Παρά τις πρόσφατες «παραφωνίες» από την Ανατολική Λιβύη, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης την Κυριακή αναμένεται να συναντήσει τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ στη Βεγγάζη.
Στις 16 Ιανουαρίου του 2021, ο επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού είχε πραγματοποιήσει ένα αιφνιδιαστικό ταξίδι στην Αθήνα, στέλνοντας τότε πολλαπλά μηνύματα τόσο στην Τουρκία όσο και τη διεθνή κοινότητα για τον ρόλο της Ελλάδας στην αφρικανική χώρα.
Κατά την συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο γραφείο του στη Βουλή, ο ισχυρός άνδρας της Ανατολικής Λιβύης, σύμφωνα με πηγές του Μαξίμου, κατήγγειλε τον αρνητικό παρεμβατικό ρόλο της Τουρκίας, δηλώνοντας ότι αμφότερα τα μνημόνια Τρίπολης – Τουρκίας είναι άκυρα, γιατί αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο αλλά και επειδή έχουν υπογραφεί από κυβέρνηση που δεν έχει την προς τούτο νομιμοποίηση.Τέσσερα χρόνια μετά, αν και η Βουλή των αντιπροσώπων, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο του στρατάρχη Χαφτάρ, είχε απορρίψει τη συμφωνία Άγκυρας -Τρίπολης, φέρεται να εξετάζει την κύρωσή της.
Υπενθυμίζεται πώς η Βεγγάζη αντέδρασε στην ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε από την Ελλάδα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 12 Ιουνίου, σχετικά με τον διαγωνισμό για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης. Μέσω ανακοίνωσης του Υπουργείου Εξωτερικών κατηγορούσε την Ελλάδα «για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης».
Μάλιστα, ο διορισμένος από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στην Ανατολική Λιβύη, πρωθυπουργός Οσάμα Χαμάντ, δήλωσε προ ημερών ότι «η συνεργασία Λιβύης – Τουρκίας είναι σύμφωνη με τη διεθνή νομιμότητα και δεν παραβιάζει την κυριαρχία καμίας χώρας». Ο Χαμάντ τόνισε, μάλιστα, ότι η αμφισβήτηση των συμφωνιών που έχει συνάψει η Λιβύη με φιλικές χώρες «είναι απαράδεκτη».
Τα ελληνικά μηνύματα
Το ταξίδι του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμο μετά την στροφή του «φιλέλληνα» στρατάρχη Χαφτάρ. Ακολούθως, την Τρίτη 15 Ιουλίου, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Τρίπολη της Λιβύης, όπου θα έχει συναντήσεις με αξιωματούχους.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης θα επιχειρήσει να μεταφέρει τα ελληνικά μηνύματα, υπογραμμίζοντας πώς η Αθήνα είναι υπέρ του διαλόγου και ότι τάσσεται ρητά και διαχρονικά υπέρ της σχέσης της καλής γειτονίας με την αφρικανική χώρα. Ωστόσο, όπως έχει τονίσει «η Ελλάδα δεν θα μπει ποτέ σε μια λογική πλειοδοσίας και εξαγοράς».
Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας αναμένεται να θέσει το θέμα του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο αποτελεί «αγκάθι» στις σχέσεις των δύο χωρών. Υπενθυμίζεται πώς Τουρκία και Λιβύη δεν έχουν αντικείμενες ακτές, συνεπώς η εν λόγω συμφωνία δεν έχει καμία ανταπόκριση στο Διεθνές Δίκαιο. Αυτή είναι και μία από τις βασικές θέσεις της Αθήνας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Γιώργος Γεραπετρίτης θα ζητήσει από τις δυο πλευρές της Λιβύης να ξεκινήσουν συζητήσεις και για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την προϋπόθεση η λύση να στηρίζεται αμιγώς και μόνο στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Στην ατζέντα θα βρίσκεται και το μεταναστευτικό. Η κυβέρνηση έχει υπογραμμίσει την ανάγκη συνεργασίας των λιβυκών αρχών προκειμένου να μην παγιωθεί νέα μεταναστευτική οδός από την ανατολική Λιβύη προς την Κρήτη. Η Ελλάδα έχει ήδη στείλει τα πλοία του πολεμικού ναυτικού όπου περιπολούν στην περιοχή.
Μάλιστα την ερχομενη Τρίτη, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης θα επισκεφθεί την ανατολική και τη δυτική Λιβύη, συνοδευόμενος από τους αρμόδιους Υπουργούς Ελλάδας, Ιταλίας και Μάλτας, έτσι ώστε να ασκήσει και εκείνος με τη σειρά του πίεση σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα.
Η αντίδραση της Άγκυρας
Λίγες ημέρες πριν την επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών στη Βεγγάζη, η Άγκυρα ανεβάζει τους τόνους σε σχέση εμμένοντας στην δική της ανάγνωση για το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
«Ο χαρακτηρισμός του Μνημονίου Συνεννόησης μας ως ''παράνομου" ως αποτέλεσμα των μονομερών πολιτικών οδηγιών της Ελλάδας και της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης της Νότιας Κύπρου δεν είναι αποδεκτός από πλευράς μας. Το Μνημόνιο καθορίστηκε σύμφωνα με την μέση γραμμή μεταξύ των ηπειρωτικών εδαφών, την αρχή του μη αποκλεισμού και την αρχή της ισότητας», υπογραμμίζουν πηγές του Υπουργείου Άμυνας της Τουρκίας.
Δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα διαμηνύει η Αθήνα, τονίζοντας πώς υπάρχει ο δρόμος του Διεθνούς Δικαίου, της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και ο δρόμος του Διεθνούς Δικαστηρίου.
