Τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα θα εξακολουθήσουν να κατέχουν το 63% των εδρών, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Ipsos για το Euronews, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τρίτη, παρά το γεγονός ότι, όπως όλα δείχνουν, αυξάνεται η δυναμική της ακροδεξιάς, καταρρέουν οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι.
Η αποκλειστική έρευνα - σε σχεδόν 26.000 άτομα, σε χώρες που αντιπροσωπεύουν το 96% του πληθυσμού της ΕΕ - είναι η πρώτη του είδους της ενόψει των ευρωεκλογών που θα διεξαχθούν τον Ιούνιο.
Με βάση τα επιμέρους στοιχεία της έρευνας στην Ελλάδα πρώτο κόμμα προβλέπεται να είναι η Νέα Δημοκρατία και στην Κύπρο ο Δημοκρατικός Συναγερμός.
Δημοσκόπηση GPO: Προβάδισμα 20,5% για τη ΝΔ στις ευρωεκλογές - Δεύτερος ο ΣΥΡΙΖΑ
Τα προβλεπόμενα αποτελέσματα δεν θα αλλάξουν τον θεμελιώδη υπολογισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου οι κεντρώοι θα συνεχίσουν να συγκεντρώνουν την πλειοψηφία που απαιτείται για την επιβεβαίωση των αξιωματούχων και την ψήφιση των νομοθετημάτων, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση.
Ωστόσο, τα κόμματα της ριζοσπαστικής και ευρωσκεπτικιστικής δεξιάς θα μπορούσαν να σημειώσουν σημαντικά κέρδη, καθώς βρίσκονται στην κορυφή των δημοσκοπήσεων σε τέσσερα από τα έξι ιδρυτικά μέλη της ΕΕ - ενώ οι αβεβαιότητες σχετικά με την κομματική ένταξη υποδηλώνουν ότι υπάρχουν πολλά ακόμα να παιχτούν.
Με σχεδόν 400 εκατομμύρια ψηφοφόρους, οι εκλογές που θα διεξαχθούν από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου 2024 για τον διορισμό 720 ευρωβουλευτών θα είναι μια από τις μεγαλύτερες δημοκρατικές ασκήσεις στον κόσμο.
Παρά τα πέντε ταραγμένα χρόνια που πέρασαν, κατά τα οποία η Ευρώπη αντιμετώπισε την πανδημία, την εκτίναξη των τιμών και τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ipsos προβλέπει εντυπωσιακά μικρή αλλαγή στην τύχη των δύο κυρίαρχων πολιτικών κομμάτων της ΕΕ.
Οι φιλοευρωπαίοι εξακολουθούν να συγκεντρώνουν την πλειοψηφία
Ο αριθμός των ευρωβουλευτών που ανήκουν στο κεντροδεξιό ΕΛΚ και οι Σοσιαλιστές αναμένεται να μεταβληθεί κατ' ελάχιστο ποσοστό από τη σημερινή τους θέση, σύμφωνα με την έρευνα.
Στην τρίτη θέση θα έρθει το αποδυναμωμένο Renew Europe, ο φιλελεύθερος συνασπισμός του Εμανουέλ Μακρόν - ενώ η ανερχόμενη ριζοσπαστική δεξιά ID και οι ευρωσκεπτικιστικές ομάδες του ECR θα βυθίσουν το κόμμα των Πρασίνων στην έκτη θέση, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση.
Ένα από τα πρώτα βασικά καθήκοντα του επόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα είναι να εγκρίνει το πρόσωπο που θα αναλάβει κατά τη νέα θητεία την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ως εκ τούτου, τα αποτελέσματα σηματοδοτούν καλά νέα για την τωρινή πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα Φοντ Ντερ Λάιεν, της οποίας η ομάδα του ΕΛΚ φαίνεται ότι βρίσκεται στην κορυφή, εξασφαλίζοντας, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, 177 από τους 720 ευρωβουλευτές.
Στη συνέχεια, θα μπορούσε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία που χρειάζεται με την υποστήριξη δύο άλλων μεγάλων φιλοευρωπαϊκών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένων των Σοσιαλιστών και είτε των Πρασίνων είτε των Φιλελευθέρων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα.
Αλλά αυτοί οι αριθμοί δεν λένε όλη την ιστορία, δήλωσε στο Euronews σε συνέντευξή του ο Fabian Zuleeg του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής - καθώς στην πράξη τα κόμματα και οι χώρες δεν παραμένουν πάντα πιστά σε ψηφοφορίες που συναρμολογούνται για επιμέρους πολιτικά ζητήματα.
"Θα γίνει πολύ πιο δύσκολο να οικοδομηθούν πλειοψηφίες στο κοινοβούλιο" αν αποδυναμωθεί το κέντρο, δήλωσε ο Zuleeg, ο οποίος είναι διευθύνων σύμβουλος της δεξαμενής σκέψης με έδρα τις Βρυξέλλες - ιδίως σε αμφιλεγόμενα θέματα.
Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξαρτάται περισσότερο από μη νομοθετικά μέσα, όπως τα προγράμματα δαπανών ή ο καθορισμός προτύπων, πρόσθεσε.
Άνοδος της ριζοσπαστικής δεξιάς
Με 30 επιπλέον έδρες που προβλέπονται μεταξύ ID και ECR, η ακροδεξιά θα απολαύσει άνοδο- αλλά αυτό περιλαμβάνει υποστήριξη σε χώρες που συχνά θεωρούνται ως οι πιο ένθερμες φιλοευρωπαϊκές.
Ο Εθνικός Συναγερμός, το γαλλικό κόμμα του οποίου ηγείται η Μαρίν Λεπέν, προβλέπεται να κερδίσει δέκα επιπλέον έδρες και να γίνει το μεγαλύτερο κόμμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μαζί με το CDU/CSU της Γερμανίας.
