Η ιατρός Κάθριν Μάνιξ, ειδικός στην παρηγορητική ιατρική στο Νοσοκομείο του Νιούκαστλ, αποκαλύπτει τι συμβαίνει στο σώμα τις τελευταίες ώρες, λεπτά και δευτερόλεπτα πριν από τον θάνατο.

Η Δρ. Μάνιξ περιγράφει μια συναρπαστική ακολουθία «διακοπών» που προκαλούν χαρακτηριστικές αλλαγές στην αναπνοή, την όρεξη και τον ύπνο, ενώ αλλαγές στο χρώμα των νυχιών και τη θερμοκρασία του δέρματος είναι επίσης σημάδια που υποδεικνύουν ότι το τέλος είναι κοντά.

Παρά το γεγονός ότι οι ασθενείς μπορεί να περνούν σε καταστάσεις συνείδησης και ασυνείδητης κατάστασης, μελέτες δείχνουν ότι ο εγκέφαλος εξακολουθεί να μπορεί να επεξεργάζεται ήχους και εικόνες.

Η Δρ. Μάνιξ αναφέρει ότι το πρώτο πράγμα που χάνεται σε έναν ασθενή που πεθαίνει είναι η όρεξή του. Αυτό είναι φυσιολογικό και σχετίζεται με το γεγονός ότι το σώμα, καθώς πλησιάζει το τέλος, χρειάζεται λιγότερη ενέργεια, καθώς οι βιολογικές διεργασίες αρχίζουν να επιβραδύνονται.

Ωστόσο, προσθέτει ότι, ενώ οι ασθενείς μπορεί να μην είναι σε θέση να καταναλώσουν πλήρες γεύμα, μπορούν ακόμα να απολαύσουν μια «γεύση για ευχαρίστηση» και αγαπημένα τους εδέσματα μπορεί να γίνουν αποδεκτά.

Άλλο ένα χαρακτηριστικό των ανθρώπων που πλησιάζουν τον θάνατο είναι η έντονη έλλειψη ενέργειας, ακόμη και αν προσπαθούν να παραμείνουν ξύπνιοι. Η Δρ. Μάνιξ εξηγεί: «Ο ύπνος σταδιακά χάνει την επίδρασή του καθώς το σώμα προχωρά προς τον θάνατο».

Προσθέτει ότι «αυτό που φαίνεται σαν ύπνος, στην πραγματικότητα, γίνεται κάτι άλλο: μια βουτιά στην ασυνειδησία για αυξανόμενα διαστήματα».

Καθώς πλησιάζει το τέλος, η καρδιά αρχίζει να χτυπά λιγότερο δυνατά, με αποτέλεσμα τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Αυτό προκαλεί την ψύξη του δέρματος και τα νύχια αποκτούν μια γκριζωπή απόχρωση καθώς η κυκλοφορία του αίματος επιβραδύνεται.

«Τα εσωτερικά όργανα λειτουργούν λιγότερο καθώς η αρτηριακή πίεση πέφτει. Μπορεί να υπάρχουν περίοδοι ανησυχίας ή στιγμές σύγχυσης ή απλώς μια σταδιακή βαθέωση της ασυνειδησίας», αναφέρει η Δρ. Μάνιξ.

Παράλληλα, διευκρινίζει ότι η επιστήμη δεν έχει καταφέρει να προσδιορίσει πόσο από όσα «ακούει» το σώμα σε αυτή τη φάση είναι κατανοητά από τον εγκέφαλο του ασθενούς, αν και μελέτες δείχνουν ότι κάποια πληροφορία περνάει.

«Δεν ξέρουμε πόσο κατανοητή είναι η μουσική ή οι φωνές για έναν άνθρωπο που πεθαίνει», λέει.

Άλλη μια αλλαγή που συμβαίνει στα τελευταία στάδια είναι η αλλαγή στον τρόπο αναπνοής. «Η αναπνοή των ανθρώπων που είναι ασυνείδητοι ακολουθεί αυτόματα μοτίβα που παράγονται από το αναπνευστικό κέντρο του εγκεφαλικού στελέχους», λέει η Δρ. Μάνιξ.

