Σαράντα ευρώ λιγότερα δαπανούν τον μήνα για την αγορά ειδών σούπερ μάρκετ οι Έλληνες καταναλωτές σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ). Αυτό το εντυπωσιακό εύρημα έρχεται στην ουσία να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις της αγοράς για την πορεία του τζίρου στο λιανεμπόριο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017, εκτιμήσεις που κάθε άλλο παρά αισιόδοξες μπορούν να θεωρηθούν.
Σύμφωνα με εφημερίδα οι προβλέψεις για το 2017 δείχνουν, στην καλύτερη περίπτωση, στασιμότητα της αγοράς, καθώς η πλειονότητα των καταναλωτών δηλώνει ότι δεν θα κάνει άμεσα στο έτος λιγότερες ή περισσότερες αγορές σε σύγκριση με πέρυσι. «Η χρονιά ξεκίνησε με τους καταναλωτές να μη βάζουν το χέρι στην τσέπη τους», δήλωσε πριν από δύο εβδομάδες περίπου, μιλώντας σε συνέδριο στην Αθήνα ο Dick Boer, επικεφαλής του ολλανδοβελγικού λιανεμπορικού ομίλου Ahold Delhaize, δίνοντας με γλαφυρό τρόπο το στίγμα της εποχής.
Η μέση δαπάνη
Σύμφωνα, λοιπόν, με την έρευνα του ΟΠΑ, που πραγματοποιήθηκε υπό την επιστημονική ευθύνη του καθηγητή και διευθυντή του ερευνητικού εργαστηρίου Γιώργου Μπαλτά, η μέση μηνιαία δαπάνη των ελληνικών νοικοκυριών στα σούπερ μάρκετ διαμορφώνεται πλέον στα 247 ευρώ από 310 ευρώ πέρυσι. Αυτή η μείωση κατά 13% περίπου αποτυπώνεται και στα στοιχεία που υπάρχουν μέχρι στιγμής για τον τζίρο των σούπερ μάρκετ. Βάσει των δεδομένων της εταιρείας ερευνών αγοράς IRI, ο Ιανουάριος έκλεισε με μείωση των πωλήσεων κατά 10%, τον Φεβρουάριο με αύξηση 2,9%, ενώ ο Μάρτιος ξεκίνησε με κάμψη των πωλήσεων κατά 15%.
Αν και η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη παραμένει σχεδόν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι (50,4 ευρώ έναντι 49,5 ευρώ πέρυσι), υπάρχουν δύο αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα: πρώτον, η συχνότητα επισκέψεων είναι μικρότερα (6,8 φορές μηνιαίως από 8,5 φορές πέρυσι) και, δεύτερον, έχει αυξηθεί το ποσοστό αυτών που ψωνίζουν λιγότερα από 50 ευρώ και αυτών που δαπανούν περισσότερα από 100 ευρώ. Το 70,7% (από 69,9% πέρυσι) των ερωτηθέντων αφήνει έως 50 ευρώ κάθε φορά που ψωνίζει, το 23,1% (από 24,7% πέρυσι) δαπανά από 51 έως 100 ευρώ και μόνο το 6,2% (5,4% πέρυσι) υπερβαίνει τα 100 ευρώ σε μία τυπική επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ. Αυτό το τελευταίο στοιχείο δείχνει, αν μη τι άλλο, ότι έχει φτωχύνει ο λεγόμενος «μέσος καταναλωτής», που αποτελεί και την πολυπληθέστερη ομάδα και αυτή στην οποία απευθύνεται κατά βάση το λιανεμπόριο.
Σε μια προσπάθεια να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, με λιγότερα όμως χρήματα, τα νοικοκυριά έχουν μεταβάλει σημαντικά στη διάρκεια της κρίσης την αγοραστική τους συμπεριφορά. Τα υπερχειλισμένα καρότσια είναι σπάνια πλέον εικόνα στα ταμεία των σούπερ μάρκετ, με κάποιες εξαιρέσεις μόνο την παραμονή μεγάλων θρησκευτικών εορτών (Χριστούγεννα), καθώς το 63,4% δηλώνει ότι αγοράζει λιγότερα προϊόντα, ενώ το 45,8% περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα. Το 54,4% αγοράζει φθηνότερα προϊόντα, κυρίως μέσα από το κυνήγι των προσφορών και των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Σύμφωνα με την εταιρεία Nielsen, το 2016 το 51% του όγκου των διατιθέμενων από τα σούπερ μάρκετ επώνυμων προϊόντων πωλούνται σε καθεστώς προσφοράς, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2009 ήταν 33,1%.
Μία άλλη βασική αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων είναι η ενδελεχής έρευνα και η σύγκριση τιμών σε προϊόντα και καταστήματα από τη συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών (81,5%). Μάλιστα, το 91,2% έχει κάνει αυτήν την έρευνα πριν ξεκινήσει για τα ψώνια και έχει φτιάξει τη σχετική λίστα αγορών, ήτοι έχει προαποφασίσει τα είδη που θα προμηθευτεί από το σούπερ μάρκετ και δεν προβαίνει σε παρορμητικές αγορές.
Παρά τις προβλέψεις και ελπίδες για ανάκαμψη εντός του 2017, αυτό που δείχνει η αγορά και οι καταναλωτές είναι στην καλύτερη περίπτωση στασιμότητα. Το 38% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι θα κάνει λιγότερες αγορές το 2017, το 5% περισσότερες, ενώ το 57% εκτιμά ότι θα είναι αμετάβλητες.