Ο Geert Wilders - ο νικητής-έκπληξη των εθνικών εκλογών του Νοεμβρίου 2023 στην Ολλανδία - θα καταλάβει εννέα.
Το κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι προβλέπεται να καταλάβει 24 από τις 76 έδρες της Ιταλίας, ενώ στο Βέλγιο, δύο δεξιά κόμματα, το Vlaams Belang (Φλαμανδικό Συμφέρον) και το NVA, θα καταλάβουν από τρεις έδρες. Το κόμμα AfD της Γερμανίας προβλέπεται να έχει 15 ευρωβουλευτές, καταλαμβάνοντας την κοινή τρίτη θέση σε εθνικό επίπεδο.
Αυτές οι επιτυχίες θα μπορούσαν να έχουν συνέπειες για τη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής, δήλωσε ο ακαδημαϊκός Cas Mudde στο Euronews, με μια πιο σκληρή γραμμή για τη μετανάστευση και τους πράσινους νόμους.
Αλλά η ακροδεξιά δεν συμφωνεί πάντα σε θέματα όπως η υποστήριξη προς την Ουκρανία και μια αποχώρηση τύπου Brexit δεν είναι στην ατζέντα, δήλωσε ο Mudde, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια των ΗΠΑ, ο οποίος ειδικεύεται στον ευρωπαϊκό λαϊκιστικό εξτρεμισμό.
"Σε γενικές γραμμές, θα υπάρξει λιγότερη υποστήριξη για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης", δήλωσε στο Euronews σε ηλεκτρονικό μήνυμα, αλλά πρόσθεσε ότι "τα περισσότερα ακροδεξιά κόμματα σήμερα θέλουν να μετασχηματιστούν παρά να εγκαταλείψουν την ΕΕ".
Οι Πράσινοι χάνουν υποστήριξη
Μια άλλη πιθανή αλλαγή θα μπορούσε να αφορά την περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ, καθώς το μπλοκ επιδιώκει τη μείωση των επομπών κατά 55% έως το 2030.
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, το Κόμμα των Πρασίνων πρόκειται να χάσει 17 ευρωβουλευτές, κυρίως στη Γαλλία και τη Γερμανία - ενώ η θέση του ΕΛΚ έχει πρόσφατα σκληρύνει κατά των πράσινων πολιτικών της ΕΕ.
Αλλά αυτό δεν προμηνύει απαραίτητα μια κλιματική στροφή, δεδομένου ότι η ΕΕ έχει ήδη καθορίσει τους γενικούς στρατηγικούς της στόχους, δήλωσε ο Jos Delbeke στο Euronews σε συνέντευξή του.
"Έχουν ήδη συμφωνηθεί σημαντικά νομοθετήματα" και η επόμενη θητεία θα επικεντρωθεί περισσότερο στην εφαρμογή τους, δήλωσε ο Delbeke, καθηγητής στη Σχολή Διακρατικής Διακυβέρνησης της Φλωρεντίας, ο οποίος στο παρελθόν ήταν επικεφαλής του τμήματος κλιματικής αλλαγής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η διάλυση της πράσινης συμφωνίας "θα είναι πολύ δύσκολο να γίνει" - παρά τις αυξανόμενες διαμαρτυρίες των αγροτών και κάποια δουλειά που πρέπει να γίνει ακόμη για την αντιμετώπιση της ρύπανσης και την προστασία της φύσης, είπε.
Οι αβεβαιότητες παραμένουν
Η Ipsos διεξήγαγε τηλεφωνική και διαδικτυακή έρευνα σε 25.916 άτομα σε 18 χώρες, μεταξύ 23 Φεβρουαρίου και 5 Μαρτίου. Στη συνέχεια, τα αποτελέσματα αυτά σταθμίστηκαν εκ νέου για να διασφαλιστεί η αντιπροσωπευτικότητα και συμπληρώθηκαν με έρευνα ντοκουμέντων για τα υπόλοιπα, μικρότερα εννέα μέλη της ΕΕ.
Αλλά απομένουν ακόμη τρεις μήνες - και πρόκειται για προβλέψεις, όχι για αποτελέσματα. Ακόμη και μετά το τέλος των εκλογών, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές ή νέοι συνασπισμοί.
Ένα βασικό πράγμα που θα πρέπει να παρακολουθήσουμε θα είναι ο ρόλος των "αδέσμευτων" ευρωβουλευτών που δεν ανήκουν σε καμία καθορισμένη ομάδα, οι οποίοι σύμφωνα με τη δημοσκόπηση θα μπορούσαν να αποτελούν σχεδόν το 10% των νομοθετών.
Αν και πρόκειται για ένα μικτό σύνολο που περιλαμβάνει αριστερούς και κεντρώους πολιτικούς, περιλαμβάνουν επίσης περίπου δώδεκα από το δεξιό κόμμα Fidesz της Ουγγαρίας, το οποίο αποχώρησε από το ΕΛΚ το 2021. Υπολογίζοντας τους και το κοινοβούλιο θα μπορούσε να δει μια δεξιά πλειοψηφία - αν και με μικρή διαφορά.
Ομοίως, η θέση του προς το παρόν ανένταχτου Κινήματος Πέντε Αστέρων της Ιταλίας θα μπορούσε να αποδειχθεί κλειδί. Αν καταφέρει να ενταχθεί στο κόμμα των Πρασίνων, όπως έχει επιχειρήσει να κάνει στο παρελθόν, οι προβλεπόμενοι 16 ευρωβουλευτές του θα μπορούσαν να αλλάξουν σημαντικά την εκλογική αριθμητική.
