Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπαίνει σε περίοδο στρατιωτικής επαγρύπνησης, καθώς η Κομισιόν παρουσίασε νέο στρατηγικό σχέδιο άμυνας με ορίζοντα το 2030.
Σύμφωνα με το έγγραφο που επικαλείται το Politico, οι ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν πλέον πέντε χρόνια για να προετοιμαστούν για πόλεμο, ενισχύοντας τη συλλογική αμυντική τους ισχύ απέναντι σε μελλοντικές απειλές.
Το σχέδιο, γνωστό ως Defence Readiness Roadmap, συζητήθηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση των Ευρωπαίων υπουργών Άμυνας και θα βρεθεί στο επίκεντρο του επερχόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ενοποίηση και κοινές προμήθειες
Η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι παρά την αύξηση των αμυντικών δαπανών, η ευρωπαϊκή άμυνα παραμένει κατακερματισμένη, με κάθε κράτος να ενεργεί σε εθνικό επίπεδο.
Στόχος είναι έως το 2030 το 60% των εξοπλιστικών προμηθειών να γίνονται από κοινού, έναντι λιγότερου του 20% σήμερα, δίνοντας προτεραιότητα σε ευρωπαϊκές και ουκρανικές εταιρείες.
Οι κρίσιμοι τομείς
Το σχέδιο εντοπίζει εννέα βασικούς τομείς ενίσχυσης:
αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, πυρομαχικά, στρατιωτική κινητικότητα, drones και αντι-drone, κυβερνοάμυνα, Τεχνητή Νοημοσύνη, χερσαίες και ναυτικές επιχειρήσεις, καθώς και υποδομές εφοδιαστικής υποστήριξης.
Τα τέσσερα εμβληματικά έργα
Παρατηρητήριο Ανατολικής Πλευράς (Eastern Flank Watch) – σύστημα επιτήρησης για τα ανατολικά σύνορα.
Ευρωπαϊκό Αντι-drone Τείχος – θωράκιση έναντι UAV επιθέσεων.
Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα (European Air Shield) – πολυεπίπεδη αεράμυνα συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ.
Ευρωπαϊκή Διαστημική Αμυντική Ασπίδα (Defence Space Shield) – προστασία δορυφόρων και κρίσιμων διαστημικών υποδομών.
Η πρώτη φάση του αντι-drone τείχους αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2026, με πλήρη λειτουργία έως το 2027, ενώ όλα τα έργα πρέπει να ξεκινήσουν εντός του πρώτου εξαμήνου του 2026.
Οικονομική στήριξη και χρηματοδότηση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι θα κινητοποιηθούν έως 800 δισ. ευρώ για την άμυνα, μέσω του προγράμματος SAFE (150 δισ. ευρώ σε δάνεια), του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP) και του επόμενου κοινοτικού προϋπολογισμού μετά το 2027.
Κυριαρχία και αντιδράσεις
Αν και το σχέδιο τονίζει ότι κάθε κράτος μέλος παραμένει κυρίαρχο στην εθνική του άμυνα, δεν λείπουν οι επιφυλάξεις για τον ενισχυμένο ρόλο των Βρυξελλών.
Η Γερμανία ζητά να διασφαλιστεί η συμβατότητα με τους εθνικούς στόχους, ενώ η Σουηδία θέλει συγκεκριμένους δείκτες αποτελεσματικότητας αντί για γενικούς στόχους συνεργασίας.
Παρά τις αντιρρήσεις, η Ευρώπη φαίνεται να κινείται προς μια ενιαία στρατηγική άμυνας, έτοιμη να μεταβεί σε καθεστώς αυξημένης ετοιμότητας εντός πέντε ετών.
