Στις 27 Ιουνίου του 1938, θα συνερχόταν στο Παρίσι το
“Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο της Σαχάρας”, ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα συνέδρια της εποχής εκείνης, όχι μόνο από καθαρώς επιστημονικής, αλλά και από πρακτικής απόψεως.
Χάριν αυτού του συνεδρίου, θα προσέρχονταν αρχαιολόγοι, ιστορικοί, γεωλόγοι, μετεωρολόγοι, ορυκτολόγοι και άλλες ειδικότητες, για να συζητήσουν και να προσπαθήσουν να εξεύρουν λύσεις επί όλων των μεγάλων τόσο ιστορικών όσο και καθημερινών προβλημάτων, που σχετίζονταν με την αχανή αυτή αφρικανική έρημο.Το πρώτο ζήτημα που θα συζητούσαν ήταν εάν η Σαχάρα ήταν πράγματι η θρυλική χαμένη ήπειρος της Ατλαντίδας. Πού βρισκόταν η μυστηριώδης αυτή προϊστορική γη, στην οποία, όπως υποστήριζαν ορισμένοι ιστορικοί, άνθισε ο πρώτος στον κόσμο τρανός πολιτισμός;Κατ’ άλλους, η Ατλαντίδα βρισκόταν στα βάθη του ωκεανού, ο οποίος γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, ονομάστηκε και Ατλαντικός, ενώνοντας τη σημερινή Αφρική με την αμερικανική ήπειρο, ενώ είχε καταποντιστεί πολλές χιλιάδες χρόνια προ Χριστού.Κι έτσι, οι επιστήμονες εξηγούσαν το γεγονός ότι πολλά έργα τέχνης των Ινδιάνων της Αμερικής παρουσίαζαν εκπληκτικές ομοιότητες με εκείνα των ιθαγενών της Αφρικής.Άλλοι, πάλι, φρονούσαν ότι η Ατλαντίδα δεν μπορούσε να είναι άλλη παρά η ίδια η Μεσόγειος, ιδίως στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου. Η
“Ατλαντίς” ή
“Αιγαιΐς”, όπως την ονόμαζαν άλλοι, καταποντίστηκε συνεπεία σεισμών και εκρήξεων ηφαιστείων, ενώ την ανάμνηση τούτης της καταστροφής διατήρησε η Βίβλος στα γραφόμενά της περί κατακλυσμού.Κατ’ αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, χωρίστηκε η Ευρώπη από τη Μικρά Ασία, αλλά έμειναν μερικά υπολείμματα, τα νησιά του Αιγαίου δηλαδή, στα οποία διακρίνει κανείς οροσειρές, οι οποίες αρχίζουν φυσιολογικώς από την Ελλάδα και φτάνουν μέχρι και τις ασιατικές ακτές.Οι υπέρμαχοι αυτής της θεωρίας εξηγούσαν έτσι και το γεγονός ότι στη Μεσόγειο άνθισαν οι πρώτοι μεγάλοι πολιτισμοί της Αιγύπτου, της Ελλάδας και άλλων γειτονικών λαών, ακριβώς διότι είχαν διασωθεί βασικά στοιχεία του προηγηθέντος
“Ατλαντικού πολιτισμού”.Ιδού, όμως, που εκείνη την εποχή εμφανίστηκαν άλλοι σοφοί, οι οποίοι υποστήριξαν πως η χαμένη ήπειρος της Ατλαντίδας δε βρισκόταν ούτε στη Μεσόγειο ούτε στον Ατλαντικό Ωκεανό, αλλά στην έρημο της Σαχάρας.Σημειωτέον ότι ο Γάλλος μυθιστοριογράφος και ακαδημαϊκός Pierre Benoit, στο περίφημο έργο του
“Ατλαντίς”, τοποθετούσε στη Σαχάρα τη μυστηριώδη ήπειρο με το
