Ένα νέο μάθημα εισάγεται από το νέο σχολικό έτος (2026-2027) στα Δημοτικά, τα Γυμνάσια και τα Λύκεια όλης της χώρας. Πρόκειται για το μάθημα της «Ηθικής», το οποίο θα διδάσκονται οι μαθητές, που παίρνουν απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών.
Η σχετική απόφαση δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 2025 στο ΦΕΚ με αριθμό 6259.
Το πρόγραμμα του μαθήματος της Ηθικής, όπως αναφέρει το σχετικό ΦΕΚ «διαμορφώνεται σύμφωνα με τα νεότερα κοινωνικά, επιστημονικά και εκπαιδευτικά δεδομένα που οδηγούν στην ανάγκη για τη σύνταξή του για τις τέσσερις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού και για όλες τις τάξεις Γυμνασίου και Λυκείου και απευθύνεται σε μαθητές/τριες που επιθυμούν απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών».
Το μάθημα της Ηθικής επεκτείνεται σε πλήθος κοινωνικών και υπαρξιακών προβληματισμών που αφορούν κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως θρησκεύματος ή ιδεολογίας.
Η ταυτότητα του μαθήματος
Το μάθημα της Ηθικής θα διδάσκεται σε όλους/όλες τους/τις μαθητές/τριες που ζητούν/επιθυμούν απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών. Οι ώρες διδασκαλίας του μαθήματος της Ηθικής θα είναι αντίστοιχες του μαθήματος των Θρησκευτικών ανά τάξη και ανά τύπο σχολείου.
Τα προαναφερόμενα στοιχεία -κυρίως η ένταξη της Ηθικής στο ωρολόγιο πρόγραμμα- σχετίζονται και με μια σειρά από άλλα δεδομένα εκπαιδευτικά αλλά και συστατικά της φύσης του μαθήματος, τα οποία προσδιόρισαν σε μεγάλο βαθμό την κατεύθυνση του Προγράμματος Σπουδών:
Το μάθημα της Ηθικής σε όλες τις τάξεις Γυμνασίου αποτελεί μια εισαγωγική «μύηση» στην ιδιαιτερότητα και στον πρακτικό χαρακτήρα της ηθικοφιλοσοφικής δραστηριότητας. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η κατανόηση της φιλοσοφικής σκέψης απαιτεί την ανάδειξη της ιδιαιτερότητας των «ανοικτών» ερωτημάτων που την απασχολούν.
Επιπλέον, υπάρχει μια διεθνώς αναγνωρισμένη αναγκαιότητα για την εισαγωγή μαθήματος Ηθικής, καθώς στα αντίστοιχα Προγράμματα Σπουδών άλλων χωρών ενισχύεται προοδευτικά η τάση να ενσωματώνεται ένα τουλάχιστον ανάλογο μάθημα, απευθυνόμενο σε μαθητές άθεους, αγνωστικιστές, ετερόδοξους, αλλόθρησκους κ.ά.
Όπως αναφέρεται στο ΦΕΚ: «Τα διάφορα Προγράμματα Σπουδών υποστηρίζουν την αναγκαιότητα της παρουσίας της Ηθικής με διάφορους τρόπους, όλα όμως συγκλίνουν στα παρακάτω:
α. Το μάθημα της Ηθικής ενισχύει την κριτική σκέψη, τη σαφή και τεκμηριωμένη διατύπωση προφορικού και γραπτού λόγου, δεδομένου ότι οι αποφάνσεις μας περί καλού και κακού συναρτώνται άμεσα με τις αποφάσεις μας για επιδίωξη του πρώτου και αποτροπή από το δεύτερο.
β. Η προβληματική της Ηθικής -μέσα από τα ερωτήματα που θέτει και τις απαντήσεις που δίνει σε αυτά- διαχέεται και εμπλέκεται, ρητά ή άρρητα, σε θεμελιακά ζητήματα που συνδέονται με όλα τα γνωστικά αντικείμενα του σχολικού προγράμματος. Επομένως, η διδασκαλία της Ηθικής Φιλοσοφίας ενισχύει τη διαθεματικότητα και τη διεπιστημονικότητα, ενώ, επιπλέον, διευκολύνει την
κατανόηση της σύνδεσης των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων με τον πρακτικό βίο.
γ. Καλλιεργεί την κουλτούρα του διαλόγου, της αντιπαράθεσης επιχειρημάτων, της σύνθεσης απόψεων, του κριτικοερμηνευτικού λόγου και κυρίως του κριτικού και αυτοκριτικού αναστοχασμού επί των ιδεών, των θρησκευτικών δογμάτων, των πολιτικών θεωριών και κοινωνικών συστημάτων.
δ. Στην Ηθική Φιλοσοφία δεν υπάρχουν έτοιμες εκ των προτέρων απαντήσεις στα ζητήματα στα οποία εφαρμόζεται. Οι έννοιες και οι αρχές της Ηθικής Φιλοσοφίας χρησιμοποιούνται για τη διατύπωση επιχειρημάτων, την αναστοχαστική στάθμιση αξιών και θέσεων και την αντιμετώπιση ηθικών διλημμάτων».
