Με έναν ιδιαίτερο και συμβολικό τρόπο επέλεξε να απαντήσει η Πιονγιάνγκ στη δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εξέφρασε την επιθυμία να συναντηθεί με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν. Η απάντηση ήρθε μέσω της ανακοίνωσης ότι ο Κιμ θα συμμετάσχει, μαζί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, σε μια σημαντική κινεζική στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο, στις 3 Σεπτεμβρίου.
Η παρουσία του Κιμ στις εορταστικές εκδηλώσεις για την Ημέρα της Νίκης, στο πλευρό μερικών από τους πιο ισχυρούς ηγέτες του κόσμου, αποτελεί ένα σαφές μήνυμα προς τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους: η Βόρεια Κορέα δεν είναι πλέον η ίδια χώρα που αντιμετώπιζαν πριν από χρόνια, όταν ο Τραμπ και ο Κιμ συναντήθηκαν προσωπικά για συνομιλίες σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα.
Για τον Κιμ, η επίσκεψη αυτή σηματοδοτεί το ντεμπούτο του σε ένα πολυμερές διπλωματικό στάδιο από την ανάληψη της εξουσίας πριν από 14 χρόνια. Η κίνηση αυτή υπογραμμίζει την αυξανόμενη αυτοπεποίθησή του, η οποία στηρίζεται στην ενισχυόμενη συνεργασία με τη Ρωσία και στο διευρυνόμενο πυρηνικό του οπλοστάσιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία φορά που ένας ηγέτης της Βόρειας Κορέας εμφανίστηκε σε στρατιωτική παρέλαση στην Κίνα ήταν το 1959.
Η εκδήλωση στο Πεκίνο θα τιμήσει την 80ή επέτειο της νίκης επί της Ιαπωνίας και το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, προσδίδοντας ιστορικό βάρος στην παρουσία των ηγετών.
Ο Βίκτορ Τσα, πρόεδρος του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών για την Κορέα, σχολίασε ότι ο Σι Τζινπίνγκ θα δει την εκδήλωση ως ευκαιρία να επανασυνδεθεί με τον Κιμ, μετά από μια μακρά περίοδο απόστασης. Σύμφωνα με τον Τσα, ο Σι μπορεί να είναι πιο ευγενικός από το συνηθισμένο με τον Κιμ, κάτι που θα μπορούσε να τον τοποθετήσει σε μια θέση όπου δύο δυνάμεις ανταγωνίζονται για την εύνοιά του.
Η συμμαχία Κιμ - Πούτιν και οι περιφερειακές ανησυχίες
Ο Κιμ έχει αναδειχθεί σε βασικό σύμμαχο του Πούτιν στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, παρέχοντας στρατιωτική υποστήριξη στη Μόσχα μέσω της αποστολής στρατευμάτων. Η συμμαχία αυτή έχει προκαλέσει ανησυχίες σε άλλες χώρες της περιοχής, καθώς ενισχύει τη δυνατότητα της Βόρειας Κορέας να ενδυναμώσει τον στρατό της και να διατηρήσει το καθεστώς της με τη ρωσική υποστήριξη.
Παράλληλα, η οικονομία της Βόρειας Κορέας εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 3,7% το 2024, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Νότιας Κορέας. Πρόκειται για τον ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης από το 2016, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω τη θέση του Κιμ.
Η στάση της Νότιας Κορέας και η ανοιχτή πόρτα προς τις ΗΠΑ
Μιλώντας δίπλα στον Τραμπ στην Ουάσινγκτον, ο Πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Λι Τζαε Μγιουνγκ, δήλωσε ότι η Βόρεια Κορέα έχει επιταχύνει τις πυρηνικές της δυνατότητες τα τελευταία χρόνια, καλώντας τον Αμερικανό Πρόεδρο να συνεργαστεί με την Πιονγιάνγκ. «Ο μόνος που μπορεί να επιτύχει πρόοδο σε αυτό το θέμα είστε εσείς, κύριε Πρόεδρε», είπε χαρακτηριστικά στον Τραμπ κατά την πρώτη τους συνάντηση κορυφής.
Η Βόρεια Κορέα, αν και απορρίπτει τις προσπάθειες του Λι για βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο Κορεών, κρατά την πόρτα ελαφρώς ανοιχτή για διάλογο με τις ΗΠΑ, αναγνωρίζοντας ότι η προσωπική σχέση μεταξύ Τραμπ και Κιμ «δεν είναι κακή».
Ωστόσο, μετά την απογοήτευση που βίωσε όταν οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ κατέρρευσαν το 2019, ο Κιμ εμφανίζεται λιγότερο πρόθυμος να προχωρήσει σε νέες συνομιλίες, ειδικά όταν οι παραχωρήσεις από την πλευρά των ΗΠΑ δεν είναι σαφείς. Η Βόρεια Κορέα επέρριψε ευθύνες στον Λι, χαρακτηρίζοντας την πρότασή του για αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου ως «αφελές όνειρο».
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Νότιας Κορέας εξέφρασε την ελπίδα ότι οι σχέσεις Βόρειας Κορέας - Κίνας θα εξελιχθούν με τρόπο που θα συμβάλει στην αποπυρηνικοποίηση της Χερσονήσου. Παράλληλα, υπάρχει ανησυχία ότι η Σεούλ θα μπορούσε να παραγκωνιστεί στην περιφερειακή διπλωματία, γεγονός που θα μπορούσε να υπονομεύσει τα συμφέροντα ασφαλείας της Νότιας Κορέας. Το υπουργείο δήλωσε ότι ήταν ενήμερο για το σχέδιο του Κιμ να επισκεφθεί την Κίνα πριν από την επίσημη ανακοίνωση.
Επίλογος: Ποιος κρατά το κλειδί του διαλόγου;
Όπως επισημαίνουν οι Άνταμ Φάραρ και Χιόσουνγκ Κβον της Bloomberg Economics, αν και ιστορικά τέτοιες επισκέψεις προηγούνται της ανανέωσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ, αυτή η επίσκεψη φαίνεται να αποτελεί περισσότερο μήνυμα ισχύος παρά προοίμιο διαλόγου. Ο Κιμ δείχνει ότι μπορεί να συσπειρώσει ισχυρούς εταίρους και να αναγκάσει την Ουάσινγκτον να παίξει με τους δικούς του όρους.
Τελικά, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, είναι ο ίδιος ο Κιμ Γιονγκ Ουν — και όχι οι πρόεδροι των ΗΠΑ ή της Νότιας Κορέας — που θα αποφασίσει αν θα επανέλθει στις συνομιλίες.
