Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
Στην Ελλάδα παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια πιο συχνοί και έντονοι καύσωνες, ξηρασίες και δασικές πυρκαγιές, ενώ οι χειμώνες τείνουν να γίνονται πιο ήπιοι και ξηροί.
«Η Μεσόγειος είναι παγκόσμιο hotspot της κλιματικής κρίσης, με τις θερμοκρασίες να αυξάνονται ταχύτερα από κάθε άλλη περιοχή», προειδοποιεί (ΕΡΤNews) ο Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Ειδικότερα, ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η εικόνα που καταγράφεται και στη Μεσσηνία ως προς την ξηρασία στις αρχές Ιουλίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Σημειώνουμε ότι παρόμοια εικόνα είχε καταγραφεί και τον Ιούνιο, επιδεινώνοντας έτσι τις όποιες συνέπειες για την περιοχή μας.
Αναλυτικά, όπως αποτυπώνεται στο σχετικό χάρτη, εκτεταμένες περιοχές της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Θράκης αντιμετωπίζουν έντονες έως και ακραίες συνθήκες ξηρασίας, γεγονός που προκαλεί ανησυχία για τις επιπτώσεις στις γεωργικές καλλιέργειες.
Οι δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν βασίζονται στην υγρασία του εδάφους σε βάθος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια, καθώς το συγκεκριμένο επίπεδο θεωρείται καθοριστικό για την ανάπτυξη και απόδοση των αγροτικών εκτάσεων. Η χαμηλή εδαφική υγρασία συνδέεται άμεσα με παρατεταμένο υδατικό στρες, επηρεάζοντας την παραγωγή.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Meteo, οι περιοχές που εμφανίζουν τα υψηλότερα επίπεδα ξηρασίας (επίπεδα 4 και 5 στην πενταβάθμια κλίμακα) περιλαμβάνουν: Χανιά, Ηράκλειο και Λασίθι στην Κρήτη, Αρκαδία, Αργολίδα, Μεσσηνία και Ηλεία στην Πελοπόννησο, τμήματα της Λέσβου και της Θράκης.
Η κατάσταση αποδίδεται κυρίως στις υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις που καταγράφηκαν στη χώρα κατά τη διάρκεια του Ιουνίου, με αποτέλεσμα σχεδόν ολόκληρη η επικράτεια να βρίσκεται σε υψηλότερα για την εποχή επίπεδα ξηρασίας συγκριτικά με τις αρχές Ιουνίου.
Ξηρασία: Ο δείκτης SSMI και η σημασία του
Η αξιολόγηση βασίζεται στον Κανονικοποιημένο Δείκτη Απόκλισης Εδαφικής Υγρασίας (SSMI), ο οποίος προκύπτει από τα δεδομένα της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο δείκτης υπολογίζεται συγκριτικά με τα ιστορικά δεδομένα της περιόδου 1991–2020 και κατατάσσει τις συνθήκες σε πέντε επίπεδα: ήπια ξηρασία, μέτρια, σημαντική, έντονη, ακραία.
Οι τιμές αυτές είναι σχετικές και όχι απόλυτες, δηλαδή αντανακλούν αποκλίσεις από τα «κανονικά» επίπεδα για κάθε περιοχή και χρονική περίοδο, ακόμα και αν το έδαφος δε φαίνεται τελείως ξηρό στην επιφάνεια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές εδαφικής υγρασίας δεν προέρχονται από επιτόπιες μετρήσεις, αλλά από το εξειδικευμένο δορυφορικό μοντέλο ERA5-Land, γεγονός που ενδέχεται να προκαλεί μικρές αποκλίσεις σε τοπικό επίπεδο από τις πραγματικές συνθήκες.
Ωστόσο, τα ευρήματα της ανάλυσης δίνουν μια σαφή εικόνα για την ένταση και την εξάπλωση της ξηρασίας στη χώρα, την οποία οι επιστήμονες του ΕΑΑ χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα ανησυχητική εν όψει του υπόλοιπου καλοκαιριού.
Τέλος, ο Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος έκλεισε με μια προειδοποίηση: «Αν καταρρεύσει το κλίμα, όλες οι άλλες συζητήσεις γίνονται άκυρες – πολιτικές, γεωστρατηγικές, οικονομικές. Ήδη βιώνουμε τα πρώτα κύματα κλιματικής μετανάστευσης σε περιοχές που ξεπερνούν τα όρια της ανθρώπινης επιβίωσης. Δε μιλάμε πια για το μέλλον – η κρίση είναι ήδη εδώ».
