυτού του πολέμου σημαίνει επίσης ότι οι ασθενείς εκτίθενται σε πολύ περισσότερα στελέχη μόλυνσης από ό,τι σε καιρό ειρήνης. Όταν ένας στρατιώτης εκκενώνεται για ιατρικούς λόγους, συχνά περνάει από πολλές εγκαταστάσεις, καθεμία με τα δικά της στελέχη AMR. Ενώ οι γιατροί λένε ότι αυτό είναι αναπόφευκτο λόγω της κλίμακας του πολέμου, επιδεινώνει μόνο την εξάπλωση των λοιμώξεων από AMR.

Αυτό συνέβη για τον Μπεζβέρσνι ο οποίος νοσηλεύτηκε σε τρεις διαφορετικές εγκαταστάσεις πριν φτάσει στο νοσοκομείο στο Κίεβο. Δεδομένου ότι οι λοιμώξεις του δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με τη συνήθη φαρμακευτική αγωγή, η κατάστασή του επιδεινώθηκε και προσβλήθηκε από σήψη πέντε φορές. Αυτή η κατάσταση είναι διαφορετική από άλλες πρόσφατες συγκρούσεις, για παράδειγμα τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, όπου οι δυτικοί στρατιώτες θα σταθεροποιούνταν επί τόπου και στη συνέχεια θα μεταφέρονταν αεροπορικώς σε μια ευρωπαϊκή κλινική αντί να περάσουν από πολλές διαφορετικές τοπικές εγκαταστάσεις.

Αυτό δεν θα ήταν δυνατό στην Ουκρανία, καθώς η τόσο μεγάλη εισροή ασθενών δεν έχει παρατηρηθεί από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, σύμφωνα με τον Δρ Dubyna, του οποίου το νοσοκομείο στο Ντνίπρο συνορεύει με περιοχές πρώτης γραμμής. Μόλις οι ασθενείς του είναι αρκετά σταθεροί, μεταφέρονται σε άλλη κλινική –αν υπάρχει χώρος– για να ελευθερωθεί χωρητικότητα.

«Όσον αφορά στον μικροβιολογικό έλεγχο, σημαίνει ότι εξαπλώνουν [βακτήρια] περαιτέρω. Αλλά αν δεν γίνει, δεν μπορούμε να εργαστούμε. Τότε είναι καταστροφή» Με τόσους πολλούς τραυματίες, τα ουκρανικά νοσοκομεία απλώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να απομονώσουν μολυσμένους ασθενείς– που σημαίνει ότι τα πολυανθεκτικά και επικίνδυνα βακτήρια εξαπλώνονται ανεξέλεγκτα.

Το πρόβλημα είναι ότι οι λοιμώξεις που προκαλούν πρέπει να αντιμετωπίζονται με ειδικά αντιβιοτικά από τη λίστα «αποθεματικών». Αλλά πιο συχνά οι γιατροί τα συνταγογραφούν, τόσο πιο γρήγορα προσαρμόζονται τα βακτήρια, καθιστώντας και αυτά τα αντιβιοτικά αναποτελεσματικά. «Πρέπει να ισορροπήσουμε», εξηγεί ο δρ Στρόκαν. «Από τη μια πλευρά, πρέπει να σώσουμε έναν ασθενή. Από την άλλη - δεν πρέπει να αναπαράγουμε νέους μικροοργανισμούς που θα έχουν αντιμικροβιακή αντοχή»

Στην περίπτωση του Μπεζβέρσνι, οι γιατροί χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν πολύ ακριβά αντιβιοτικά, τα οποία προμηθεύονταν εθελοντές από το εξωτερικό. Μετά από ένα χρόνο στο νοσοκομείο και πάνω από 100 επεμβάσεις, η ζωή του δεν απειλείται πλέον. Οι γιατροί κατάφεραν να του σώσουν τη ζωή. Αλλά καθώς τα παθογόνα γίνονται πιο ανθεκτικά, ο αγώνας για τη σωτηρία άλλων γίνεται όλο και πιο δύσκολος.