«Οι άνθρωποι που πεθαίνουν μπορεί να αναπνέουν βαριά, θορυβώδη ή μέσω σάλιου στο πίσω μέρος του λαιμού τους, χωρίς όμως φανερή δυσφορία», αναφέρει η γιατρός.

Προσθέτει ότι, καθώς το τέλος πλησιάζει, ο ρυθμός αναπνοής θα αλλάξει, από βαθύ σε ρηχό, από γρήγορο σε αργό και τελικά, θα σταματήσει τελείως.

Με την αποκοπή της παροχής οξυγόνου, ο θάνατος έρχεται γρήγορα καθώς τα όργανα σταματούν να λειτουργούν, με την καρδιά να σταματά τελείως λίγα λεπτά αργότερα.

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο;

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά τις τελευταίες στιγμές αυτής της επίγειας ύπαρξης είναι ένα θέμα που προκαλεί έντονη συζήτηση. Μια μελέτη, που περιγράφει τα αποτελέσματα ενός εγκεφαλικού τεστ σε έναν 87χρονο άντρα που πέθανε κατά τη διάρκεια του τεστ, υπέδειξε ότι ο εγκέφαλός του μπορεί να «ανακάλεσε» κάποιες στιγμές της ζωής του.

Ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Άτζμαλ Ζέμμαρ, νευροχειρουργός στο πανεπιστήμιο του Λούιβιλ στις ΗΠΑ, δήλωσε: «Ο εγκέφαλος μπορεί να παίζει την τελευταία ανακλήση σημαντικών στιγμών από τη ζωή μας πριν πεθάνουμε, παρόμοια με όσα αναφέρονται σε εμπειρίες κοντά στον θάνατο».

Άλλες περιπτώσεις, όπου άνθρωποι έχουν επιστρέψει από τον κλινικό θάνατο, με την καρδιά και την αναπνοή να σταματούν, επίσης υποδεικνύουν ότι ο εγκέφαλος μπορεί να βιώσει κάτι σε αυτές τις στιγμές.

Ορισμένοι έχουν αναφέρει στην Daily Mail εμπειρίες εξωσωματικής αντίληψης, όπως το να βλέπουν έντονα φώτα στο τέλος ενός τούνελ ή να συναντούν πεθαμένους συγγενείς.

Ενώ η έρευνα για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο μετά τον κλινικό θάνατο συνεχίζεται, το γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν παρόμοιες εμπειρίες παραμένει ανοιχτό ζήτημα μεταξύ των ειδικών.

Η Μαρία Σίνφιλντ, νοσοκόμα σε hospice, ανέφερε στην Daily Mail ότι ένα από τα πιο συνηθισμένα πράγματα που λένε οι άνθρωποι κοντά στο τέλος είναι ότι θέλουν να πουν ή να κάνουν κάτι που δεν είχαν προλάβει να το κάνουν.

Η νοσοκόμα από το Λανκασάιρ, που εργάζεται για την οργάνωση Marie Curie για δέκα χρόνια, έχει δει πρώτα απ’ όλα τι βιώνουν οι ασθενείς τις τελευταίες τους μέρες.

«Μερικοί άνθρωποι έχουν πράγματα που θέλουν να κάνουν ή να πουν που δεν τα έχουν κάνει», είπε και πρόσθεσε: «Θυμάμαι έναν ασθενή που ήταν αναστατωμένος γιατί ήθελε να μιλήσει σε ένα μέλος της οικογένειας που δεν είχε μιλήσει για καιρό, αλλά καταφέραμε να το φέρουμε κοντά του. Ήταν πολύ αναστατωμένος πριν από αυτό και η παρουσία του συγγενή πραγματικά έκανε τη διαφορά, μόνο και μόνο για να ξέρει ότι αυτό το άτομο ήταν εκεί».

Έχει επίσης παρατηρήσει περιπτώσεις, ακόμη και στην ίδια την οικογένειά της, όπου άνθρωποι φώναξαν ονόματα πεθαμένων αγαπημένων τους σαν να ήταν παρόντες.

«Από προσωπική άποψη, ήμουν με τον πατέρα μου όταν πέθανε και φώναξε για τη μητέρα και τον πατέρα του σαν να ήταν εκεί», είπε.