Σύμφωνα με τη διάσημη ρήση του Κλαούζεβιτς, «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα». Στην περίπτωση της Ουκρανίας, η ειρήνη φαίνεται να αποτελεί τη συνέχιση της αμερικανικής βοήθειας χωρίς την εμπλοκή των πυραύλων Tomahawk, όπως αποκαλύφθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Ουκρανού Προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο.
Η συνάντηση των δύο ηγετών ανέδειξε τις πραγματικές προθέσεις του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επιδιώκει την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, υπό τους δικούς του όρους. Επιδιώκοντας να ενισχύσει το προφίλ του ως «ειρηνοποιός», ο 47ος Πρόεδρος των ΗΠΑ επαναφέρει στο προσκήνιο τις διαπραγματεύσεις με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, με αφετηρία τη στρατιωτική δράση στη Γάζα, και ειδικότερα τα πλήγματα κατά του Ιράν, τα οποία λειτούργησαν ως καταλύτης για την επίτευξη εκεχειρίας.
Η εμπειρία από την κρίση με το Ιράν αποτελεί το ισχυρότερο διαπραγματευτικό χαρτί του Τραμπ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι διατεθειμένος να συγκρουστεί ευθέως με τον Πούτιν. Παρά την ψυχρολουσία που υπέστη στο Άνκορατζ της Αλάσκας, όπου ο Ρώσος ηγέτης επανέλαβε αμετακίνητα το αναθεωρητικό του αφήγημα που οδήγησε στην εισβολή του 2022, ο Τραμπ φαίνεται να επιδιώκει μια ισορροπημένη προσέγγιση.
«Έχω την υποχρέωση να διασφαλίσω ότι η χώρα μας είναι πλήρως εφοδιασμένη, γιατί ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να συμβεί σε καιρό πολέμου ή ειρήνης», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ, προσθέτοντας: «Θα προτιμούσαμε να μην χρειαστούν οι Tomahawk. Θα προτιμούσαμε, ειλικρινά, να τελειώσει ο πόλεμος».
Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι πρότεινε ανταλλαγή του πυραυλικού συστήματος Tomahawk με μη επανδρωμένα αεροχήματα, στα οποία η Ουκρανία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο. Η πρόταση αυτή στόχευε στη μείωση των αντιδράσεων της αμερικανικής κοινής γνώμης, καθώς η συνάντηση μεταδόθηκε ζωντανά.
Ωστόσο, η πρόταση του Ουκρανού Προέδρου δεν κατάφερε να πείσει τον Τραμπ, για τρεις βασικούς και έναν επιπλέον λόγο:
1. Ραγδαία Κλιμάκωση της Σύγκρουσης
Η πιθανή προμήθεια των πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήγματα εντός της ρωσικής επικράτειας, λόγω του μεγάλου βεληνεκούς τους. Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, προκαλώντας κλιμάκωση της σύγκρουσης και πιθανή μετωπική αντιπαράθεση μεταξύ Δύσης και Ρωσίας.
2. Εσωτερική Αποσταθεροποίηση στις ΗΠΑ
Η ενίσχυση της Ουκρανίας με Tomahawk θα μπορούσε να πυροδοτήσει εσωτερικές εντάσεις στις ΗΠΑ, ειδικά εν μέσω του δημοσιονομικού αδιεξόδου (shutdown) και της έντονης πολιτικής πόλωσης. Ο Τραμπ θα αντιμετώπιζε αντιδράσεις από την κοινή γνώμη και ενδεχομένως από το ίδιο του το κόμμα, γεγονός που θα μπορούσε να υπονομεύσει τη θέση του ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου 2026.
3. Κίνδυνος Παγκόσμιας Επέκτασης της Σύρραξης
Η ενίσχυση της Ουκρανίας με προηγμένα όπλα θα μπορούσε να προκαλέσει την εμπλοκή και άλλων χωρών, ιδιαίτερα αναθεωρητικών υπερδυνάμεων όπως η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες διατηρούν στενές σχέσεις με τη Ρωσία και εισάγουν μαζικά ρωσικούς ενεργειακούς πόρους, ενισχύοντας έμμεσα τη ρωσική πολεμική προσπάθεια.
4. Μαζικές Απώλειες και Πυρηνική Απειλή
Η χρήση Tomahawk εντός της Ρωσίας θα μπορούσε να προκαλέσει μαζικές απώλειες στον άμαχο πληθυσμό, κάτι που ο Πούτιν δεν έχει αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα. Η εσωτερική πίεση στη Ρωσία θα αυξανόταν, πιθανώς νομιμοποιώντας μια νέα κλιμάκωση από την πλευρά του Κρεμλίνου, με την πυρηνική απειλή να μην μπορεί να αποκλειστεί.
Ζελένσκι μετά τη συνάντηση με Τραμπ: «Η Ρωσία φοβάται τους Tomahawk – Είμαι ρεαλιστής για την προμήθειά τους»
Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου ότι παραμένει ρεαλιστής ως προς το ενδεχόμενο προμήθειας πυραύλων Tomahawk από τις Ηνωμένες Πολιτείες, επισημαίνοντας ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν επιθυμεί περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Η Ουκρανία έχει θέσει εδώ και εβδομάδες ως προτεραιότητα την απόκτηση των Tomahawk, πυραύλων μεγάλης εμβέλειας που μπορούν να πλήξουν στόχους βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος. Το αίτημα αυτό αποτέλεσε κεντρικό σημείο της ατζέντας της επίσκεψης Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον.
Σύμφωνα με τον Ουκρανό Πρόεδρο, το ζήτημα συζητήθηκε κατά τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο, ωστόσο οι δύο ηγέτες αποφάσισαν να μην το δημοσιοποιήσουν, καθώς οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν να προκαλέσουν περαιτέρω ένταση. Αξιοσημείωτο είναι ότι μία ημέρα πριν, ο Τραμπ είχε μακρά τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά την οποία συμφωνήθηκε να πραγματοποιηθεί σύντομα συνάντηση στη Βουδαπέστη.
«Η Ρωσία φοβάται τους Tomahawk, φοβάται πραγματικά, επειδή είναι ισχυρά όπλα», δήλωσε ο Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου. Όταν ρωτήθηκε αν ελπίζει να λάβει το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα, απάντησε: «Είμαι ρεαλιστής».
Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο ως παραγωγική, εκφράζοντας την εμπιστοσύνη του στον Τραμπ ώστε να ασκήσει πίεση στον Πούτιν. Παράλληλα, επανέλαβε το αίτημα για εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία και εμφανίστηκε ανοικτός σε ενδεχόμενη τριμερή σύνοδο κορυφής με τη συμμετοχή των Τραμπ και Πούτιν, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής.
Σύμφωνα με πηγή της ουκρανικής αντιπροσωπείας στην Ουάσινγκτον, ο Ζελένσκι παρουσίασε στον Τραμπ χάρτες με πιθανούς στόχους εντός της Ρωσίας, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν ως σημεία πίεσης για τη ρωσική άμυνα και στρατιωτική οικονομία. Η στρατηγική αυτή, όπως εξηγήθηκε, αποσκοπεί στο να αναγκαστεί ο Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο.
Τέλος, ο Ζελένσκι ανέφερε ότι επικοινώνησε τηλεφωνικά με Ευρωπαίους ηγέτες, τους οποίους ενημέρωσε για τη συνάντησή του με τον Αμερικανό Πρόεδρο, ενισχύοντας τη διπλωματική κινητικότητα γύρω από την ουκρανική κρίση.