“Βασίλειο της Αντινέας”. Τότε όλοι του καταλόγισαν υπέρμετρη φαντασία, αλλά, αργότερα, διαπρεπείς αρχαιολόγοι αποδέχτηκαν ότι υπήρχε αλήθεια στα γραφόμενά του. Μάλιστα, τον κάλεσαν, τιμής ένεκεν, να μετάσχει των εργασιών του συνεδρίου.Τα επιχειρήματα των θιασωτών της θεωρίας αυτής ήταν αφ’ ενός φυσιολογικά, αφ’ ετέρου αρχαιολογικά. Εν πρώτοις, παρατηρούσαν ότι σε πολύ παρωχημένη εποχή, οι κλιματολογικοί όροι του πλανήτη μας δεν ήταν καθόλου οι ίδιοι με τους σημερινούς. Ουσιαστικά, ήταν ακριβώς αντίθετοι.Οι πόλοι της Γης άλλαξαν κέντρα, στις εύκρατες ζώνες επήλθε ξηρασία ή παγωνιά και αντιθέτως, άλλες εκτάσεις, τις οποίες φλόγιζε ο ήλιος ή τις κάλυπταν οι πάγοι, έγιναν εύκρατες και εύφορες.Όλα αυτά, άλλωστε, συντελέστηκαν βαθμηδόν και έτσι, οι τοπικοί πληθυσμοί είχαν όλον τον χρόνο για να μεταναστεύσουν. Αυτός, λοιπόν, ήταν ο λόγος που έγιναν όλες αυτές οι πανάρχαιες ομαδικές μετακινήσεις των λαών.Και η Σαχάρα, κατά την εποχή εκείνη, δεν ήταν καθόλου η σημερινή απέραντη έρημος, αλλά τουναντίον ένας παράδεισος δασών και εύφορων εδαφών με λίμνες και ποτάμια. Ο παράδεισος τούτος δεν ήταν δυνατόν παρά να κατοικούνταν από πληθυσμούς σχετικώς προηγμένους σε πολιτισμό, οι οποίοι, όσο προχωρούσε η ξηρασία και η ερήμωση, εγκατέλειπαν την περιοχή τους και μετανάστευαν προς άλλα καταλληλότερα εδάφη.Ίσως, λοιπόν, από τη Σαχάρα να προέρχονταν και οι προηγμένοι πολιτισμοί που κόσμησαν τις περιοχές γύρω από τη Μεσόγειο, όπως οι Αιγύπτιοι και οι Κρήτες.Αλλά ακόμη πιο πειστικά ήταν τα επιχειρήματα που παρουσίαζαν οι αρχαιολόγοι. Πράγματι, κατά τα τελευταία χρόνια, πολλά σημεία της Σαχάρας εξερευνήθηκαν συστηματικώς από τρεις αρχαιολογικές αποστολές, οι οποίες, προς διευκόλυνσή τους, διαμοίρασαν την έρημο σε ακτίνες δράσης.Βορειοδυτικώς του Τιμπουκτού, η γαλλική αποστολή ανακάλυψε τεμάχια αγγειοπλαστικής, μιας τεχνοτροπίας εντελώς άγνωστης μέχρι τότε. Η ιταλική αποστολή, στην περιοχή Τιμπέστι της κεντροανατολικής Σαχάρας, έφερε στο φως ανάλογα ευρήματα. Τέλος, στις περιφέρειες της κοιλάδας του Νείλου, η αγγλική αποστολή εντόπισε όχι μόνο τεμάχια παρόμοιας αγγειοπλαστικής τέχνης, αλλά και διάφορα όργανα εργασίας, γλυπτές αναπαραστάσεις πάνω σε πλάκες, αλλά και το σπουδαιότερο, μια μυστηριώδη ιερογλυφική γραφή, όλως διόλου άγνωστη και πρωτοφανή.Όλα αυτά έπειθαν πολλούς αρχαιολόγους ότι, σε χρόνους πολύ μακρινούς, η Σαχάρα δεν ήταν καθόλου η σημερινή έρημος, αλλά μια εύφορη ζώνη, στην οποία ζούσαν εξαιρετικά προηγμένοι λαοί και σε βιοτικό και σε πολιτιστικό επίπεδο.Συνεπώς, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η σημερινή πυριφλεγής έρημος της Σαχάρας δεν ήταν άλλη παρά η θρυλική απολεσθείσα ήπειρος της Ατλαντίδας, από την οποία, μετά την αλλαγή των κλιματολογικών όρων, μετανάστευσαν οι εγχώριοι λαοί και μεταλαμπάδευσαν έτσι τα πρώτα στοιχεία πολιτισμού σε όλον τον κόσμο.Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, στις 16/06/1938…