Ο καθαρισμός των υδάτων και των εδαφών στην Ευρώπη από τους «αιώνιους ρυπαντές» (PFAS) θα στοίχιζε τουλάχιστον 95 δισεκατομμύρια ευρώ σε ένα διάστημα 20 ετών υπό τις πιο ευνοϊκές συνθήκες και ο λογαριασμός θα μπορούσε να φτάσει τα 2.000 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με έρευνα πολλών μέσων ενημέρωσης, που συντονίστηκε από τη γαλλική εφημερίδα Le Monde.

Το υψηλότερο κόστος «είναι πολύ πιθανόν το πιο ρεαλιστικό», σημειώνει η Le Monde, στηριζόμενη στις εργασίες πανεπιστημιακών και έρευνα που έγινε στο πλαίσιο της κοινοπραξίας μέσων ενημέρωσης «Forever Lobbying Project» για αυτές τις υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS).

Αυτό συμβαίνει διότι ο υπολογισμός αυτός «δεν περιλαμβάνει ούτε τον αντίκτυπο των PFAS στα συστήματά μας υγείας, ούτε μια μυριάδα αρνητικών εξωτερικών παραγόντων που είναι υπερβολικά δύσκολο να προσδιοριστούν ποσοτικά», προσθέτει η γαλλική εφημερίδα.

Η έρευνα αυτή αποτελεί συνέχεια εκτεταμένης μελέτης που δόθηκε στη δημοσιότητα το 2023, η οποία έδειξε ότι υπάρχουν «τουλάχιστον 23.000 μέρη που έχουν μολυνθεί» στην ήπειρο από αυτές τις χημικές ουσίες που είναι γνωστές για τις αντικολλητικές τους ιδιότητες και την ανθεκτικότητά τους στο νερό και τους λεκέδες.

Σχεδόν άφθαρτοι, οι «αιώνιοι ρυπαντές» περιλαμβάνουν πάνω από 4.700 μόρια και συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου στο έδαφος, στα ποτάμια ως και στον ανθρώπινο οργανισμό. Στην περίπτωση έκθεσης για μακρά περίοδο, μπορούν να έχουν συνέπειες στη γονιμότητα ή να ευνοούν την εμφάνιση κάποιων μορφών καρκίνου σύμφωνα με πρώτες μελέτες.

Για να υπολογιστεί το κόστος του καθαρισμού, τα μέσα ενημέρωσης σε συνεργασία με δύο ερευνητές, στηρίχθηκαν «στις σπάνιες επιστημονικές και οικονομικές πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες», όπως και σε «τοπικά δεδομένα που έχουν συλλεγεί από πρωτοπόρους της απορρύπανσης».

«Καθένα από τα σενάρια της αξιολόγησής μας στηρίζεται σε σειρές συντηρητικών επιλογών, γεγονός που επιτρέπει να διαπιστωθεί ότι το κόστος είναι σίγουρα υποτιμημένο», επισημαίνουν οι συντάκτες των πορισμάτων της έρευνας.

Το χαμηλότερο κόστος –4,8 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως—ανταποκρίνεται σε ένα «μη ρεαλιστικό σενάριο» με «υπεραισιόδοξες» υποθέσεις: καμία άλλη ρύπανση από PFAS ήδη «από αύριο», περιορισμένη απορρύπανση σε περιοχές προτεραιότητας και σε ρύπους που σήμερα ρυθμίζονται –αγνοώντας νέες ουσίες που χρησιμοποιούνται από «τις αρχές της δεκαετίας του 2000».

Αν η ρύπανση συνεχιστεί και η κοινότητα προχωρήσει σε εκτεταμένο καθαρισμό, «ο λογαριασμός θα ανέβαινε στα 2.000 δισεκατομμύρια ευρώ σε 20 χρόνια, ήτοι 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την «Le Monde», ειδικά καθώς «η απορρύπανση θέτει τεράστια τεχνολογική και υλικοτεχνική πρόκληση».

Για παράδειγμα, ορισμένες προηγμένες τεχνικές φιλτραρίσματος του νερού καταναλώνουν πολλή ενέργεια και νερό. Επίσης οι συμβατικοί αποτεφρωτήρες, που δεν είναι αρκετά ισχυροί, δεν επιτρέπουν την καταστροφή των PFAS στα οικιακά απορρίμματα, υπογραμμίζεται στην έρευνα.

Λόγω των τεράστιων ποσών που χρειάζονται, «επιβάλλεται ο περιορισμός της απελευθέρωσης PFAS για να σταματήσει να ανεβαίνει ο λογαριασμός», συμπεραίνει η γαλλική εφημερίδα.

Η έρευνα αυτή, η οποία στηρίζεται σε «χιλιάδες έγγραφα», αποκαλύπτει εξάλλου εκστρατεία των βιομηχάνων, η οποία χαρακτηρίζεται «παρενόχληση των δημόσιων αρχών από μια αρμάδα από λομπίστες», που έχει στόχο να «αμβλύνει, ακόμη και να θάψει» ένα σχέδιο απαγόρευσης των PFAS σε ευρωπαϊκό επίπεδο.